© २०२३
दशै नजिकिदै गर्दा कालिज पालक किसान उत्साहित भएका छन् । चाडपर्व र जाडो महिनामा कालिजको मासु बढी बिक्री हुने हुँदा पनि उनिहरु उत्साहित भएका हुन् । जाडो मौसममा मासु तथा सुपको रुपमा प्रयोग गर्न सकिने कालिज स्वाथ्यको लागि समेत उत्तम मानिन्छ ।
00000
दशैं नजिकिदै गर्दा कालिज पालक किसान उत्साहित भएका छन् । ठाउँ ठाउँमा पालिएको कालिज जाडो मौसम तथा दशैं तिहारका लागि कोसेलीको रुपमा प्रयोग गर्ने चलन शुरु भएको छ । रुपन्देही लगायत देशका विभिन्न स्थानमा कालिज पालन छ । दशैं पछिको मौसमलाई चिसो मौसमको समेत लिने गरिन्छ । जाडो मौसममा मासु तथा सुपको रुपमा प्रयोग गर्न सकिने कालिज स्वाथ्यको लागि समेत उत्तम मानिन्छ ।
जाडो मौसममा मासु तथा सुपको रुपमा प्रयोग गर्न सकिने कालिज स्वाथ्यको लागि समेत उत्तम मानिन्छ । दशैं पछिको मौसमको लागि पनि व्यवसायीहरुले कालिज अहिले हुकाईरहेका छन् ।
रुपन्देहीका बाबुराम श्रेष्ठले १८ बर्ष समय सम्पन्नशाली देश ईटलीमा विताए । सम्पन्नशाली जिवन, श्रीमती, छोरा सहित बस्दै आएका उनको मन अहिले फेरिएको छ । बुटवलका स्थायीबासिन्दा उनी अहिले बुटवलको कोलाहल पनि बढि लाग्न थालेको छ । बुटवल कोलाहलदेखि केही किलोमिटर टाढा बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १७ हरिहरपुरमा बस्न थालेका छन् । उनका साथी हुन ४ हजार ५ सय कालिज ।
दशैं तथा जाडो मौसम लक्षित उनको फार्मममा अहिले ४ हजार ६ सय भन्दा बढि कालिज हुर्कीरहेका छन् । विक्रिका लागि रातो सिर भएका भाले कालिज पनि तयार छ । जाडो मौसममा पालिदै आएका कालिज विस्तारै तराईमा झरेका छन् । उनी पनि त्यहि तराईमा कालिजको व्यवसायीक भविश्यक खोज्दै लागिपरेका छन् ।
ईटलीबाट ४ बर्ष पहिलो फर्कीपछि उनले नेपालमै पहिलो पटक काठमाण्डौमा व्यवसायीक रुपमा कालिज पालन गरे । फ्रान्समा ९ महिना कालिज सम्बन्धी तालिम लिएर आएका उनले काठमाण्डौमा वाईल्डलाईफ एग्रो प्रालि स्थापना गरेर व्यवसायीक कालिज पालन गरेका थिए ।
काठमाण्डौको बसाईं पछि उनले अहिले आफ्नै गृहनगरमा व्यवसायीक कालिज पालन सुरु गरेका छन् । केही महिना यता उनी निरन्तर कालिज संगै छ । अहिले बुटवलको हरिहरपुरमा उनले श्रीमती कविता श्रेष्ठको नाममा बाक्स वाईल्ड पार्क प्रालि, लुम्बिनी एबीआई क्लोनी एण्ड रिसर्च सेन्टर प्रालि नाम स्थापना गरी व्यवसायीक कालिज पालन सुरुवात गरेका हुन ।
अहिले उनको फार्ममा भाले पोथी गरी ४६ सय बढि कालिज छन् । अहिले धेरैजसो त्यहि फार्ममा नै विताउने गरेका बाबुराम श्रेष्ठ भन्छन–‘काजिहरु संगै बस्ने र रमाउँदा साह्रै आनन्द लाग्छ ।’
५१ बर्षिय श्रेष्ठले निकट भविश्यमा फर्मलाई अझ विस्तार गर्ने, आधुनिक प्रकृतिको रिसर्च सेन्टर समेत सञ्चालन गर्नेै योजना बनाएका छन् । २०७८ साल बैशाख महिनामा सुरुवात भएको उनको फर्ममा अहिले रिङनेट जातका मंगोलियन क्रस, अमेरिकन क्रस,ब्लाएकमेन, ब्यूमेन नामका कालिज पाल्दै आएका छन् ।
१ विघा ५ कठ्ठा क्षेत्रफल रहेको उनको फर्ममा सबै संरचना आधुनिक किसीमले निर्माण गरिएको छ । नेट भित्र कालिज पाल्दै आएका उनले जग्गा बाहेक चल्ला र संरचनामा करिव डेढ करोड बढि लगानी गरेका छन् ।
श्रेष्ठले कालिजलाई चाहिने दाना आफ्नै सुत्र अनुसार लुम्बिनी दाना उद्योग प्रालिबाट उत्पादन गर्दै आएका छन् । कालिजको दाना उत्पादन गर्ने देशकै पहिलो दाना उद्योग उक्त उद्योग रहेको उनको दावि छ ।
चल्ला हालेपछि ५ महिनामा विक्रि गर्न सकिन्छ । एउटा भाले ५ महिनामा डेढ किलो सम्म हुने र यसलाई प्रति भाले ३ हजार ५ सय रुपैयाँमाविक्रि गरिदै आएको सञ्चालक श्रेष्ठको भनाई रहेको छ । बुटवलको अलवा अहिले सबैभन्दा बढि कालिजको माग काठमाण्डौमा रहेको छ । फर्ममा ४ जनाले प्रत्यक्ष रुपमा रोजगारी पाएका छन् भने अप्रत्यक्ष रुपमा करिव ५० भन्दा बढिले रोजगारी प्राप्त गरेका छन् ।
चल्ला उत्पादनको लागि हाल विभिन्न ह्याचरिङ्ग उद्योगमा गरिदै आएकोमा सञ्चालक श्रेष्ठले आफ्नै ह्याचिङ्ग ब्रुडर स्थापना गर्ने योजना समेत बनाएका छन् ।
इटली बसेपछि बुटवलको मिलनचोकमा ओको फर्निचर उद्योग स्थापना गरेका उनले फर्निचर व्यवसायको सट्टा कालिजलाई उनले मुख्य प्राथमिकताको राख्दै व्यवसायीक काम अगाडी बढाएका हुन । काठमाण्डौमा कालिज फार्म चलाएकाउनले त्यसपछि बुटवलमा सुरुवात गरेका हुन ।
नेपालका जंगलहरुमा पाईने कालिजको व्यवसायीक पालनको लागि सरकारकारले हालसम्म स्वीकृत दिएको छैन । तर स्वीकृत दिने अन्तीम चरणमा रहेका छ । तर विदेशबाट आयात गरिएका अन्य प्रजातिका कालिजको व्यवसायीक पालन भने अहिले पछिल्लो समयमा फष्टाएको छ ।
एउटा पोथी कालिजले एक सिजनमा ४० देखि ६० वटा अण्डा पार्दछ । भने अण्डा ह्याचरिङ्गको लागि राखेको २६ देखि २७ दिनमा अण्डाबाट चल्ला निस्कन्छ ।