© २०२३
एकवर्ष अघि निर्माण थालिएको सौतामारेफेदी गर्तङखोला पक्कीपुलको निर्माण कार्य सकिएको छ । पुल बनेपछि स्थानीय हौसिएका छन् । पुलको औपचारिक उद्घाटन नभएपनि सवारीसाधान ओहोरदोहोर गर्न थालिसकेका छन् । बर्खा शुरु हुँदावित्तिकै पुल सुचारु भएपछि प्यूठान सहित छिमेकी जिल्ला गुल्मी, अर्घाखाँचीका स्थानीय खुसी भएका छन् ।
जिल्ला प्राविधिक कार्यालय प्यूठान मार्फत गर्तङखोलामा पक्कीपुल निर्माण गरिएको हो । वैशाखभित्रै निर्माण सम्पन्न गर्ने योजना रहेपनि विविध समस्याले गर्दा दुइमहिना निर्माण कार्य लम्विएको निर्माण व्यवसायी बताउँछन् । जयवुद्द–इशान जेभी मार्फत कुल एक करोड ३३ लाख रुपैयाँमा निर्माण कार्य सम्पन्न भएको निर्माण व्यवसायी नविन कुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए । पुलको लम्वाई २० मिटर र चौढाई ४ मिटर २५ से.मी रहेको उनले बताए ।
पक्कीपुल नहुँदा धेरै पीडा भोग्नुपरेको विगत सम्झदै झिमरुक गाउँपालिका–१ सौतामारेका समाजसेवी क्याप्टेन राम बहादुर घर्तिक्षेत्रीले यसपालीको बर्खादेखि ढुक्कसँग यात्रा गर्न पाइने भएपछि खुसी व्यक्त गरे । ‘बर्खा लाग्यो भने मनमा चिन्ता भइहाल्थ्यो । खोला बढेर पैदल पनि हिड्न सकिदैन्थ्यो’,उनले भने,‘वर्षौदेखि पक्कीपुलको सपना बल्ल पुराभयो ।’ खोला बढेर सधैँको बर्खामा गाडी जानै नसक्ने ठाउँमा पक्कीपुल बनेपछि गाउँलेहरुमा खुसी छाएको हो ।
खोलामा पक्कीपुल नहुँदाको पीडा यसक्षेत्रका धेरै नागरीकले भोग्नुपरेको थियो । सौतामारेका स्थानीयलाई सदरमुकाम खलंगासहित विजुवार, बाग्दुलामा बजार गर्न जानका लागि धेरै कठिनाई हुने गरेको थियो । बर्खा शुरु भएदेखिनै सर्वसाधरणहरुले समस्या खेप्दै आएका थिए । वृद्धबृद्धा र बालवालिकाहरुले अझबढी समस्या भोग्नुपरेको सौतामारेफेदीका स्थानीय नागरीक समाजका अगुवा प्रतिमान पुनले जानकारी गराए । जनविकास निमावीमा पढ्न आउने विद्यार्थीहरु अझबढी प्रभावित हुँदै आएको उनको भनाई छ । सयौँ विद्यार्थी पक्कीपुल बनेपछि दैनिक लाभांवित भएको उनले सुनाए ।
तीन जिल्लाका सर्वसाधरण ओहोरदोहोर गर्ने भएपछि यस क्षेत्रमा व्यवसायिक चहलपहल समेत बढ्दै जान थालेको छ । प्यूठान, गुल्मी र अर्घाखाँचीको संगमस्थल सौतामारे डाडाँमा घुम्न जाने आन्तिक एवं बाह्रय पर्यटकहरुको संख्यामा पुल बनेपछि अझ वृद्धिहुने स्थानीयले आशा गरेका छन् । पक्कीपुलसँगै सौतामारेफेदीबाट सौतामारे डाडाँमा पुग्ने उकालो कच्ची सडकको समेत स्तरोन्नती गरिएको छ । यसले यात्रुहरुलाई अझ सहज बनाएको छ । गतवर्ष पाँचलाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेर स्तरोन्नतीको काम गरेको छ । तीन जिल्लाको ‘ट्रान्जिट प्वाइन्ट’को रुपमा सौतामारेलाई विकास गर्ने योजना स्थानीयको छ । यही सडक भएर दैनिक गुल्मीको पुर्कोटदहसम्म बाग्दुलाबाट बस संचालन हुने गरेको छ । सौतामारेफेदीबाट महेन्द्रनगरका लागि समेत नियमित बस संचालन हुने गरेको छ । उकालो बाटो फराकिलो भएपछि पुर्कोटदहबाटै छुटाउने योजना रहेको यातायात व्यवसायीहरुले बताएका छन् ।
गुल्मीको पुर्कोटदह, बाँझकटेरी, धुर्कोट, अर्घाखाँचीको खनदह, म्यालपोखरी, गोखुङा र प्यूठानको सौतामारे, बाँदीकोट लगाएत क्षेत्रका स्थानीय पक्कीपुलबाट प्रत्यक्ष लाभांवित भएका छन् । गुल्मीको रेसुंगा, रिडी, अर्घाखाँचीको सुपादेउराली र प्यूठानको स्वर्गद्धारीलाई लक्षित गरी ‘पर्यटकीय मार्ग’को रुपमा यस सडकलाई प्रयोग गर्न सकिने संभावना रहेकाले यसतर्फ ध्यान दिन स्थानीयले सम्वन्धित निकायलाई आग्रह गरेका छन् ।
तम्घास–प्यूठानका लागि नियमित गाडी संचालन गर्ने योजनामा रहेको गुल्मी यातायात व्यवसायी संघका महासचिव हिमाल कुवँरले जानकारी गराएका छन् । ‘सौतामारेबाट चलाउने कि अग्लुङबाट भन्ने निधो भइसकेको छैन्’,उनले भने,‘दुवै जिल्लाका समिति बसेर सल्लाह गर्छौ ।’ यात्रुको चाप धेरै भएको क्षेत्रबाट गाडी संचालन गर्ने योजना रहेको उनले बताए ।
बाग्दुला–पुर्कोटदह सडक २०५५ सालमा ट्र¥याक खुलेपनि गर्तङखोलामा पक्कीपुल नभएकै कारण नियमित यातायात संचालन हुने सकेको थिएन् । तम्घास पुग्न धुर्कोट र मदाने गाउँपालिकाको सिमाक्षेत्र पनाहखोलामा पक्कीपुल नहुँदा बर्खामा गाडी रोकिने गरेको थियो । तर, उक्तखोलामा समेत यसैवर्ष पक्कीपुल निर्माण भइसकेको छ । विजुवारदेखि दुवै जिल्लाको सदरमुकाम पुग्नका लागि सहज सडक र पुल बनेपछि नियमित यातायात संचालन गर्नसकिने भरपर्दो माध्यम बनेको छ । तीनै जिल्लाको आर्थिक गतिविधि बढाउन यस रुटबाट नियमित यातायात संचालनको आवश्यकता देखिएको स्थानीयको भनाई छ । ‘सडक सञ्जालले सौतामारे धेरै अगाडी बढिसक्यो’,स्थानीय सूर्य जिएमले भने,‘अब तीनै जिल्लाबाट नियमित यातायात संचालनको आवश्यकता देखिन्छ ।’