खोज

बुटवल, २६ पुस ।

आफू बसेको ठाउँको विगतलाई बुटवल उपमहानगरपालिका १९ पत्थरगंजका ८६ वर्षिय नर बहादुर खत्रीले झल्झली सम्झछन् । बटौली (पुरानो बुटवल) देखि नजिकै भएरपनि बुटलको कर्णाली उपमा पाएको नहरपुर, मोतीपुर लगायत यस क्षेत्रको जनजिविका १५÷२० वर्ष अघि कष्टकर थियो । तिनाउ र दानव नदीमा पुल नहुँदा घण्टौँ पैदल हिडेर बजार जानुपर्ने बाध्यता थियो । गाडी चढ्ने कुरा यहाँका नागरिकलाई सपनाजस्तै लाग्दथ्यो ।

नुनतेल र दालचामल ल्याउन खोला तरेर जानुपर्दथ्यो । दैनिक जिविकाका सामग्री ल्याउन बजार जाँदा आउँदा कैयनको अकालमै तिनाउ, दानव नदीमा बगेर ज्यान गयो । पक्कीपुल नभएकै कारण यहाँका नागरिकले झेल्नुकष्ट झेले । ‘ज्यानलाई जोखिममा राखेर खोला वारपार गर्दथ्यौँ’,नर बहादुरले विगत सुनाउँदै भने, ‘ती दिन र यी दिन सम्झँदा यस्तो पनि हो र ? जस्तो लाग्छ ।’ विवाहकै दिन तिनाउ खोलाले दुलाहलाई खोलाले बगाएको घटना खत्रीलाई ताजै छ । गुल्मीको चन्द्रकोट गाउँपालिका शान्तिपुरका खत्री ३७ वर्षदेखि बसाईसरेर यस क्षेत्रमा बसोवास गर्दै आएका छन् ।

पत्थरगंजमै ०३२ सालमा जन्मिएका ४७ वर्षिय विनोद मरासिनीले पनि आफूले धेरै कष्ट भोगेको अनुभव सुनाए । अर्घाखाँचीको मालारानी मरेङबाट उनका बुवाआमा नै बसाई सरेर यहाँ आएका हुन् । ‘हामी बसेको ठाउँमा ०३८ सालमा तिनाउको बाढी आएको मलाई अझै पनि याद छ’,उनले भने, ‘यहाँका जनताले पहिले धेरै दुःख पाए ।’ पूर्व पश्चिम राजमार्ग आफू बसेको ठाउँबाट बढीमा तीन किलोमिटर दुरीमा छ ।

बेलबास–बेथरी नमूना सडक

बुटवल देविनगर, मिलनचोक, ट्राफिक चोक र पुरानो बुटवल पनि बढीमा पाँच किलोमिटरकै दुरीमा पर्छन् । तर, खोलामा पुल नहुँदाको पीडा धेरै वर्ष भोग्नुपरेको उनको उनले सुनाए । ‘हामीले त कति दुःख पायौँ, पायौँ’,मरासिनीले भने,‘तर अहिलेका पिँडीले पहिलेको जस्तो दुःख भोग्नुपरेको छैन् ।’ तर, मरासिनी अहिलेको विकासमा पनि त्यती सन्तुष्ट छैनन् । क्रमागत रुपमा हुने विकास मात्र भएको टिप्पणी गर्दै उनले नागरिकहरुको जीवनशैली परिवर्तन हुने खालका योजनाहरु राज्यले संचालन गर्न नसकेको गुनासो पोखे ।

गोरु गाँडामा घण्टौ समय लगाएर सामान बाक्नुपर्ने बाध्यताबाट मुक्ती पाएपनि अहिलेका नेताले सोँचे अनुसार विकास नगरेको उनले दुःखेसो पोखे । पुल नभएकै कारण झोलुंगे पुल क्षेत्र, नहरपुर क्षेत्र र मजुवा क्षेत्रको बस्ती खोलाले बगाएको उनले विगत सुनाए ।

पूर्वाधार निर्माणले सुगम बनाएको यस क्षेत्रलाई कृषिको बृहतर विकास गर्नेगरी राज्यले लगानी गर्नुपर्ने उनको सुझाव छ । ‘पुल, बाटा बन्नुमात्र विकास होइन्’,उनले भने,‘अब यसलाई जनताको रोजीरोटीसँग जोडिने गरी आय आर्जनका कार्यक्रम आउनुपर्छ ।’ यस क्षेत्रमा हाटबजार संचालन, फोहोरमैला व्यवस्थापन, दिगो तटबन्धन, बैंक तथा वित्तिय संस्था र अस्पताल संचालनको खाँचो परेको उनले सुनाए ।

पक्की पुलले घेरियो भित्री बुटवल

बुद्धनगरमा निर्माण गरिएको पक्की पुल

कुनैबेला एउटा पनि पक्कीपुल नभएर झेल्नु कष्ट झेलेका यहाँका नागरिकहरु अहिले चारैतिर पुल बनेको देख्दा दंग छन् । यस क्षेत्रमा दर्जनौ बढी पक्कीपुलहरु बनेका छन् । बुटवल पुरानो र नयाँ बजार जोड्ने पक्की पुल, देविनगर हात्तीसुढ पुल देबीनगर बुद्धनगर, मैनाबगर मजुवा जोड्ने पक्कीपुल, बुटवल १३ र १५ जोड्ने जितगढीको दानव नदी पक्की पुल, नयाँगाउँ दुर्गानगर सडक जोड्न् दानव नदीकै पक्कीपुलले बुटवललाई घेरेको छ ।

त्यस्तै, कर्साघाट सैनामैना सेमलार सडकलाई जोडने पुल, तामनगर र सेमलार जोड्ने अर्को पुल, सिसवा कोलुवा खड्क बनगाई जोड्ने पुल र मणीग्राम मोतीपुर सडक जोड्ने पक्कीपुल निर्माण सम्पन्न भइसकेको सडक डिभिजन कार्यालय बुटवलले जनाएको छ ।

विकट बनेको भित्री बुटवल अहिले सुगमको बाटोमा लम्किएको बुटवल उपमहानगरपालिका १४ का वडा अध्यक्ष दधिराम न्यौपानेले सुनाए । साविक मोतीपरु, सेमलार, फर्साटिकर, मानपकडी, मानमटपरिया, छपियाँ विकासको मूल प्रवाहमा जोडिएका छन् । पुल बनेकै कारण बुटवल उपमहानगरपालिकाको वडा नम्वर १४, १५, १६, १७, १८, १९ र वडा नम्वर ११ को मजुवा नहरपुर क्षेत्र सहित शुद्धोधन र सियारी गाउँपालिका अहिले सुगम बनेका छन् ।

जनता अहिले पुल माग्न आउँदैनन् : विष्णु पौडेल

रुपन्देही क्षेत्र नम्वर ५ का प्रतिनिधीसभा सदस्य एवं नेपाल सरकारका अर्थमन्त्री विष्ण्ुा पौडेलले अहिले रुपन्देही क्षेत्रका नागरिकहरु पक्कीपुल बनाउने माग लिएर आफूसँग आउन छाडेको अनुभव सुनाए । ‘अहिले बुटवलका जनता पुलको माग लिएर म कहाँ आउनुहुन्न’,पौडेलले भने,‘आवश्यक पर्ने सवै ठाउँमा पुलको योजना परिसक्यो ।’

रुपन्देही क्षेत्रमा विकासको रोडमोडलको रुपमा यहाँका नागरिकले विष्णु पौडेललाई लिने गर्दछन् । यस क्षेत्रमा बनेका पक्कीपुलसँगै अर्को महत्वपूर्ण योजनाको रुपमा बेलवास–बेथरी सडकलाई लिएका छन् । यो सडक पनि उनै पौडेलको विशेष चासो र योगदानकै कारण निर्माण भएको हो । झोलुंगेपुल बेलवासदेखि बेथरीसम्म यो सडक निर्माणको अन्तिम चरणमा छ । बीचमा नहर र वारपारी दुई दुई गरी फोर लेनको सडकले पनि कुनैबेला विकट मानिएका गाउँबस्तीहरुलाई समेट्दै जाने छ । गौतमबुद्ध अन्तराष्ट्रिय विमानस्थल भैरहवा र पर्यटकीयस्थल लुम्विनी पुग्न यो सडक धेरै उपयोगी हुने देखिएको छ । बेलवासबाट बेथरीसम्मको दुरी २४ किलोमिटर छ । सडक पूर्वाधार विकास कार्यालय रुपन्देही मार्फत निर्माण भइरहेको यस सडकको २२ सय मिटर मात्र निर्माण पुरा गर्न बाँकी रहेको कार्यालयका सिनियर डिभिजनल इन्जिनियर ललित न्यौपानेले जानकारी गराए । यसवर्ष निर्माण पुरा गर्ने लक्ष्य रहेको उनको भनाई छ । यो बाहेक तिनाउ र दानव करीडोर पनि यस क्षेत्रको समृद्धिको अर्को महत्वपूर्ण योजना हो ।

चारैतिर बनेका पक्कीपुल र बेलवास बेथरी सडक यहाँको समृद्धिको आधार रहेको बुटवल उपमहानगरपालिका ११ का सदस्य एवं यूवा नेता नकुल शाहीले प्रतिक्रिया दिए । ‘यस क्षेत्रको विकास र समृद्धिका लागि हामी दिनहुँ लागिपरेका छौँ’,शाहीले भने,‘सडक र पुल बनेपछि यहाँ लगानीको क्षेत्र समेत फैलिदै जान थालेको छ ।’ ठूला ठूला होटल, कटेज, वाटरपार्क, व्यवसायिक कृषी खेती र बस्तीविकासको चहलपहल बढ्दै गएको छ ।