© २०२३
१३ रोपनी जमिन भाडामा लिएर सल्यानमा दलित समुदायका महिलाहरूले सामूहिक तरकारि खेती गरेका छन् । कालीमाटी गाउँपालीकाका दलित समुदायका महिलाहरू तरकारी खेति तर्फ अग्रसर हुन थालेका हुन् । घरमा आम्दानीको रूपमा पेशा ब्यवसाय केहि नभएपछि पछिल्लो समय कालीमाटी ३ ढोरेनीका दलित समुदायका महिलाहरू मिलेर तरकारी खेति सुरु गरेका हुन् ।
पहिलो चरणमा ४८ क्वीन्टल तरकारी उत्पादन गरेर उनीहरूले ३ लाख ३६ हजार आम्दानी गरिसकेको भाबना बिकले बताईन । ७ जना दलित समुदायका महिला र ३ जना जनजाती महिलाहरू मिलेर छिमेकीको १३ रोपनी जग्गा भाडामा लिएर सामुहीक तरकारी खेति सुरु गरेका छन् ।
तरकारी खेति सुरु गरेपछि ति महिलाहरूले खैरेनी कवुलेयति ब्यवसायी तरकारी खेति समुह नै दर्ता गरेर १३ रोपनी जग्गाको बार्षिक ४२ हजार भाडा तिरेर समुहका महिलाहरू सामुहीक रूपमा खेति तर्फ आबद्ध भएका छन । २० जना समुहमा आबद्ध रहेका महिलाहरू मध्य १० जना महिलाहरू मिलेर २०७५ साल जेठ महिनादेखि खेति सुरु गरेको उनीहरूले बताएका छन् ।
पहिले घाँस दाउरा मात्रमा सीमित रहँदै आएका ति महिलाहरू जिबिका चलाउन कठिन भएपछि आफ्नो आयआर्जनको लागी तरकारी खेति तर्फ अग्रसर भएको तरकारी खेति गर्दै बिकले बताईन । अहिले टमाटर, बन्दा, काउली, सीमी, बोडी लगायतका तरकारी उत्पादन गरिरहेका उनको भनाइ छ ।
‘पहिले तरकारी खेति गर्नुपर्छ भन्ने हामीलाई थाहा थिएन’, उनले भनिन, ‘जिल्लाका बिभिन्न संघ सस्थाले हामीलाई सहयोग पनि गरे, तरकारी खेति सम्बन्धी तालीम बिउबिजन उपलब्ध पनि भयो । अब ब्यवसायीक रूपमै तरकारी खेति तर्फ नै निरन्तर लाग्नै छौ ।’
अहिले सिजन अनुसारको तरकारी उत्पादन गर्दै आएको अर्का तरकारी खेति गर्दै आएकी महिला सिता बिकले बताइन् । ‘पहिले घरमा फुर्सदमा रहेकाले आफुलाई दिन बिताउन गाह्रो हुने गथ्र्याे, ब्यवसायीक रूपमा तरकारी खेति गर्नु पर्छ भन्ने थाहा भएन,’ उनले भनिन, ‘बिभिन्न संघ संस्थाहरू बाट तालीम लिएको र घरपरिवारको राम्रो साथ पाएपछि यो पेशा रोजेका हौँ ।’
आफूहरू तरकारी खेतिमा संलग्न भएपछि सानोतिनो समस्या सजिलै टार्ने गरेको तरकारी उत्पादनमा संलग्न हरीकला परियारले बताईन । उनले भनिन् ‘सानो समस्या समाधानको गर्न लागी लोग्ने मान्छेका भर पर्नु पथ्र्याे, बिदेश बाट पैसा पठाउलान र केही काम गरौला भन्ने हुन्थ्यो । अहिले तरकारी खेति बाटै आम्दानी गरेर घरको खर्च टार्ने गरेकि छु ।’
उत्पादन गरेको तरकारी संकलन केन्द्रमा संकलन गरी जिल्लाको खलंगा, श्रीनगर, सल्लीबजार आसपासका साना ठूला बजारहरूमा माग अनुसार खपत हुने गरेको महिलाहरूले बताएका छन् । तरकारी खेतिको लागी दलित सेवा संघ सल्यान, लिर्बट लगायतका सस्थाहरूले ति महिलाहरूलाई प्राबिधिक सहयोग, तालीम, बिषादी, बिउबिजन सहयोग गरिरहेका छन । ती महिलाहरूले उत्पादन गरेको तरकारी संकलन र बजार सम्म पु¥यानको लागि संकलन केन्द्र स्थापना गरेर ढुवानी भाडा सहित उपलब्ध गराएको लिर्बटका कार्यक्रम संयोजक युबराज गुरुङले बताए ।