© २०२३
पाल्पा,५ पुस । दैनिक रूपमा दुई हजारदेखि दुई हजार पाँच सय लिटर दुध र दुग्ध जन्य बस्तु कृषक बाट खरिद गर्ने गरेको सहकारी यतिखेर आर्थिक चपेटाको मारमा परेको छ । ४ सय ३० जना शेयर सदस्य र पाच सय जना कृषक आवद्ध रहेको तिनाउ गाउँपालिकाको मस्याममा रहेको डुुम्रे दुग्ध उत्पादक सहकारी सस्थाले बिक्री गरेको दुधको भुक्तानी पाउन नसक्दा आर्थिक चपेटामा परेको हो ।
सहकारीमा संकलीत दुध र दुग्ध जन्य बस्तु स्थानिय बजारमा खपत हुन नसकी ठूलो परिमाणमा कास्कीको पोखरामा संचालिन ठूला उद्योगमा खपत भए पनि लामो समय देखि भुक्तानी रोकीदा समस्या प्रति दिन बढदै गएको शहकारीले जनाएको छ ।
सहकारीका व्यवस्थापक तथा अगुवा पशुपालक कृषक गोपाल जि.सीका अनुसार कास्कीको पोखरामा संचालित फिस्टेल डेरी उद्योगसंग १५ लाख, सुजल फुड्स प्रा.ली संग ३० लाख, नेपाल सरकारको स्वामित्वमा संचालित लुम्बिनी दुग्ध वितरण आयोजना बुटबल संग ७ लाख रूपैया भुक्तानी रोकीँदा कृषकलाई भुक्तानी गर्न बैंक तथा वित्तिय सस्था संग कर्जा लिन परेको छ ।
सहकारी बाट दुग्ध पठाउने काम गरियो पोखराको लव कुुश डेरी उद्योगलाई त्यस वापत १८ लाख रूपैयाँ भुक्तानी लिनु पर्ने थियो । भुक्तानी लिनका लागि २ वर्ष सम्म अदालतमा तारिख बोकेर मात्र पाइयो । यस्ता कारणले गर्दा व्यावसायीक रूपमा पशु पालन गर्ने कृषकको सख्या कम हुदै गएको उनले भने । दैनिक रूपमा ५० लिटर भन्दा बढि बिक्री गर्ने कृषकहरू पनि छन । फर्म संचालन गरी पशुपालन गर्ने कृषकहरू पनि छन । उनीहरूलाई भुक्तानी गर्ने समस्या हुदै आएको छ । साना कृषकलाई पनि समस्या छ । गाई भैसीलाई दाना औषधीको आवश्यकता पर्दछ ।
ठूला फर्म संचालकहरूलाई भुक्तानी रोक्नु पर्दछ या त दुध खरिद गर्न रोक्न पर्दछ । सहकारीमा ३० वटा व्यावसायीक फर्म,१० वटा संकलन केन्द्र बाट संकलित दुग्धका लागि मासिक रूपमा ६०देखि ७० लाख रूपैयाँ भुक्तानी गर्नु पर्दछ । शहकारीले स्थानीय फुलवारी बचत तथा ऋण शहकारी सस्था बाट ६० लाख रूपैयाँ कर्जा लिएको व्यवस्थापक जि.सी बताउछन ।
साना किसानको पनि समस्या छन बालबालिकाको विद्यालय, पोशाक, मासिक रूपमा समूहको किस्ता औषधी उपचारको लागि पनि खर्चिन परेको स्थानीय वालकुमारी कार्की बताउँछिन । कृषकले दु.ख गरेर पशुपालन गरेका छन । गाउँमा बसेर पशुपालन गर्ने र रहर भन्दा बाध्यता हो । यति दु.ख गरेर बिक्री गरेको दुधको पैसा ठूला उद्योगहरूले रोक्न नहुने उनले भनिन ।
शहकारी नेपाली सेनाको रासन ठेकोदार बाट १० लाख रूपैयाँ ठगिएको बताइएको छ । रासन ठेकेदारले सेनाबाट रकम बुझेर शहकारीलाई भुक्तानी नगर्दा ठगिएको हो ।
रकम भुक्तानीका लागि ठुला उद्योगलाई पटक पटक ताकेता गर्दा धूलो दूध, नौनीको बिक्री नभएर भुक्तानी रोकीएको भन्ने जवाफदिने गरेको सहकारी संचालकहरू बताउँछन । सहकारीले स्थानिय बजारमा १ हजार लिटर दूध खपत गर्ने गरेको र बाकी उधारोमा पोखराको सुजल डेरीलाई बिक्री गर्दै आएको छ ।