© २०२३
नेपाल सरकारको स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम अन्तरगत स्वास्थ्य बीमा गरेका मध्ये रुकुम पश्चिमका १३ सय ७५ जना बिरामीले अहिलेसम्म रुकुम पश्चिमको जिल्ला अस्पताल सल्लेबाट निःशुल्क उपचार सेवा पाएका छन् ।
रुकुम पश्चिममा गत चैत १ गतेदेखि सुरु बीमा कार्यक्रम सुरु भएको थियो भने जेठ १ गतेदेखि सर्बसाधारणलाई निःशुल्क दिन सुरु गरिएको थियो । बीमा कार्यक्रममा सहभागी भएपछि जिल्ला अस्पतालमा बिरामीको चाप पनि बढेको छ ।
बिमा कार्यक्रम सुरु भएको साढे पाँच महिनासम्म आईपुग्दा बिमा गराउने कार्य पनि चलिरहेको बताउदै स्वास्थ्य बिमा वोर्ड रुकुमका संयोजक भरतबहादुर खड्काले जिल्लाको कुल जनसंख्या १ लाख ५४ हजार २ सय ७२ मध्ये रुकुम पश्चिममा असोज २१ गतेसम्म जम्मा २३ हजार ३ सय ४६ जनाले स्वास्थ्य बिमा गरेका छन् । यसमध्ये जिल्लाभरी रहेका जम्मा ३० हजार ६ सय ३३ घरधुरीमध्ये २ हजार ८ सय ९४ घरधुरी स्वास्थ्य बिमामा समावेश भएका छन् ।
यसमा पनि नेपाल सरकारको गरिबीको सुचीमा अति गरिब भित्र परेकाहरूलाई निःशुल्क बिमा गरिदिएको पनि संयोजक खड्काले जानकारी दिए । यसरी निःशुल्क बिमा पाउनेहरूमा अहिलेसम्म ७ सय ९९ घरधुरी रहेका छन् । पाँच जनाको एक परिवारका लागि २५ सय रूपैयाँमा एक बर्ष सम्मका लागि ५० हजार रूपैयाँ बराबरको स्वास्थ्य सेवा निःशुल्क हुने व्यवस्था छ भने ५ जना भन्दा बढी परिवार भएकाको हकमा एक जना बराबर २५ सयमा ४ सय २५ का दरले थप रकम तिरेर बिमा गर्न सकिन्छ । त्यसो हुदाँ प्रतिव्यक्ती १० हजार बराबरको उपचार सेवा एक व्यक्तिले पाउँछ । परिवारको कुल बिमा रकम ५० हजारमा प्रतिव्यक्ति १० हजारका दरले बढ्दै जान्छ ।
सर्बसाधारणले स्वास्थ्य बिमा गरेपछि रुकुम पश्चिमको सल्लेमा रहेको जिल्ला अस्पतालमा बिरामीको चाप साविकको भन्दा बढेको छ । बिरामीको चाप बढेसंगै जिल्ला अस्पताल परिसरमा मुसीकोट नगरपालिकाको सहयोगमा संञ्चालमा रहेको शःशुल्क फर्मेसी पनि २४ घण्टा खुला रहने व्यवस्था गरिएको संयोजक खड्काले बताए । ‘जिल्ला अस्पतालमा उपचार गराउन आउने सर्वसाधारणको संख्या साविकको भन्दा बढेको छ । यसको एउटा कारण स्वास्थ्य विमा पनि हो ।’ उनले भने, ‘बिरामीको चापलाई ध्यानमा राखेर हामिले अस्पतालको फार्मेसी सेवालाई २४ सै घण्टा खुला रहने व्यवस्था गरेका छौ ।’
बिरामी भएपनि आर्थीक अभाव कै कारण शरीरमा रोग पालेर बस्नुपर्ने बाध्यता स्वास्थ्य बिमा गरेपछि हटेको छ । स्वास्थ्य बिमा गरेपछि निःशुल्क उपचार पाएर खुसी व्यक्त गर्दै मुसीकोट २ का डण्डबहादुर खड्काले परिवारको स्वास्थ्य बिमा गरेका कारण आफुले आफ्नो श्रीमतीको उपचारका लगि आर्थिक जाहो गर्न कुनै तनाव लिनु नपरेको भन्दै खुसी व्यक्त गरे । उनले भने, ‘श्रीमतीको उपचारका लागि पैसा कताबाट जाहो गर्ने भन्ने तनाब मलाई भएन । लगभग ३० हजार बराबरको निःशुल्क उपचार बिमा पछि निःशुल्क गर्न पाए । अझै २० हजार बराबरको उपचार सेवा यो बर्ष मेरो परिवारले उपभोग गर्न पाउछौ ।’
स्वास्थ्य बिमाको बारेमा चेतनाको अभावका कारण अहिले पनि २५ सय तिरेर स्वस्थ्य बिमा गराउन सर्बसाधारणहरूले नमानिरहेको अवस्था छ । तर, बिमा गरेपछि हुने र भैरहेका फाईदाका बारेमा आवश्यक जनचेतना फैलाउन सक्यो भने यो लाभदायक रहेको छ ।
रुकुम पश्चिममा स्वस्थ्य बिमा गराएका मध्ये जिल्ला अस्पताल सल्लेबाट निःशुल्क उपचार पाएका १३ सय ७५ जनाको उपचार वापत कुल ११ लाख ७८ हजार २ सय रूपैयाँ बराबरको रकम जिल्ला अस्पताल सल्लेलाई स्वस्थ्य बिमा बोर्डबाट भुक्तानी लिनुपर्ने छ । यसमध्ये अहिलेसम्म २ लाख ६८ हजार मात्र भुक्तानी पाएको र बाँकी रकम बिमा बोर्डबाट समयमै भुक्तानी हुन नसक्दा फार्मेसीमा औषधी खरिद गर्न समस्या भैरहेको जिल्ला अस्पताल प्रमुख सविन पोखरेलले बताए ।
रुकुम पश्चिमका तिन वटा स्वस्थ्य केन्द्रहरू जिल्ला अस्पताल सल्ले, प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र कोटजहारी र चौरजहारी अस्पतालबाट स्वास्थ्य बिमा गरेका बिमितले निःशुल्क स्वास्थ्य सेवा पाउने व्यवस्था छ । नेपाल सरकारले ताकेका ७० प्रकारका र स्वस्थ्य बिमाले ताकेको १ हजार ४८ प्रकारका गरी जम्मा १ हजार १ सय १८ प्रकारका औषधीहरू स्वास्थ्य बिमा गरेकाहरूका लागि तोकिएका स्वास्थ्य संस्था वा अस्पतालबाट निःशुल्क प्रदान हुन्छन् । साथै अन्य उपचारका लागि पनि तोकिएको स्वास्थ्य संस्था वा अस्पतालबाट एक परिवारले ५० हजार रूपैयाँसम्मको स्वास्थ्य सेवा निशुल्क पाउनेछन् ।