© २०२३
पाल्पा, २३ पुस ।
रैनादेबी छहरा गाउँपालिकाको जुठापौवाका हुम बहादुर थापा उमेरका हिसाबले ६ दशक पुरा गरेका व्यक्ति हुन् । आफ्नो घर नजिक मोटर बाटोको ट्रयाक खुलेको एकदशक भएपनि आँगनैबाट मोटर चढ्ने रहर बल्ल पुरा भएको उनी बताउँछन् ।
स्थानीय खुमबहादुर विश्वकर्मा डोको बुन्ने सिप भएका हुन् । आफूले बुनेको डोको बुटवलको बजार पु¥याउन ५ घण्टासम्मको पैदल यात्राबाट सैनामैना नगएको सालझण्डीसम्म पुगेर बस चढेपछि बल्ल खलखली आएको पसिना ओभाउने गरेको बताउँछन् ।
रैनादेवीको सुन्दरे ढुङ्गा देखि साल झण्डीसम्मको सडक खण्डको ३० किलोमिटर खण्डमा ट्रयाक खुलेको डेढ दशक पछि जिल्लाको पश्चिमी क्षेत्रदेखि अर्घाखाँची जिल्लाको पाणिनी गाउँपालिका आधा दर्जन गाउँका स्थानीयमा सुबिधा पुगेको छ । मुख्य व्यापारिक केन्द्र बुटवल जोड्ने सडक खण्डको प्रयोग हुन लागेपछि स्थानीयकोे जनजीवनमा सकारात्मक प्रभाव पारेको स्थानीय सरकारका प्रतिनिधि देबेन्द्र पुन बताउँछन् ।
आर्थिक बर्ष २०७६/०७७ सालदेखि सडक पूर्वाधार कार्यालयको प्राविधिक रेखदेखमा स्तरोन्नतीको काम अगाडि बढेको हो । सडक स्तर उन्नतिका क्रममा ग्राभेल कालोपत्रेको काम अगाडि बढेपछि स्थानीयहरूलाई आवतजावतका लागि सहज भएको हो । पहिलो चरणको काम अन्तर्गत साढे आठ किलोमिटर खण्ड वन क्षेत्र पर्ने, वनको आठ सय ४१ वटा रुख कटान गर्नुपर्ने र कानुनी प्रक्रिया अगाडि बढेको छ । रुख कटान पुरा भएपछि यस खण्डको स्तरोन्नतीका लागि सहज हुने कार्यालयका सूचना अधिकारी श्याम श्रेष्ठ बताउँछन् ।
पञ्चायतकालीन समयमा थालनी भएको यस सडकखण्ड एक दशक अगाडि माग ट्रयाक खुले पनि स्तरोन्नती गर्ने क्रममा लामो समय अभिभावक बिहिन जस्तै थियो । जब लुम्बिनी प्रदेश सरकारले संघीय सरकारसँगको समन्वयमा समपुरक बजेट अन्तर्गत प्राथमिकतामा राखेर पछि स्तरोन्नतीको कामले गति लिन लागेको स्थानीयहरूको भनाइ छ ।
ग्राभल, कालोपत्रे कामका लागि ठेक्का सम्झौता भयो वन क्षेत्रबाट विभिन्न प्रजातीका रुख हटाउनुपर्ने भयो । कामले गति लिन सकेन पहिलो पटक साढे आठ किलोमिटर खण्डमा कालो पत्रे काम थियो । रुख कटानका लागी कानुनी जटिलता पार गरेको अब रुख कटानको कार्य पुरा गर्दै कालोपत्रे गर्न सकिने छ त्यसका लागि झण्डै १५ करोड रूपैयाँ खर्चिने र यसै आर्थिक बर्षमा बाह्रै महिना सहज रूपमा यातायात सञ्चालन हुने र यस परियोजना अन्र्तगत बाँकी अर्को बर्षमा थप काम हुने सडक पूर्वाधार कार्यालय कार्यालयका प्रमुख वासुदेव भण्डारी बताउँछन् ।
३० किलो मिटर सडक खण्ड अन्तर्गत रूपन्देही सिमाना क्षेत्रबाट सडक पूर्वाधार कार्यालय र सून्दरे ढङ्गाबाट सडक स्थानीय सरकारले कामलाई अगाडि बढाएको जसले गर्दा स्तरोन्नती भएपछि कम समय र कम दुरिमा गाउँ शहरसँग जोडिने छ । बर्षायाममा समेत कृषि उपज बजार पुर्याउन सकिने र विकासका थप ढोका खुल्ने स्थानीय कमला खनाल बताउँछिन ।
हिउँदको समयमा मात्र मोटर गुड्ने सडकमा बाह्रै महिना आवतजावत होस भन्ने उद्देश्यले स्थानीय सरकारले संघीय, प्रदेश सरकार सँग समन्वय गरि समपुरक बजेटबाट डेढ किलो मिटर सडकको स्तर उन्नती हुने बताउँछन् । रूपन्देही, पाल्पामा गरि ८४१ वटा रुख कटान गर्नुपर्ने र त्यसका लागि कानुनी जटिल्ता भयो । कानुनी गाँठो फुकेको भए यति खेर सडक मर्मत गर्नुपर्ने समय हो । ढिलो नै भएपनि जटिलता फुक्यो अप्ठ्यारो काम सकियो अब कामले गति लिने छ ।
यस आर्थिक बर्षमा यस खण्ड पुरा भएपछि नयाँ आर्थिक बर्षमा नयाँ सेक्सनमा काम हुने छ पूर्वाधार कार्यालयका प्रमुख भण्डारी बताउँछन । स्थानीय सरकारका मुख्य प्राबिधिक खनालका अनुसार स्थानीय, संघीय, प्रदेश सरकारबाट आउने बर्ष थप ३ किलो मिटर सडक कालोपत्रे हुनेछ ।
प्रदेश सरकारको मुख्य प्राथमिकतामा परेका कारण ट्याक खुलेर एक दशक पछि स्तरोन्नती भयो । यसैगरि स्थानीय जनता, स्थानीय सरकारको ठूलो मेहेनतका कारण ४० बर्षमा ट्रयाक खुलेरै स्थानीयहरू बताउँछन ।
पहाड देखि तराई जोड्ने र बढि जनता प्रत्यक्ष रूपमा लाभान्वित हुने यस सडले मुख्य रूपमा गुल्मी, अर्घाखाँचीलाई समेत प्रत्यक्ष रूपमा सहयोग गर्ने छ । विकासको मुख्य मेरुदण्डको रूपमा लिने सडक हो । विगतमा यातायातको सहज पहँच नभएका कारण यहाँबाट बसाई सर्ने क्रम थियो । सडकमा जब तब मोटर गुड्न लाग्यो तब बसाई सर्ने क्रम पनि कम भयो । स्थानीय तहमा यसले सकारात्मक प्रभाव पारेको छ । कृषिमा व्यवसायीकरण हुने क्रम बढ्दो स्थानीय बसन्ती पोखरेल बताउँछिन ।
यो सडक खण्डको स्तरोन्नतीको कार्य पछि यस क्षेत्रको एक लाख भन्दा बढि जनता प्रत्यक्ष रूपमा लाभान्वित हुने समस्या रुख कटानीको थियो त्यो पनि यसपटक पुरा हुनेछ । पहिलो चरणको कालोपत्रेको काम दुबै तर्फबाट भएको छ । आउने बर्षमा सबै काम पुरा हुने रैनादेबी गाउँपालिकाका अध्यक्ष रुक्मांगत भट्टराई बताउँछन् ।