© २०२३
लमही, २६ बैशाख । मौषमी तथा बेमौसमी तरकारी तथा मकै उत्पादनका लागि अत्यन्तै उर्भरभूमी मानिने देउखुरी लामो समय सम्म वर्षा नहुदा वारिमै खेती सुक्न लागेको बेला सोमबार परेको बर्षले राहत भएको छ ।
साढे सात महिना लामो अवधिपछि वर्षा भएपछि दाङ देउखुरीका किसानलाई राहत भएको बताए । लामो समयसम्म खडेरी परेका कारण हिउँदे खेतीबाली बेमौसमी तरकारी, मकै खरभूजा बारिमै सुख्न थालेको भन्दै निरासा भएका किसान वर्षा भए लगत्तै किसान हर्षित बनेका हुन् । प्रधानमन्त्री कृषि परियोजना मकै जोन लागू भएक कारण देउखुरीमा बर्षमा ३ सिजनमा मकै खेती लगाउने गर्दछन । केही स्थानमा नहर सिचाइ र नहर नपुगेका स्थानमा बोरिङको सिचाइमा मकै र तरकारी खेती लगाउबे गर्व्को कृषि ज्ञानकेन्द्र दाङले जनाएको छ । नहर सिचाइ नभएका क्षेत्रहरूमा आकासे बर्षा नहुदा खेती वारिमै सुक्क थाले लगतै किसान निरास बनेका थिए ।
खेतबारीमा लगाएको तरकारी र मकै वारिमा सुक्दा निराश बनेका किसान बर्षाले हर्षित बनेका छन् । वर्षा नहुँदा खेतबारीमा लगाएका मकै सुक्न थालेका थिए। वर्षा भएपछि किसानलाई खेतबारी जोतखन गर्ने र बर्खे बाली लगाउन सहज भएको उनिहरू बताउछ्न । लमही ÷६ घुम्नाका किसान दुख्खिराम चौधरी खेतवारीमा बोरिङ सिंचाइ सुबिधा भए पनि आकासे वर्षा नहुदा खेती प्रभावित बनेको बताए । उनी भन्छन बिहान सिंचाइ गरेर बेलुका हावा हुरिले सुख्खा बनाउदा मकै खेतमा सुकेको बताए ।
गएको असोज पहिलो साता परेको वर्षापछि कात्तिक, मङ्सिर, पुस, माघ, फागुन, चैत महिनाभर वर्षा नभएका कारण सिँचाइको सुविधा भए नभएका स्थानहरूमा लगाएका बेमौसमी मकै तथा तरकारी राम्रोसँग फस्टाउन नपाएको किसानले गुनासो गर्दै आएका थिए। देउखुरीमा सिँचाइ सुविधा पुगेको झन्डै बीस हजार हेक्टरबाहेक अधिकांश स्थानका किसान भने आकासे पनि र बोरिङ भरमा निर्भर रहनुपर्ने बाध्यता छ ।
यहाँ यतिबेला खेतमा मकै बेमौसमी तरकारी र नदि तटीय क्षेत्रमा खरभुजा खेती गरिएको छ । केही दिन अघाडी आएको हावा हुरीका कारण सबै खेती खेतमै सुक्न थकेको भन्दै अधिकांश किसान निरासा थिए । ढिलोगरी वर्षा भए पनि बारीमा लगाए वालिलाइ राहत भएको छ ।
मौषमी तथ बेमौसमी तरकारी,मकै खेतिका लागि उत्तम मानिन्छ देउखुरी ।
कृषि ज्ञान केन्द्र दाङका अनुसार खडेरीका कारण मकै तथा तरकारी खेती उत्पादनमा ४० प्रतिशतभन्दा बढीले कमी आएको छ । वर्षा भएपछि वनजङ्गलमा लागिरहेको डढेलो पनि नियन्त्रणमा आएको छ भने प्रदूषण समेत क्रमशः घट्दै गएको डिभिजन वन कार्यालय लमहीका प्रमुख किरण केसीले बताए ।