खोज

लमही,२२ बैशाख । पूर्व पश्चिम महेन्द्र राजमार्ग स्थिति देउखुरीका विभिन्न स्थानमा सडककै छेउमा निक्कै भिडभाड देखिन्छ । यो भिडभाड गाडी चड्ने र ओर्लनेको भने होइन । यो भिड सडकमै खरभूजा किन्नेको हो । लामो तथा छोटो दुरिका सवारीहरू सडकमै गाडी रोकाएर खरभूजा किन्नेको अत्याधिक भिड देखिन्छ । देउखुरीको राप्ती तटबन्धबाट नदी उकास बगरमा यहाका किसानहरूले खरभूजा खेती गर्ने गर्दछन । उनीहरूके आफैके उत्पादन गरेको खरभूजा आफै राजमार्गमा बेच्ने गरेको बताउँछन् । राप्ती नदीले खेतीयोग्य जमिनलाई बगर बनाएपछि प्रभावित क्षेत्रका किसान खरबुजा खेतीतर्फ लागेका छन् । बगरमा खरबुजा फलाउन थालेपछि किसानले राम्रो आम्दानी गर्दै आएका छन् ।

वर्षेनी बाढीले सयौं बिगहा जमिन बगर बनाउने गरेको छ । यद्यपि प्रत्येक बर्ष तटबन्ध गर्दा बगर हुनबाट जोगिएको जमिनमा किसानहरूले खरबुजा खेती गर्दै आएको किसान जोगमती चौधरीले बताइन् । राप्ती नदीले खेतलाई बगर बनाएको जमिनमा खरबुजा फलाएर आफैले राजमार्गमा बसेर बिक्री गरेको उनले बताइन् । धेरैजसो खरबुजा जिल्लाका शहर र जिल्ला बाहिर पनि बेच्ने गरेको किसान बताउँछन् । जाडो मौसममा खरबुजाको बेर्ना लगाएपनि चैत पछि गर्मी महिनाबाट खानयोग्य हुन्छ । खरबुजाको पहिलो सिजनमा प्रतिकिलो एक सय रूपैयाँमा समेत बेच्ने गरेको उनले बताइन् । ‘हिजोआज प्रतिकिलो ४० देखि ५० रूपैयाँमा बेच्ने गरेका चौधरीले बताइन् । उनी भन्छिन, ‘खरबुजा किन्न आउनेको सधैँ भिड लाग्ने गर्छ ।’ राजमार्गमा बिहानैदेखि लक्सरै खरबुजाका व्यापार हुन्छ । बगर भनेर पहिले बाँझो हुन्थ्यो । बर्सेनि खेरा गएको बगरलाई सदुपयोग गर्ने उद्देश्यले केही बर्ष अगाडी कृषि बहुउद्देश्यीय सहकारी सस्था लिमिटेड लमहीके बगर क्षेत्रका किसानलाई सामुदायिक बगर खेतिको अबधारणा ल्याएको सहकारीका ब्यबस्थापक विश्व शर्माले बताए । अहिले किसानहरूले स्वस्फूर्त रूपमा खरभूजा खेती गर्दै आएको लमही ६ घुम्नाकी सिता चौधरीले भनिन्, ‘बगरमा खरबुजा राम्रो फल्दो रहेछ ।’ पछिल्लो पाँच वर्ष यता खरबुजा लगाउँदै आएको उनले बताइन् । करिब १० कट्ठा बगरमा खरबुजा खेती गरेको उनको भनाइ छ । उनीहरूले १२ किलोसम्म खरबुजा फलाउने गरेको उनले बताइन् ।

अत्यधिक गर्मी सिजन बढेसँगै खरबुजाको माग पनि बढ्दै गएको छ । दाङको देउखुरी क्षेत्रमा उत्पादन भएको खरबुजा अहिले बजारमा छ्यापछ्याप्ती छ । जसबाट उत्पादन र आम्दानी बढेको छ । गर्मी सिजनमा खरबुजा सबैको रोजाइमा परेको छ । देउखुरीका अधिकाम्स बगर क्षेत्रमा खरभूजा खेती हुने गर्दछ । अन्य खेतिका लागि बालुवामा प्राप्त सिंचाइ नभए पनि खरभुजा भने सजिलोसँग फलाउन सकिन किसानहरू बताउँछ ।बगरमा खुरबुजा लगाएपछि राम्रो आम्दानी भएको देउखुरी बनगाँउका महेश चौधरीले बताए । ‘नदीले खेतलाई बगर बनाएको छ, के लगाउन सकिन्छ भन्ने चिन्ता हुन्थ्यो’ उनले भने ‘पाँच वर्ष पहिले खरबुजाको बिउ ल्याएर परीक्षणको रूपमा लगाए, राम्रो उत्पादन भयो । माग पनि बढ्दै गयो ।’ त्यसयता १२ कट्ठामा खरबुजा लगाउँदै आएको उनले बताए । खरबुजा लगाएर बगरको सदुपयोग भएको र राम्रो आम्दानी भएको उनको भनाइ छ ।

लमही नगरपालिकाका बनगाँउ, सेम्रहवा, बलरामपुर गाउँमा खरबुजा खेती गर्ने गरेका छन् । पछिल्लो समय बगरमा खरबुजासँगै बेमौसमी तरकारी खेती पनि गर्न थालेका छन् । राप्ती नदीले कटान गरेको क्षेत्रमा गरिएको तटबन्धले गर्दा पनि किसानहरूलाई सहज भएको छ । बगर हुनबाट जोगिएको जमिनमा यहाँका किसानहरूले बेमौसमी तरकारी खेती गर्न थालेको छन् । बगरमा करेला, लौका, बोडि, भिण्डी लगायतका बेमौसमी तरकारी खेती गरेका छन् । गर्मी मौसम शुरु भइसकेसँगै खरबुजाको माग बढ्दै गएको छ । खरबुजा स्वादिष्ट र पानीले भरपूर भएकाले यसको सेवनले शरीरलाई गर्मीबाट जोगाउँछ ।