© २०२३
प्युठान ,१४ भदौ ।
जिल्लाका स्थानीय सरकारले ज्येष्ठ नागरिकहरूलाई आँखा देखाउने काम गर्दै आएका छन् । स्थानीय तहले वार्षिक ४२ लाख खर्चेका छन् । सात गाउँपालिका र दुई नगरपालिकाले ज्येष्ठ नागरिकहरूको निःशुल्क जाँच र शल्यक्रिया गर्दै आएका हुन् । जसले गर्दा मोतिया विन्दु भएका जेष्ठ नागरिकको उपचारमा राहत मिलेको छ ।
ज्येष्ठ नागरिकको आँखा देखाउन आ.व. २०८०/०८१ मा जिल्लाका आठ स्थानीय तहले ४२ लाख ३० हजार २ सय ८६ रूपैयाँ खर्चेको लुम्बिनी नेत्र विज्ञान अध्ययन संस्थान रिसर्च सेन्टर (प्रस्तावित नरेन्द्र गायत्री आँखा अस्पताल) प्युठानका प्रमुख मेडिकल इन्चार्ज लक्ष्मी मल्ल ठकुरीले जानकारी दिइन् । उनका अनुसार आ.व.२०७९/०८० मा २३ लाख २१ हजार ४ सय ९० रूपैयाँ खर्चेका थिए । प्युठानको सरुमारानी गाउँपालिकाले लमही, सिसहनीयामा र अन्य पालिकाले जिल्लामा ज्येष्ठ नागरिकको आँखा उपचार गरी आँखा देखाउने काम गरेका छन् ।
स्थानीय सरकारले गाउँमै जाँच सेवा र निःशुल्क शल्यक्रिया गरिदिँदा उपचारमा सहजता मिलेको नौबहिनी गाउँपालिका–५ गावैकी ६० वर्षीय कुमारी विष्ट बताउँछिन् । ‘देब्द्रे आँखा विग्रीएको लामो समय पछि जाँच भइ शल्यक्रिया गरेकी हुँ’ उनले भनिन्,‘गाउँमा शिविर सञ्चालन आँखा देख्ने माध्ययम बन्यो ।’ २०८१ जेठमा भएको शिविरबाट उनको उपचार भएको थियो । हाल उनी शल्यक्रिया भएको आँखाले देख्न सक्छिन् । उपचार गरेको आँखाले काम गरेपनि अर्को आँखाले दृश्य धमिलो देख्ने भइसकेको छ । पुनः जाँचका लागि अस्पताल जाने तयारी गरेको विष्टले बताइन् । यस्तै प्युठान नगरपालिका–१० सारीवाङ राउत टोलकी ७० वर्षीय चुमा राउतको आँखामा समस्या देखिएको लामो समय पछि उपचार पाएको बताइन् । उनलाई प्युठान नगरपालिकाले निःशुल्क शल्यक्रिया गरिदिएको छ । ‘छोरीहरूले लगेर आँखा अस्पताल पु¥याए’ उनले भनिन,‘नगरपालिकाले निःशुल्क उपचारको व्यवस्था मिलाएको रहेछ ।’ नगरपालिकाले निःशुल्क गरेपछि पटक पटकको उपचार खर्चमा सहजता भएको उनको भनाइ छ ।
विष्ट र राउत जस्तै जिल्लाका स्थानीय तहहरूले वार्षिक रूपमा विभिन्न कार्यक्रम, आँखा अस्पतालसंगको सहकार्यमा ज्येष्ठ नागरिकको आँखा उपचारको व्यवस्था मिलाएका छन् । आँखा अस्पतालसंग सम्झौता गरी गाउँपालिकाले उपचारको व्यवस्था मिलाएको नौबहिनी गाउँपालिकाका अध्यक्ष डिल बहादुर थापाले बताए । ‘गाउँपालिकाले शिविर सञ्चालन गरी शल्यक्रिया गर्नु पर्ने ज्येष्ठ नागरिकको निःशुल्क शल्यक्रियाको व्यवस्था गरेको छ’ थापाले भने ।
नौबहिनी गाउँपालिकाले मात्रै पछिल्लो दुई आर्थिक वर्षमा एक सय ९० ज्येष्ठ नागरिकको आँखा देखाएको छ । आ.व. २०७९/८० मा एक सय ६१ र २०८०/८१ मा २९ जनाले निःशुल्क आँखाको शल्यक्रिया सेवा दिइएको हो । यो अवधिमा गाउँपालिकाका एक हजार ४८ जनाले निःशुल्क जाँच सेवा लिएको थापाले जानकारी दिए ।
जिल्लामा रहेको नरेन्द्र गायत्री आँखा अस्पतालका प्रमुख मेडिकल इन्चार्ज लक्ष्मी मल्ल ठकुरीका अनुसार जिल्लाका आठ स्थानीय तहले सम्झौता गरी निःशूल्क रूपमा शल्यक्रिया गर्ने ज्येष्ठ नागरिकको सङ्ख्या तीन सय ७५ रहेको छ । आ.व. २०८०/०८१ मा प्युठान नगरपालिका ८६, नौबहिनी गाउँपालिका २९, स्वर्गद्वारी नगरपालिका १२, गौमुखी गाउँपालिका ४६, झिमरुक गाउँपालिका ६०, माण्डवी गाउँपालिका १५, मल्लरानी गाउँपालिका ४४, सरुमारानी गाउँपालिका ३३ र ऐरावती गाउँपालिका ५० जना रहेका छन् । आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा आँखा उपचार केन्द्र प्रस्ताबित नरेन्द्र गायत्री आँखा अस्पताल बिजुवार बाट १५ हजार २ सय ७२ जना, भिंग्री शाखावाट २ हजार ६ सय ९१ जना , र गौमुखी शाखाबाट ५ सय ४१ जना गरी यस आर्थिक वर्षमा १८ हजार ५ सय ४ जनाले आँखाका जाँचको सेवा लिएको अस्पतालले जनाएको छ ।
जिल्लाका पालिकाहरूले आफ्नो पालिकामा आँखा उपचार सेवा विस्तार कार्य गरेका छन् । जिल्लाको गौमुखी गाउँपालिका, स्वर्गद्वारी नगरपालिका र सरुमारानी गाउँपालिकामा आँखा उपचार केन्द्र स्थापना गरिएको छ । आफ्ना नागरिकको आँखा उपचार गर्नको लागी विगतका बर्षमा लमही आँखा अस्पतालसँग सम्झौता गरि काम गरेको र यस वर्षदेखि पालिकाले दर्भानमा आँखा उपचार केन्द्र स्थापना गरेको सरुमारानी गाउँपालिकाका अध्यक्ष झग बहादुर विकले बताए । गाउँगाउँमा शिविर, पालिकामा उपचार केन्द्रको स्थापनाले सहज तरिकाले उपचार पाएपछि आँखा देख्न पाउँदा खुशी भएको उपचार पाएका नागरिकहरूको भनाइ छ ।