© २०२३
भैरहवा, ३२ जेठ । सम्मरीमाई गाउँपालिका वडा २ घर भएका हरिराम अहिरले २०७६ साल बैशाख २६ गते कृषि उपज सामग्री ब्यापार गरेबापत ४ लाख रूपैयाँ माछापुच्छ्रे बैँकमा जम्मा गरेको भौचर लिएर घर गए । पछि पैसा लिन जाँदा बैँकको खातामै पैसा जम्मा नभएको दुखेसो ब्यक्त गरे । त्यस शाखामा रहेका म्यानेजर रमेश चौहानले पैसा बैँकमा जम्मा नगरी बैँकको भौचरको छाप लगाएर दिएको तर पैसा खातामा नहुँदा आफू पीडित भएको अहिरले बताए । माछापुच्छ्रे बैँक सम्मरीमाई गाउँपालिका शाखा रहित सेवाबाट बैँकका एजेन्टले पैसा हिनामिना गरेपछि सेवाग्राही बिचल्लीमा परेका हुन ।
त्यस्तै अर्का पीडित हरिजन केवटले १ लाख ५३ हजार ३ सय ३६ खातामा जम्मा गरेको तर खातामा जम्मा ४ सय १४ रुपैयामात्र देखिएको दुखेसो गरे । ‘बाकी पैसा खाताबाट गायब छ ।’—उनले भने । शाखा रहित सेवाबाट म्यानेजर रमेश चौहानले पैसा खातामै छ भनेको तर खातामा चेक गर्दा पैसा नहुँदा आफू पीडित भएको उनले बताए । यी दुई जना प्रतिनिधि पात्र मात्रै हुन । ५०/६० जना स्थानीयहरू भैरहवामा रहेको देवकोटा चोकमा रहेको माछापुच्छ्रे बैँकमा पैसा फिर्ता गर्न माग गर्दै बचतकर्ता भौचर सहित बैँक घेराउ गर्न मंगलबार भैरहवा पुगेका थिए । प्रहरी लगाएर उनिहरूलाई बैँकको अण्डरग्राउण्डमा राखेर केही प्रतिनिधी पीडितका साथ बैँकको कार्यालयमा बैठक समेत भएको थियो ।
सम्मरीमाई गाउँपालिका वडा नं ४ मा माछापुच्छ्रे बैँकको शाखा रहित सेवाबाट पीडित भएको पैसा नपाएको गुनासो गर्दै पीडित ५४ जना स्थानीयहरूले बैँकमा हस्ताक्षर, औँठा छाप सहित निवेदन समेत दिएका छन् । सम्मरीमाई गाउँपालिका वडा नं. ४ जिगिनामा रहेको सेवा रहित शाखामा पैसा हिनामिना भएको हुनाले कारबाही गरी रकम फिर्ता गराइदिनका लागि पीडितहरूले भैरहवाको देवकोटा चोकमा रहेको शाखा कार्यालयमा निवेदन दिएका छन । पीडितहरूले ३ हजारदेखि ४० लाखसम्म बैँकमा जम्मा गरेको भौचर भएको दाबी गरेका छन ।
माछापुच्छ्रे बैँकमा जम्मा गरेको भौचर, भौचरमा बैँकको छाप समेत भएको कपि सुरक्षितरूपमा रहेको पीडितहरूले बताए ।
पीडित हरिराम अहिरले ७ लाख २५ हजार, सहबुद्दिन फकिरको १ लाख ७० हजार २ यस ५९, हसिना खतुनको १ लाख १२ हजार, मनीषा धोबीको २२ हजार ३ सय १५, पुनम कुमारीको ५५ हजार, सशतुन्नीमा मुसलमानको ७ लाख, माधु धवल ७८ हजार, श्याम मोहन केवटको १ लाख ७ हजार, प्रल्हाद धोबीको ७३ हजार रकम बैँकमा जम्मा गरेको तर बैँकमा पैसा नभएको भन्दै जम्मा ५४ जना पिडीतले बैँकमा निवेदन दिएका छन। अन्य बिषेश कामले आउन नपाएको स्थानीयले बताए ।
समाजसेवी भोपेन्द्र यादवले माछापुच्छ्रे बैँकमा आफ्नो परिश्रम गरी पैसा जम्मा गरेको तर पैसा निकाल्न जाँदा ७ लाख जम्मा गरेको छ भने १० हजार देखाउने, २ लाख जम्मा भएको छ भने ५ हजार देखाउने गरेकाले जनता पीडित भएको बताए । जनतालाई सेवा दिने भनेर बैँकको शाखाको म्यानेजर फरार भएको पाइएको उनले बताए । सम्बन्धीत निकायको ध्यानाकर्षण गराउन खोजेको बताउँदै उनले भने, हामी जनताको समस्या समाधानका लागि लागिरहेका छौँ । त्यसपछि केही भएन भने राज्य मरेको छैन न्याय मरेको छैन । “जनताको दुखःको पैसा हो । खाडीमा गएर पैसा कमाएको हो । कसैले बदमासी गरेर सेवाग्राहीलाई दिँदैन भने पाप लाग्छ । ३ सय जना महिला, पुरुष पीडित भएका छन् । पैसा बैँकको खातामा छैन भनेपछि त्यो पैसा कहाँ उड्यो । त्यहाँ सेवा रहित शाखा बन्द रहेको छ । यो समस्याको समाधान गर्नका लागि म अनुरोध गर्दछु,” यादवले भने ।
माछापुच्छ्रे बैँकका डिजिटल बैँकिङ डिपार्टका चिफ माधव सुबेदीले दुवै पक्षका कुरा सुनेर हामी के के कुरा छ बुझेर के भएको हो भनेर छलफल गरी समाधान गर्ने बताए । “जेनविन केसहरू हामी समाधान गर्छौँ । माछापुच्छ्रे बैँकले कुनैपनि ग्राहकलाई मर्कामा पार्नु हुन्न भनेर हामी लागेका छौँ,” सुबेदीले भने । उहाँहरूलाई हामी कतिपय केशमा बैँकको सिस्टममा पैसा पाइन्छ भनेर समेत आएका बताउँदै सुबेदीले वास्तवीक साँच्चीकै मर्कामा परेको ग्राहकको पहिले जस्तै समस्या समाधान गर्न तयार रहेको बताए । “बँैकको सिस्टम प्रयोग गरेको छैन यो ब्यक्तिगत मामिला हो तर हामी कसरी समाधान गर्ने भनेर पहिला जस्तै समस्या समाधान गर्न लाग्छौँ,” सुबेदीले भने । सम्बन्धीत ब्यक्तिले इन्स्योरेन्सको काम समेत गरेको सुनेको बताउँदै उनले सबैका कुरा सुनेरके हो थाहा हुने र समस्या समाधानका लागि सहज हुने तर्क गरे ।
रूपन्देही जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी गणेश अर्यालले माछापुच्छ्रे बैँकको मझगाँवा भन्ने स्थानमा ब्रान्च लेस अन्तर्गत बैँङ्किङ सिस्टममा रमेश चौहान भन्ने ब्यक्तिलाई बैँकले जिम्मा दिएर ब्रान्च लेस खोलेको उहाँले त्यो स्थानबाट बिभिन्न ब्यक्तिलाई सदस्य बनाउने र बैँकिङ कारोबार गरेको सुरु सुरुमा यहाँको कारोबार राम्रो गरिरहेको थाहा पाएको बताए ।
पछि जिम्मा लिएका ब्यक्ति बैदेशीक रोजगारको ठगी सम्बन्धी मुद्दामा पुर्पक्षमा रहेपछि उनीमाथी फौजदारी अभियोग लागिसकेपछि उनको नामबाट खोलीएका खाताहरू बैदेशीक रोजगार बिभागको आदेशले खाता बन्द हुन पुगेको प्रमुख जिल्ला अधिकारी अर्यालले बताए । खाता बन्द भएपछि त्यहाँका बासीन्दालाई आशंका भयो अब के हुन्छ भनेर उहाँहरू राष्ट्र बैँकसम्म पुग्नुभयो । अर्यालले भने, “सामान्य छलफल भयो । जिल्ला प्रहरीमा छलफल पनि भयो त्यसपछि हामी माछापुच्छ्रे बँैकका केन्द्रीय पदाधीकारीलाई जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा बोलाएर हामी निर्देशन दिएका छौँ ।”
त्यो ब्यक्तिले कति जनासम्म कारोबार गरेको छ । एकिन विवरण बैँकले जारी गर्नुपर्ने अर्यालले बताए । माछापुच्छ्रे बैँकको ब्यानर भित्र गरेको कारोबारको नैतिक जवाफदेहीता बैँकको हुने प्रमुख जिल्ला अधिकारी अर्यालको भनाई छ । सम्बन्धीत जिम्मेवारी दिएका ब्यक्ति थुनामा भएकासंग बसेर सल्लाह गर्न पाए छलफल गर्न पाए यो विषय अंगाडी बढाउन सजिलो हुन्छ भन्ने कुरा आएका कारण हामी त्यसकालागि छलफल गछौँ सल्लाह गछौँ भनेको अधिकारी अर्यालले बताए ।
यदि यो कारणले बैँकमा जम्मा गरेका ग्राहक पैसा फिर्ता लिन आएको खण्डमा लिक्वीडिटी प्रायाप्त ब्यवस्था गर्नुहोला भनेर निर्देशन समेत दिएको अधिकारी अर्यालले बताए । “त्यसका कारणले थप समस्या नआओस, गुनासो नआओस भनेका छौँ । जिल्ला प्रहरीमा छलफल भएको छ, राष्ट्र बैँकलाई हामी यो विषयमा बैँकलाई, ब्यक्तिलाई उपस्थित गराएर कानुनी सीमामा रहेर हस्तक्षेप गर्न भनेका छौँ ।” अर्यालले भने, बैँकका जिम्मेवार पदाधिकारीसँग बसेर छलफल गरेका छौँ यो विषय छिट्टै निष्कर्षमा पुग्छ ।