खोज

गुल्मी, २५ फागुन

परम्परागत खेती गर्दै आएका यहाँका कृषकको यतिबेला कफी खेती तर्फ आकर्षण बढेर गएको छ । जिल्लाको मदाने गाउँपालिका ३ अन्र्तगत सिर्सेनी, तोरेटाका कृषकहरूको बारी यतिबेला कफीले र हराभरा बनेको छ । त्यस क्षेत्रका कृषकहरूको रोजाई परम्परागत रूपमा मकै र कोदो खेतीलाई छाडेर कफी खेतीमा परेको छ । स्थानीय कृषकहरूलाई कफी खेतीका लागि अनुदान उपलब्ध गराउन शुरु गरेपछि कृषकहरू कफी खेतीमा आकर्षित बनेका हुन । मकै कोदो जस्ता परम्परागत खेती गर्दै आएका कृषकहरूका लागि कफी खेतीले थप आशा जगाएको छ । परम्परागत खेतीबाट बादर, बदेल, दुम्सी तथा चराचुरुङ्गीबाट हैरानी खेप्दै आईरहेको अबस्थामा कफी खेती त्यहाँका कृषकहरूकोे लागि सहयोगी बन्न थालेको छ ।

सिर्सेनीमा ३० घरधुरी मिलेर तीनधारे कफी उत्पादन कृषक समूह गठन गरेका छन । गत तीन वर्ष अघि गठन भएको उक्त संस्था मार्फत त्यहाँका प्रत्यक घरधुरीमा व्यवसायीक रूपमा कफी खेती शुरु गरिएको छ । त्यहाँका कृषकहरूको प्रत्यक घरमा ५० देखि दुइ हजारसम्म कफीका बोटहरू छन । तीन वर्ष अघि रोपेका बोटहरूले फल दिन शुरु गरेका छन । प्रत्यक वर्ष कृषकहरूले कफी लगाउने क्रम बढ्दो छ ।
सिर्सेनी टोरेटाका कृषक मेघलाल अर्याल त्यस क्षेत्रमा सबै भन्दा धेरै कफी लगाउने कृषक हुन । अर्यालको बारीमा यतिबेला दुइ हजार कफीका बोटहरू छन । चाँडै हुर्किएका कफीका बोटहरूले आम्दानी दिन शुरु गरेको उनले बताए । ‘विगतका मकै र कोदो रोप्दै आएका बारीहरू अहिले सबै कफीले ढपक्क ढाकेको छ’, उनले भने ‘दश रोपनी जग्गामा पुरै कफी लगाएको छु, मैले कफी लगाएपछि अरूलाई पनि हौसला मिलेको छ ।’ उनी जस्तै अर्का कृषक शसीधर अर्यालले पनि शुरुमा बिरुवा हुर्काउन समस्या परेपनि अन्य खेतीको तुलनामा कफी खेतीले आशा जगाएको बताए ।

प्रधानमन्त्री तथा कृषि आधुनिकिकरण परियोजना गुल्मीकी प्रमुख गंगा कुमारी पोख्रेलले व्यवसायीक कफी खेतीको विस्तारका लागि कार्यालयको तर्फबाट विरुवा, मल, सिंचाई, छहारीका लागि नेटजाली लगायतका क्षेत्रमा अनुदान उपलब्ध गराउँदै आएको बताईन । त्यसका साथसाथै कृषकहरूलाई कफी पाठशाला मार्फत समय समयमा प्राबिधिक ज्ञान प्रदान गर्ने गरेको उनले जानकारी दिएकि छन ।
जिल्लामा कफी खेतीकमा कृषकहरूको आकर्षण बढे पनि समय समयमा कफीमा देखिने गरेको गवारो, ढुसि, डढुवा आदिका कारण कफीका बोटहरूमा क्षती पुग्ने गरेको कृषकहरूले गुनासो गर्दै आएका छन । समयमै यस्ता प्रकारका समस्याको समाधान गर्न सकेमा जिल्लामा व्यवसायीक रूपमा कफी खेती गर्ने कृषकहरूको संख्यामा उल्लेखनीय रूपमा बृद्धि हुने जिल्ला समन्वय समिति गुल्मीका प्रमुख दोर्ण बहादुर खत्रीले बताए । कफी खेतीको अनुगमन गर्न सिर्सेनी पुगेका प्रमुख जिल्ला अधिकारी कृष्ण प्रसाद शर्मा पनि सिँगो गाउँमा कृषकहरूको कफीमा देखिएको उत्साहवाट दंग परे ।

कफी उत्पतिको जननी जिल्ला गुल्मीमा अहिले २ सय ४१ हेक्टर क्षेत्रफलमा कफी खेती गरिदै आएको छ । जिल्लामा आर्थिक वर्ष २०७९÷८० मा ३० मेट्रीक टन कफी उत्पादन भएको थियो । जस अन्र्तगत आठ टन ग्रिनविन मात्र तेश्रो मुलुकमा निर्यात भएको छ । पछिल्लो समयमा गुल्मीमा कृषि ज्ञान केन्द्र, प्रधानमन्त्री तथा कृषि आधुनिकिकरण परियोजना, कफी विकास केन्द्र आँपचौर, कफी अनुषन्धान केन्द्र लगायतका कार्यालयदेखि स्थानीय तहले कफी खेतीको क्षेत्रमा काम गर्दै आईरहेका छन ।