© २०२३
आजभन्दा दुई बर्षअघि यही बेला स्थानीय तहमा निर्वाचित जनप्रतिनिधिहरूले सपथ लिएर काम सुरु गर्दा आम जनताले नयाँ जनप्रतिनिधिहरूबाट थुप्रै आशा राखेका थिए । निर्वाचित जनप्रतिनिधिले पदभार सम्हालेको दुई बर्ष पूरा भएको छ तर किन हो किन जनप्रतिनिधिले जनतामाझ आशा र विश्वास जगाउनै सकिरहेका छैनन् । स्थानीय सरकार नागरिकका अपेक्षा पूरा गर्न नसकेकोमा कुनै बहाना वा अन्यत्र लाञ्छना लगाउन सक्लान् तर, नागरिक पसिना (कर) र विश्वास (मत) को अपमान भयो भनिरहेका छन् ।
यो दुई बर्षमा जनप्रतिनिधिले विकासको खाका कोरीसकेको हुनुपर्ने हो तर अझैपनि आशा जगाउने काम भने बाँकी छ । दुःखको कुरा के भने दुई बर्षकोबीचमा कतिपय पालिकाले आर्थिक वर्षभित्र वार्षिक योजना (बजेट) पनि ल्याउन सकेनन् । यो आर्थिक वर्षमा पनि ती पालिकाको अवस्थामा सुधार आउने संकेत छैन । विकास योजना पनि समयमा ल्याउन नसक्ने स्थानीय सरकारको कल्पना गरिएको थिएन । केन्द्रीय सरकारभन्दा हरेक विषयमा ग्रहणशीलता र सामाजिक वास्तविकतासँग नजिक रहने आशयसाथ स्थानीय सरकारको औचित्य पुष्टी भएको थियो । तर, स्थानीय सरकार कमजोर बन्दै गएका छन । स्थानीय पालिकाहरूमा समस्या बढ्दै गएको देखिएको छ । समाधानको उपाय खोजी नगरे झनै बढ्ने अवस्था आउन सक्छ । स्थानीय जनताका दैनिक आईपर्ने आवश्यकताका कुरा प्रदेश र संघ सरकारले पूरा गर्न सक्दैन । घर, टोल र बस्तीका सुखदुःख, फोहोर व्यवस्थापन, स्वास्थ्य, पानी, धारो, बिजुलीका विषयमा सोधबुझकै लागि पालिकाको खाँचो परेको हो । तसर्थ स्थानीय पालिकाहरूले आफ्नो मूलमन्त्र र कार्यभार बिर्सनु हुँदैन । अहिले उपभोक्ता समितिमार्फत गराइएका कामले विकास व्यवस्थापनमा बेथिति मात्र होइन, विकृति नै भित्रिएको छ । जुन नागरिक स्तरसम्म फैलिँदै छ ।
यसले स्थानीय सदाचार संस्कृति र विकास सुशासनलाई गम्भीर चुनौती दिएको छ । स्थानीय सरकार विकास व्यवस्थापन यी पक्षहरूमा कहिले जिम्मेवार बन्लान् भन्ने प्रश्न उठेको छ । उल्लेख गरिएका विषय सांकेतिक मात्र हुन्, समग्र होइनन् । केही पालिकाले विकास व्यवस्थापन, वित्तीय सुशासन, प्राकृतिक स्रोत व्यवस्थापन र सेवा व्यवस्थापनमा उदाहरणीय बनेका छन् । तर, कुनै पालिकामा समस्या देखिनु राम्रो संकेत होइन । तसर्थ यो दुई बर्षलाई समिक्षा बर्षका रूपमा लिदै बाँकी अवधीलाई काम गर्ने बर्ष बनाउनेतर्फ प्रयास गरौं । निश्चितरूपमा कुनैपनि काम गर्न निकै कठिन र चुनौतिपूर्ण छ । यो कुरा जनताले भलिभाँती बुझेका छन । जेहोस स्थानीय पालिका कोही अब्बल सावित भएका छन । कोहीले जनताको मन जित्न सफल भएका छन । कोही पालिका प्रमुखले काम गरेरै स्याबासी पाएका छन । त्यसमा अब्बल बालेन ठहरिएका छन । पालिकाहरूको बाँकी तीन बर्षको कार्यकालमा जनताको विश्वास जितेर काम गर्न सके निश्चितरूपमा जनताको आशा र अभिलाषा धेरै हदसम्म पूरा हुनेछ । धेरै प्रमुख र उपप्रमुख नयाँ भएका कारण काम गर्ने सवालमा ढिलासुस्ती हुनु स्वाभिवक हो तर नयाँको नाममा सधै कछुवा गति स्वीकार हुँदैन । सफलता उन्मुख प्रयासले विकासलाई नै पछ्याउँछ । तसर्थ अवका दिनमा पालिकाहरूले गर्नुपर्ने काम र प्राथमिकताका सवालमा क्यालेण्डर बनाएर नै योजना अघि बढायो भने जनप्रतिनिधिका लागि आगामी दिन निश्चय नै सहज हुनेछ । जनताका प्रतिनिधिले उपलब्धि हासिल गरेको देखिनेछ । तर, त्यसका लागि फेरीपनि उच्चतम प्रयास जारी राख्नु जरुरी छ । जुन विश्वास र भरोसाका साथ जनताले मत दिएका थिए, त्यो मतको उच्च सम्मान गर्ने बिषयमा जनप्रतिनिधिहरू नचुकून । दुई बर्षको कामको समीक्षा गर्दै बाँकी तिन बर्षलाई राम्रो बनाउनेतर्फ जनप्रतिनिधिहरूको ध्यान जाओस् ।