© २०२३
बुटवल, २ पुस ।
शनिबार बिहानै नुवाकोट हाईकिङ चढ्न हिडेकी बुटवलका सरगम मल्ल निक्कै हर्षित भेटिईन् । छोटो दुरी तर ठाडो उकालो भएको नुवाकोटगढी उनी साथीहरुसँग थिईन् । बाटामा पिउने पानीका बोत्तल, चकलेट बोकेकी उनी रमाउँदै हिडिन् ।
सुरुवातमा हौसिएका उनीहरु उकालो चढ्न थालेपछि भने आत्तिए । आधा घण्टा हिडेर थकान मेट्दै पानी पिउन थाले । करिब डेढ घण्टाको हिडाईपछि उनीहरु गन्तव्यमा पुगे । ‘नुवाकोटको बारेमा किताबमा पढेको आज प्रत्यक्ष हेर्न पाईयो’– उनले भनिन् । नेपाल र अंग्रेज फौजबीचको लडाई र सेन राजाले बनाएका पूर्वाधारका भग्नावशेषहरु देख्न पाउँदा खुशी लागेको उनले बताईन् ।
‘बाटामा हिंड्दा लागेको थकाई नै मेटियो’– उनले भनिन । उनीसँंगै यात्रामा रहेका बिमल थापा सुरुमा हौसिए । पुसको पहिलो हप्ता बाक्लो कपडा लगाएर उनी हिंडेका थिए । उकाली चढ्दै जाँदा शरिर तातीन लागेपछि बाहिरी कपडा फयाँक्न लागे । बाटामा विश्राम गर्दै करिब डेढ घण्टामा उनी भैरव मन्दिर दर्शनमा पुगे । मन्दिर परिसरमा पुजारीबाट आशिषसहित टिका ग्रहण गर्दा आनन्द मिलेको बताए । मन्दिरको अगाडि स्थापना गरिएको विशाल त्रिशुलले थप सौन्दर्य थपेको उनी बताउँछन् ।
मन्दिर परिसरमा फोटो खिचाउने, रमाउने र खाना खाएर केही बेर उनीहरु त्यही सुस्ताए । बुटवलदेखि केवल साढे ३ किलोमिटरको दुरीमा छ नुवाकोट थुम्को । यो डाँडामा सानो भैरवको मन्दिर, नुवाकोट गढी, भ्यु टावर लगायत ऐतिहासिक र धार्मिक महत्व बोकेको पूर्वाधारहरु छन । साथै तीन तहकै सरकारबाट पूर्वाधार निर्माणका योजनाहरु अघि बढाएको छ । निजी क्षेत्रबाट समेत धेरै कामहरु भएका छन् ।
बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नं ४ का भूमिराज पौडेलले नियमित जसो नुवाकोट चढ्ने गर्छन । साथिहरुसंग नुवाकोटमा हिड्दा स्वस्थका दृष्टिबाट फाईदा मिलेको उनी बताउँछन् । बुटवल बजारको कोलाहलबाट थोरै समय भएपनि भुलाउन नुवाकोट उपयुक्त गन्तव्य भएको उनी बताउँछन् । परापुर्वकालमा नुन, घ्यु र कपडाको व्यापार गर्न बटौली बजार गर्न आउने यो गोरेटो बाटोलाई संरक्षण गर्न जरुरी रहेको उनी बताउँछन् । थोरै सिढी नेपाल आर्मीको श्रमदानमा निर्माण भएको भएपनि धेरै बनाउन बाँकी रहेको छ ।
पूर्वाधार विकासमा जोड दिनुपर्ने उनको सुझाव छ । ऐतिहासिक भैरव मन्दिरको उनी आफै दुई पटक रंगरोगनमा सहयोग गरेका छन् । उनीसँंगै पदयात्रामा नियमित हिंड्ने कपिल ज्ञवाली, दामोदर सापकोटा नुवाकोटलाई पर्यटन विकासमा टेवा दिने स्थल भएको बताउँछन् । शहरी बिलासिताको जिवन रमाउनेहरुलाई यो पैदल यात्रा निक्कै लाभदायक हुने उनको तर्क छ ।
नुवाकोट विकास समितिका अध्यक्ष माधव नेपाल सरकारी र निजी क्षेत्रको लगानीमा पूर्वाधार विकाससंँगै स्थानीयको आर्थिकस्तर सुधार हुने गरी योजनाहरु बनिरहेको दाबी गर्छन् । चार सय क्षमताको सास्कृतिक डबली प्रवेशद्वार, सिढिहरु निर्माण भएका छन् । संघीय सरकारबाट बाटो निर्माणका लागि बजेट बिनियोजन भएको उनले बताए ।
लुम्बिनी आउने आन्तरिक र बाह्य पर्यटकलाई भुलाउन सकिने हाईकिङको राम्रो सम्भावना नुवाकोटलाई बनाउन सकिने नाटा लुम्बिनीका अध्यक्ष रचना पन्त बताउँछिन् । स्वस्थ्य र पर्यावरण जोगाउने रुपमा हाईकिङ धेरै उपयोगी हुने उनी बताउँछिन् । लुम्बिनी प्रदेश प्राकृतिक पर्यटकीय सम्पदाले भरिएको स्थल भएको भन्दै यसलाई सही रुपमा भजाउन सकिने सम्भावना रहेको उनी बताँउछन् । सरकार र निजी क्षेत्रको सहकार्यमा पर्यटीकय क्षेत्रहरुको विकाससँंगै प्रचारमा आफुहरु लागेको उनले बताईन् । लुम्बिनी प्रदेशकै पर्यटकीय क्षेत्रहरुको पहिचान गर्ने, प्रवद्र्धन गर्ने र प्रचारप्रसार गर्ने उनले बताइन् ।
गाउँका जातिगत, भाषा, भेषभुषा र संंस्कृतिलाई चिनाउने गरी योजनाहरु तयार गरेको तिनाउ गाउँपालिका वडा नं २ का वडाअध्यक्ष यादव प्रसाद अर्यालले बताए । गाउँघरको मगर, कुमाल जाती र समुदायका संस्कृतिलाई जगेर्ना हुने गरी आवधिक पाँचवर्षे योजना बनाईरहेको बताए । सांस्कृतिक डबलीमा कल्चरल कार्यक्रमहरु गर्ने र पर्यटकहरुलाई मनोरञ्जन दिने गरी तयारी गरिरहेको उनले बताए । लोप हुन लागेको संस्कृति जगेर्ना र अर्कोतर्फ आयस्तरमा टेवा दिने रुपमा यो उपयोगी हुने उनले बताए । आम्दानीको श्रोतका रुपमा उपयोगी हुने वातावरण सृजना गरिने उनले बताए ।
नाटा लुम्बिनीको आयोजनामा हाफ डे हाईकिङ कार्यक्रम गरिएको हो । कार्यक्रमको पुर्व उपप्रधान तथा अर्थमन्त्री विष्णु प्रसाद पौडेलले शुभारम्भ गरेका थिए ।