खोज

पछिल्लो समय कुनै पनि विकासमा सरकारी निकायको भर पर्ने प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ । बाटो, खानेपानी बिग्रीएमा उपभोक्ताहरू एकजुट हुनुको साटो स्थानीय सरकारको मुख ताक्ने चलन बढ्न थालेको छ । ानातिना सार्वजनिक कामका लागि पनि सरकारको मुख ताक्दा आफ्नो गाउँबस्ती विकासमा पछाडी त पर्छ नै सामूहिक कार्य हराउँदै छ भने सकारात्मक संस्कार पनि जीवित नहुने हो की भन्ने डर बढ्न थालेको छ । जिल्लाका विभिन्न स्थानीय तहका जनप्रतिनिधीहरूले सामुहिक कार्यमा मानिसहरूले श्रमदान गर्न छाडेको र साना तिना मर्मतका काममा समेत सरकारको मुख ताकेर उल्टै दोष लगाउने चलन मौलाउँदै गएको गुनासो गरेका छन् । पछिल्लो समयमा श्रमदानको परम्परा हराउँदै गएपछि सरकारी प्रयास एक्लिँदै गएको छ ।
श्रमदान गर्न नआउने व्यक्तिलाई स्थानीयले अर्को दिन काममा लगाउने र त्यो पनि नगरे जरिवाना तिराउने नियम पहिले गाउँगाउँमा थियो । जरिवाना तिर्ने डरले श्रमदानका लागि एक घरबाट एक जना व्यक्ति श्रमका लागि पठाउने परम्परा लामो समयदेखि चल्दै आएको थियो ।
यद्यपी हिजोआज यो परम्परा हराउँदै जाँदा घर नजीकको बाटोमा झरेको ढुंगा हटाउन पनि सरकार गुहार्नुपर्ने लाजमर्दाे स्थीती उत्पन्न भएको छ । यो स्थीती आफ्नो गाउँपालिकामा मौलाउँदै नजाओस् भनेर जिल्लाको सिद्धकुमाख गाउँपालिकाका जनप्रतिनिधी, कर्मचारी र स्थानीयहरूले शुक्रबार सडक मर्मत गरेर सकारात्मक सन्देश दिन खोजेका छन् । ढोरचौर बजार देखि गाउँपालिका कार्यालय अगाडीबाट गाउँ जोड्ने मोटरबाटो उनीहरूले स्वस्फूर्त रूपमा मर्मत गरेका छन् ।
सिद्धकुमाख गाउँपालिकाका अध्यक्ष चित्र बहादुर चलाउनेले विकासमा सबै स्थानीय एकजुट हुनुपर्छ भन्ने सन्देश दिनका लागी, ‘हामीले वर्षातको कारण विभिन्न ठाउँमा खाल्डाकुल्डी परेर विग्रीएको सडक मर्मत ग¥यौँ,’ भने । विकास निर्माणका काममा स्थानीयको अपनत्व ग्रहणका लागि श्रमदान अनिवार्य हुनुपर्ने उनको बुझाइ छ ।
गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष पुष्पा कुमारी बोहोराले भनिन्, ‘गाउँभरिका स्थानीयलाइ एकजुट बनाउन पनि सामूहिक श्रमदान आवश्यक छ । यसले अरूको मुख पनि ताकेर बस्नु पर्दैन ।’ उनले अघि भनिन्, ‘सानोतिनो कामका लागि पनि गाउँपालिका लगाएत सरकारी निकायमा सहयोग माग्न जानपर्ने स्थीती गाउँमा नआओस् भन्ने चाहन्छौँ ।’ आफै सक्ने काममा पनि बजेट खोज्ने सांरले आफ्नो गाउँ आफै बनाउन नसकिने भएको हुँदा विकासमा जनसहभागीता बढाउन सकेमा फलदायी हुने जानकारहरू बताउँछन् । निराजन माध्यामिक विद्यालय ढोरचौरका प्रधानाध्यापक धर्मराज घर्तीले विकासमा अरूको मुख ताक्ने हो भने अव पनि गाउँको गरिवि, रोग, भोक र शोक हट्न मुस्किल हुने बताउँछन् । उनले भने, ‘सार्वजनिक निर्माणको क्रममा विगतमा व्यापक मात्रामा विना मूल्यको श्रमको प्रयोग गरिन्थ्यो । त्यस्तो श्रमको परिचालनवाट मन्दिर, वाटोघाटो, पुल आदि निर्माण गरिन्थ्यो । यो सकारात्मक संस्कार जोगाउन सबै लाग्नुपर्छ ।’