खोज

प्युठान, १९ साउन ।

प्युठान नगरपालिका–८ का चुमान सिंह गिरीको भैरहवा यात्रा विहान ६ वजे शुरु भयो । वसमा बुटवलको यात्रा शुरु गरेका उनले देविस्थान नपुग्दै रोकिनु प¥यो । कारण थियो, गर्जेनीको पहिरो । गिरीले ९ घण्टा अर्थात ४ वजेपछि बाटो सुचारु भएपछि यात्रा जारी राखे ।

प्यूठान–भालुवाङ सडक खण्ड अन्तर्गत प्यूठानको माण्डवी गाउँपालिका –१ गर्जेनीमा हरेक दिन पहिरोले सडक अवरुद्ध गर्दा प्युठान, रोल्पा र गुल्मीबासी प्रभावित भएका छन् । गिरी जस्तै पर्खनु परेका प्यूठान नगरपालिका–७ का टिकाराम पोख्रेलले गर्जेनीमा पहिरो गयो कि गएन भनेर समाचार, सूचनाहरु हेरेर मात्रै यात्रा गर्नु पर्ने बाध्यता आइपरेको गुनासो गरे । ‘बाहिरी जिल्लाको यात्रा गर्दा सबैभन्दा चिन्ताको विषय भनेको गर्जेनीमा पहिरो झ¥यो कि नाई ? भन्ने हुन्छ ’ पोख्रेलले भने ।

यो सडक प्यूठान र रोल्पाको लागि दैनिक जीवनसङ्ग जोडिएको छ । सडक विना जीवन चलाउन सकिदैन । यति मात्रै होइन अन्य महिना भन्दा साउन महिनामा भारतीय पर्यटक स्वर्गद्वारी आउने हुँदा प्यूठानको पर्यटनसङ्ग समेत जोडिएको छ । दाङ हुँदै देशका बुटवल, काठमाण्डौ, भैरहवा, भरतपुर, नेपालगञ्ज लगायतका स्थानमा उपचारका लागि जाने तथा अन्य कामले विभिन्न स्थानमा जाने यात्रुहरु बिचमै अलपत्र पर्ने गरेका छन् । भालुवाङ–चकचके खण्डमा पर्ने गर्जेनी, खहरे भिर, गनाहा खोला लगायतका ठाउँहरु निरन्तर पहिरोले अवरुद्ध गर्ने जोखिमपूर्ण ठाउँ हुन् । हरेक वर्ष वर्षायामको सुरुवातसँगै प्यूठानको गर्जेनी गर्जिरहने समस्या नयाँ त होइन तर, गर्नुपर्ने कामहरु प्रभावकारी ढंगले नहुँदा वर्सेनि सास्ती खेप्नु परेको यात्रुहरुको गुनासो छ ।

यसो प्यूठानीले गर्जेनीको नाम लिन चाहँदैनन् । किनभने २०६१ साल माघ ८ गते दाङबाट बेहुली लिएर आएको जन्ती बस दुर्घटनामा परी दुलाहा सहित ४१ जनाले ज्यान गुमाएका थिए । त्यसको २० वर्ष पछि पनि नचाहँदा नचाहँदै गर्जेनीको नाम लिइरहनु परेको छ । घटनाको घाउ नमेटिदा नमेटिदै पटक पटकको अवरोधले प्यूठानी तथा रोल्पालीहरु आजित छन् ।

गर्जेनीको सडक अप्ठ्यारो र धेरै साँघुरो भएको भन्दै गत वर्ष मात्रै सडक विस्तार गरी कालोपत्रे गरिएको सडकमा पहिरोले पटक पटक अवरुद्ध गरेको छ । प्यूठान–भालुवाङ सडक खण्ड अन्तर्गत पर्ने बडडाँडा–चकचके सडक खण्डमा असार १९ यता २१ पटक बाटो अवरुद्ध भएको छ । सडक डिभिजन कार्यालयले सामाजिक सञ्जालमा सार्वजनिक गरेको सूचना अनुसार २१ पटक गरी कम्तीमा ९१ घण्टा सडक अवरुद्ध भएको छ । एकै पटक धेरै ठाउँमा पहिरो झर्ने समस्याका कारण पहिरोको सङ्ख्या भने २१ भन्दा धेरै छ ।

सडक डिभिजन कार्यालय प्यूठानका इन्जिनियर कमल पुनका अनुसार सडक सुचारु गर्ने काममा मात्रै सडक डिभिजनले रु ६ लाख बढी खर्च गरिसकेको छ । ठुलो पहिरो गएकाले ढिस्को नसकिदाँसम्म पहिरो गइरहने समस्या झेल्नु पर्ने उनी बताउँछन् । ‘ढिस्कोलाई रोक्ने, बग्ने माटोलाई रोक्ने सोइलमेलिङ प्रविधिले रोकथाम वा समस्याको समाधान गर्न सकिन्छ’ इन्जिनियर पुनले भने, ‘डिपिआर गर्दा करिव साढे ५ करोड वजेट लागत देखिन्छ, त्यो फाइल विभागमा पठाइएपनि वजेट अभावका कारण तत्काल अघि बढ्ने देखिदैन ।’ कुनै प्रविधि प्रयोग नगरे गर्जेनीले सताइरहने समस्या भोग्नु पर्ने उनको भनाइ छ ।

सडक डिभिजन कार्यालय प्यूठानले आकस्मिक रूपमा झर्ने पहिरो तथा अवरुद्ध सडक हटाउन तत्कालका लागि आवश्यक उपकरणहरू तयारी अवस्थामा राखेको छ । त्यसको लागि बडडाँडामा ह्वेल लोडर, गर्जेनीमा एक्स्काभेटर र चकचकेमा ब्याक हो लोडर राखेको सडक डिभिजन कार्यालय प्यूठानका कार्यालय प्रमुख राजीव श्रेष्ठले जानकारी दिए ।