खोज

श्रद्धा, भक्ति र सम्पूर्ण तराई मधेसको साझा सांस्कृतिक धरोहरका रूपमा रहेको छठ पर्व मंगलबार सूर्य भगवान र छठी माताको पूजा आराधना गरी मनाइँदै छ । कात्तिक शुक्ल पक्षको चौथी तिथीदेखि विधिवत रूपमा सुरु हुने छठ पूजा सप्तमी तिथिसम्म चार दिन मनाइन्छ ।
केही समय पहिला तराई समुदायका मानिसहरूले मनाउँदै आएको छठ पर्व पछिल्लो समयमा पहाडी समुदायका व्याक्तिहरूले समेत सँगसँगै बसेर मनाउँदै आएका छन् । भैरहवा, धकधई, बेथरी, मर्चवार लगायतका स्थानमा छठ पूजाको सम्पूर्ण तयारी पुरा भएको छ । जिल्लाको बिभिन्न क्षेत्रमा रहेका नदी तथा पोखरीमा छठ पूजाको तयारी गरिएको छ ।
रोहिणी गाउँपालिकाको वडा नम्बर २ मा रहेको रोहिणी नदी, वडा नम्बर ७, ओमसतियाको वडा नम्बर ५ रोहिणी नदीको छेउ, वडा नम्बर ६ रामजानकी मन्दिर, भैरहवाको आर्मी क्याम्प, हनुमान मन्दिर लगायतको स्थान छठ पूजाको लागी तयार गरिएको छ । छठ पूजन समितिका संयोजक आनन्द प्रसाद गुप्ताले भक्तहरूको सुरक्षा र स्वास्थ्यलाई मध्यनजर गर्दै सम्पूर्ण तयारी पुरा भएको बताएका छन । उनले पोखरी तथा नदीहरूको सरसफाई देखी उनिहरूका छेउछाउमा वेदी बनाउने काम समेत सकिएको बताए ।
वैदिक सनातन धर्मका सम्पूर्ण पर्व अनि शक्तिहरू प्रकृती अनि पृथ्वीको वरिपरि घुमेका हुन्छन् जसको प्रयोगात्मक महत्व अत्यन्तै वैज्ञानीक रहेका हुन्छन् । छठ पर्व सूर्यदेवको अनुष्ठान हो, हरेक मानवले जन्म देखि मृत्यूपर्यन्त देख्ने विशालकाय शक्ति अनि उर्जाकेन्द्र सूर्यसंगको मानवको सहअस्तित्व छठसंग सांस्कृतिक पृष्ठभूमि जोडिएको गुप्ताले बताए ।
विहान उठ्ने बित्तिकै उदाउने सूर्य, झ्यालका कुनाकाप्चावाट छिर्ने तिनका प्रकाश, वोटविरुवालाई हुर्काउने सूर्य, बादल श्रृजना गर्ने सूर्य, न्यानो दिने सूर्य लगायत यस पृथ्वीमा सूर्यको भूमिका, मानव अनि सूर्य्बिचको अन्योन्याश्रित सम्बन्धलाई हजार जिब्रोभएका शेष नागले पनि ब्याख्या गर्न शायद् सक्दैनन् होला ।
तिहारको समापनसंगै छठपर्वको हर्षेल्लाषमय वातावरणले सकल नेपाली भूमी पुलकित भएको रामजानकी हनुमान मन्दिर समितिका अध्यक्ष नरेन्द्र प्रसाद रौनियारको भनाई छ । षष्ठी तिथिका दिन मनाईने भएकोले यस पर्वको नाम अपभ्रंसित हुँदै छठ भएको विश्वास छ । तराईक्षेत्र केन्द्रित मनाईने छठपर्व अहिले आएर हिमाल, पहाड अनि तराई सर्वत्र प्रचलीत हुँदैआएको छ । सद्भाव अनि भातृत्वको प्रतिक यस पर्वलाई बडो हर्ष अनि उल्लासका साथ नदि, तालतलैया या पोखरीको किनारामा श्रृङ्गारीएर तयार पारिएका घाटहरू, केराका थम्बा, झिलीमिली बत्तिबिच अस्ताउँदो र उदाउँदो दुवै सूर्यको लालीकिरणलाई दूधको अर्घ्य दिएर यो चाड मनाईन्छ । छठको व्रत लिने व्रतालुका घरमा छठमा चढाउनकालागि छिमेकीहरूले दिएका प्रसादहरू जस्तै केराका घोघा, नरिवल, भोगटे अनि अन्य फलफूलहरू ल्याएर राखिदिने चलन छ । यसरी ल्याईएका फलफूलहरूलाई छठको अन्तिम दिन विहानै अर्घ्यस्वरुव उदाँउदो सूर्यलाई देखाएपछि प्रसादस्वरूप घर लैजाने चलन छ । छठको लागि भक्तजनहरूले विभिन्न मनोकांक्षा पुर्ण होस भनेर भाकल राखेका हुन्छन र त्यही अनुरूप छठमा प्रसादी चढाउने चलन चलि आएको छ । छठ विशुद्धरूपमा एउटा धार्मीक आस्थाको पर्व हो ।

photo:file