ट्रेंडिंग:

>> अमेरिकामा घुस दिएको आरोपपछि अडानीका कम्पनीहरुको शेयरमा भारी गिरावट >> नेपाली यू-१९ क्रिकेट टिमले जित्यो कर्नाटकाविरुद्धको सिरिज >> शुल्क विवरण सार्वजनिक गर्न अस्पतालहरुलाई मन्त्रालयको परिपत्र, नगरे कारबाही गरिने >> नेप्सेमा ३१ अंकको गिरावट, ८ अर्बको कारोबार >> चार महिनामा करिब १७ प्रतशितले बढ्यो राजस्व >> कानुनका विद्यार्थीहरु बिच कालिकामा बहस प्रतियोगिता >> भारतीय स्थल सेनाध्यक्ष द्विवेदीलाई नेपाली सेनाको मानार्थ महारथी दर्जा प्रदान >> ग्रेटर नेपालका अभियन्ता नेपाल प्रहरी नियन्त्रणमा >> डरत्रास देखाई रकम असुली गर्ने व्यक्ति पक्राउ >> बुटवल–गोरुसिंगे–चन्द्रौटा सडक सास्ती नहुनेगरी विस्तार गरिनुपर्छः मुख्यमन्त्री आचार्य >> रसुवागढी जलविद्युत आयोजना राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडियो >> अस्ट्रेलियामा बालबालिकालाई सामाजिक सञ्जालमा प्रतिबन्ध लगाउने विधेयक संसदमा पेश >> मन्त्री हेरफेर हुने कुरा हल्ला मात्रै- गृहमन्त्री लेखक >> बालअधिकार दिवसमा आश्रमका बालबालिकालाइ शान्ति समाजको सहयोग >> सुन तोलाको एक हजारले बढ्यो >> राष्ट्रिय जीवन बिमा कम्पनीको सीइओ पदका लागि फेरि आवेदन माग >> नेटफ्लिक्समा आर्यन खानको वेभ सिरिज >> क्षितिज ईन्टरनेशनल कलेजमा रक्तदान  >> सिंहदरबारमा मन्त्रिपरिषद् बैठक बस्दै >> भारतीय स्थल सेनाध्यक्ष द्विवेदीलाई नेपाली सेनाले दियो ‘गार्ड अफ अनर’ सम्मान >> क्रिकेटर तृष्णा विश्वकर्मालाई भैरहवामा नगदसहित सम्मान >> रोगका कारण सुन्तला फल हरियै हुँदा बोट पहेँलै >> अनौठो संस्कृति झाँक्री नाँच >> सामुदायिक विद्यालयलाई पूर्ण निःशुल्क शिक्षा बनाउन पहल >> विश्व जोड्ने टेलिभिजनको चिन्ता >> सन्दर्भ विश्व मत्स्य दिवस मत्स्य संरक्षण, प्रबद्र्धन तथा बजार व्यवस्थापन >> पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र लुम्बिनीमा निर्मित हजार बुद्ध मन्दिरको पूजामा सरिक हुने >> सार्वजनिक स्थलमा श्रीमानको किरिया >> अवैध क्रसर बन्द गर्न सरकारलाई सुझाव >> धानले मान >> पश्चिमी वायुको प्रभाव कायमै, यी तीन प्रदेशमा हल्का वर्षाको सम्भावना >> सरकारको पहलमा १० हजार सहकारीपीडितको बचत फिर्ता >> ‘असार होइन, जेठभित्रै काम सक्छौं’ >> सोइया महिला स्वावलम्वी संस्थाद्वारा संचालित परियोजनाबारे छलफल >> एम्स कलेजमा डिजिटल रुपान्तरण सेमिनार >> डेभिस कपमा नेपालको विजयी शुरुवात >> पेट्रोलियम डिलर्स एसोसिएसन र आधुनिक समाज डेन्टल बिच सम्झौता >> दिल्लीमा वायु प्रदुषण गम्भीर श्रेणीमा, आधा कर्मचारीलाई ‘वर्क फ्रम होम’ लागु >> नि:शुल्क आलुको बीउ वितरण >> गैंडाले बाली नष्ट गरेपछि स्थानीय चिन्तामा >> अमेरिकाले युक्रेनलाई युद्धमा प्रयोग हुने ल्याण्ड माइन दिने >> नेप्से ९ अंकले बढ्यो, ७ अर्बको कारोबार >> काठमाडौँ आइपुगे भारतीय स्थल सेनाध्यक्ष द्विवेदी >> इजरायल–प्यालेस्टाइन युद्धमा तटस्थ नबस्न प्रधानमन्त्रीलाई ध्यानाकर्षण >> एमालेको ‘जागरण सभा’ काठमाडौँको दरबारमार्गमा हुने >> विकासमा राजनीति नगरौं- गृहमन्त्री लेखक >> ओस्कार विजेता मिसेलको गुनासोः बच्चा जन्माउन नसक्दा असफल भए ! >> चार महिनामा १२ अर्ब ७२ करोडको विद्युत् भारत निर्यात >> उपेन्द्र यादव र रसियन प्रतिनिधिबीच भेटवार्ता >> दुर्गा प्रसाईंलाई ५ दिन हिरासतमा राख्न अदालतको अनुमति

तीजको रौनकता बढी, तर मौलिकता कम

१९ भाद्र २०८१, बुधबार
१९ भाद्र २०८१, बुधबार

नवलपुर, १९ भदौ ।

नेपाली नारीहरूले हरितालिका तीज पर्वलाई महान् चाडका रूपमा लिने गरेका छन् । तीजको अर्को विशेषता नारी वेदना समेटेर गाइने मौलिक गीतलाई पनि लिने गरिन्छ । पहिलेपहिले तीज आएसँगै गाउँघरका दिदीबहिनी एक ठाउँमा बसेर दुःख, वेदनाका गीत गाउने परम्परा रहिआएको थियो । तर पछिल्लो समय यस्तो चलन कम हुँदै गएको छ ।

तीज नजिकिँदै गर्दा पहिले पहिले गाउँघर, चौतारामा महिला दिदीबहिनी दुःखसुखका गीत गाउँदै रमाउने गर्थे । आधुनिकतासँगै यो संस्कार पनि हराउन थालेको छ । यसका कारण आजभोलिको तीज खल्लो लाग्ने गरेको कावासोती नगरपालिका–५ कि कपुर थापाले बताइन् । साँझ परेपछि पालैपालो छिमेकीको घरमा जम्मा भएर गीत गाउने गरेको सम्झना सुनिता गिरीलाई अस्ती भर्खरजस्तै लाग्छ । तर हिजोआज यस्तो रमाइलो नपाउने गरेको उनको गुनासो छ ।

स्पिकरमा बज्ने गीतले रमाइलो गराए पनि आनन्द भने नदिने बताउँछन् अर्का स्थानीय बिविता थापा । विगतका दिनमा गाउँघरमा सबै महिला दिदीबहिनी एकै ठाउँमा जम्मा भई दुःखसुखका गीत गाएर, नाचेर वर्षभरिका पीडा भुल्ने गरेको अनुभव छ उनीसंग । तर पछिल्लो समय यसमा आएको परिवर्तन उनलाई पनि राम्रो लागेको छैन ।

पहिलेका गीतमा नारी वेदना हुन्थ्यो, खाना सादा हुन्थ्यो, स्वस्थ हुन्थ्यो, रमाइलो र आनन्द त्यसमा पो तीजको महत्व थियो अहिलेको तडकभडकमा के नै रमाइलो छ र, मात्र देखावटीपन देखिएको स्थानीय मैया थापाले बताइन् ।

एक दशकअघिसम्म प्रत्येक घरका पिँढीमा दिदीबहिनी भेला भई रमाइलो गरेको गैडाकोट नगरपालिका–४ की सर्मिला रानाभाटलाई अझै सम्झना आउँछ । पहिला गाउँमा हुँदा दिदीबहिनीसँगै सुखदुःखका गीत गाउने, रमाइलो गर्ने गरेको भए पनि गाउँबाट बजारमा बसाइ सरेपछि त्यो रमाइलो पनि हराएको सर्मिलाको अनुभव छ ।

“हामी गाउँमा हुँदा पीडा र वेदनाका गीत पनि गाउँथ्यौँ, विकृति र विसङ्गति पनि गीतमार्फत गाउँथ्यौँ । तीजको गाउँघरमा छुट्टै महत्व हुन्थ्यो”, स्थानीय विन्दु पौडेलले भनिन्, “पहिले घरको पिँढीमा हुने रमाइलो अहिले पार्टी प्यालेसमा सरेको छ । दुःखसुखका गीतबाट दिदीबहिनी हिन्दी गीतमा नाच्ने भएका छन् ।”

नेपाली महिलाले तीजपर्वलाई पवित्र पर्वका रूपमा मनाउँदै आए पनि पछिल्लो समय तीज मनाउने शैलीमा तडकभडक र विकृति बढ्दै गएको महिलाहरूले नै गुनासो गरेका छन् । तीजमा गाइने गीत र मनाउने शैलीमा आएको तडकभडकका कारण तीजको मौलिकता हराउँदै गएको छ । तीज आउनुभन्दा एक महिना अगाडिबाट दर खाने प्रचलन सहरबजारमा बढेको छ ।

कुनै समय एउटा घरमा जम्मा भएर दर खाने दिदीबहिनी आजभोलि होटल र पार्टी प्यालेसमा दर खाने गरेको स्थानीय दुर्गा कुँवरले बताइन् । दिनप्रतिदिन परम्परागत संस्कृति र संस्कारअनुसारको नेपाली मौलिकपन हराउँदै गएकामा नयाँ पिँढीका महिला पनि चिन्तित छन् ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?