© २०२३
कपिलवस्तु, २४ बैशाख ।
बैशाख पूर्णिमाका दिन लुम्बिनीमा जन्मिएका शिशु सिद्धार्थ गौतमलाई राजकीय सम्मानका साथ गृह नगर प्राचिन कपिलवस्तुमा भित्र्याईएको छ । प्राचिन कपिलवस्तु दरबार (तिलौराकोट) मा बुद्धजयन्ती तथा प्रसुती उत्सवको आयोजना गरी शिशु सिद्धार्थलाई भित्र्याईएको हो । लुम्बिनीबाट बाजा गाजाका साथ ल्याईएका शिशु बुद्धलाई तौलिहवा नगर परिक्रममा गराई तिलौराकोट ल्याईएको हो । शिशु सिद्धार्थलाई गृह नगर भित्र्याउने कार्यक्रममा कपिलवस्तु नगरपालिका क्षेत्रका स्थानीयले घर घरबाट सहभागिता जनाएका थिए । प्रसुती उत्सवको अवसर पारेर तिलौराकोटमा प्रसुती उत्सवको कार्यक्रम र “तस्बिरमा सम्पदा” फोटो प्रदर्शनीको कार्यक्रमको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्री डा. बेदुराम भुसालले उदघाटन गरे ।
सो अवसरमा लुम्बिनी विकास कोषका परिषद सदस्य गोपीकृष्ण शर्माले सिद्धार्थ गौतमको बुवा राजा शुद्धोधनको राजधानी तथा सिद्धार्थले २९ बर्ष बिताएको प्राचिन कपिलवस्तुको विकासमा बिगतमा यथेष्ट ध्यान नपुगेको भए पनि अब कपिलवस्तु विकासको बिषय साझा सरोकारको बिषय बन्नु पर्ने बताए । लुम्बिनी जत्तिकै विकास कपिलवस्तुका बुद्धस्थलको हुनुपर्ने शुद्धोधन गाउँपालिकाका अध्यक्ष कमलेशशरण चौधरीले माग राखे । लुम्बिनीमा भव्य कार्यक्रम हुने गरे पनि कपिलवस्तुको कार्यक्रममा मन्त्रालय र कोषले चासो नलिनु दुःखद भएको कपिलवस्तु नगरपालिकाका प्रमुख सुदिप पौडेलले बताए । कपिलवस्तु महत्वपूर्ण स्थान भए पनि प्राथमिकतामा नपर्नु दुखदः रहेकाले अब कपिलवस्तु विकासमा सरकारको ध्यान पुग्नै पर्ने र स्थानीय सरकार सहकार्यका लागि तयार रहेकोमा पौडेलले जोड दिए ।
लुम्बिनी विकास ऐन बनेबाटै कपिलवस्तुको बिकास पीछडिएको बताउँदै त्यतिबेलै कपिलवस्तु तिलौराकोट विकास ऐन बनाएर लुम्बिनीलाई त्यही मातहत ल्याउनु पर्नेमा हुन नसकेको लुम्बिनी प्रदेशसभा सदस्य सुधाकर पाण्डेयले बताए । लुम्बिनी विकासका लागि ऐन बनेको बर्षौ सम्म कपिलवस्तु विकास नभएको भन्दै पाण्डेयले छुट्टै तिलौराकोट विकास ऐन बनाउनु पर्नेमा जोड दिए ।
कोषले कागजमा मात्रै काम गर्दा कपिलवस्तुको विकासमा प्रश्न उठेको उनको आरोप थियो । लुम्बिनी विकासको गुरुयोजनाको काम समयमै हुन नसक्नु लज्जाको बिषय भएको बताउदै बाँकी अुधरा काम तदारुकताका साथ हुनु पर्नेमा भारतका लागि पुर्व राजदुत तथा पुर्व पर्यटनमन्त्री दिप कुमार उपाध्यायले जोड दिए । तीनै तहका सरकार मिलेर कपिलवस्तुको बुद्धस्थलको तीव्र विकासमा लाग्नु पर्नेमा प्रतिनिधिसभा सदस्य रुपा बिकको जोड थियो । कार्यक्रममा बोल्ने स्थानीयले तिलौराकोटलाई बिश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकरण गर्ने प्रक्रिया बारे स्थानीयलाई जानकारी गराउनु पर्ने, तिलौराकोटमा पायक पर्ने स्थानमा शौचालय सहितका अत्यावश्यक संरचना निर्माण गर्नुपर्ने, जग्गा अधिग्रहणबारे प्रष्ट योजना आउनु पर्ने सुझाव दिएका थिए । लुम्बिनी बिकास कोषले कपिलवस्तु बिकासको गुरुयोजना अगाडि बढाएको र बुद्धस्थलको संरक्षण सम्बद्र्धनमा कोष प्रतिवद्ध रहेको लुम्बिनी विकास कोषका उपाध्यक्ष भिक्षु मैत्तेले बताए ।
सो अवसरमा बोल्दै कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्री डा. बेदुराम भुसालले बृहत्तर लुम्बिनी विकासको योजनामा कपिलवस्तु र नवलपरासीको बुद्धस्थलको समान विकासको आवश्यकता रहेको बताए । कपिलवस्तु विकासका लागि छुट्टै योजना कार्यान्वयमा ल्याउनु पर्ने तथा यहाँ भएका उत्खनन र अन्वेषणका उपलब्धि जोगाउन जनसरोकार वृद्धि हुनु पर्नेमा उनले जोड दिए । कपिलवस्तुको विकासमा सरोकारवालाबीचको साझा बहस र योजना कार्यान्वयनका लागि सहकार्य आवश्यक रहेकोमा भुसालले जोड दिए ।