© २०२३
पाल्पा, २१ जेठ ।
जिल्लामै सबै भन्दा पहिला निर्माण कार्य सुरु गरेको शित भण्डारको १२ वर्षको अवधिमा पहिलो तला ढलान गरिएको छ । तानसेन नगर सरकारको व्यवस्थापन तथा रेखदेखमा र भारतीय दुतावासको आर्थिक सहयोगमा २४ महिना भित्र सम्पन्न गर्ने गरी २०६९ सालको फागुन २३ गते ४ करोड ९९ लाख १९ हजार रुपैयाँमा ठेक्का सम्झौता भएको थियो ।
तानसेन नगरको प्रभाव क्षेत्रको बाघखोरमा जिल्लाकै सबैभन्दा ठूलो शित भण्डार निर्माण कार्य आरभ्भ भएको थियो । सिद्धार्थ राजमार्गको बुटबल–तानसेन सडक खण्डबाट झण्डै २ किलोमिटर निर्माणाधीन शित भण्डारको निर्माण कार्यको पुरा भइ सम्पन्न भएको भए यतिखेर मर्मत सम्भारको पर्खाइमा हुन्थ्यो । तर १२ वर्षमा पनि निर्माण कार्य पुरा हुन नसक्नु अत्यन्तै लज्जाबोध भएको स्थानीयहरु बताउँछन् ।
नाप नक्शा तथा डिजाइनको समयमा भएको कमी कमजोरीका कारण निर्माण कार्य ढिलाई भयो । पछिल्ला वर्षमा भारतीय सरकारबाट आउने रकम आउन नसक्दा निर्माण कार्यमा ढिलाई भएको हो । तानसेन नगर सरकारले भने निर्माण कम्पनीले ढिलासुस्ती गरेको भन्दै निर्माण कम्पनीप्रति दोषारोपण गरेको छ । मौसमी तथा बेमौसमी तरकारी फलफुललाई भण्डारण गरी बेमौसमी समयमा बढी मूल्यमा बिक्री गरी कृषकको जीवनस्तरमा सुधार ल्याउने उद्देश्यले पाल्पा उद्योग वाणिज्य संघको पहलमा शित भण्डारको निर्माण कार्य थालनी भएको हो ।
निर्माण कार्य सम्झौता गरेको जय रक्तकाली गोरख निर्माण कम्पनीलाई नगरपालिकाले रनिङ बिलको आधारमा भुक्तानी गर्ने हो । राजमार्ग देखि निर्माण स्थल सम्म निर्माणका सामग्री ढुवानीका लागि सडक निर्माण गर्नु प¥यो । त्यस वापतको रकम भुक्तानी गर्ने भनियो तर भएन । यसैगरी भारतीय सरकारले दुताबासबाट उपलब्ध गराउने रकम निकासा दिन नसक्दा निर्माण कार्य ढिलाई भएको निर्माण कम्पनीले जनाएको छ ।
निर्माण कम्पनीले काममा ढिलाई गरेकै हो । कामले गति लिएको बेलामा महाविनासकारी भुकम्पले निर्माणजन्य सामग्री, कामदारको समस्या देखाउँदै कामलाई कछुवाको गतिमा अगाडि बढाएको थियो । भारतीय सरकारको लगानी भएको यस परियोजनाका लागि ५५ लाख ४७ हजार ४ सय ६९ रुपैयाँ तानसेन नगर सरकारले लगानी गर्ने गरी सम्झौता भएको थियो ।
स्थानीय तहमा जनप्रतिनिधिविहीन अवस्थामा नगर सरकारले रकम निकासा तर्फ पहल नगरेको नगर सरकारका मुख्य प्राविधिक राम प्रसाद श्रेष्ठ बताउँछन् । गत वर्ष भारतीय राजदुतावासका द्वितीय सचिव पाल्पा आएको वखतमा स्थलगत अनुगमन गराए पछि सचिवको प्रतिवद्धता अनुरुप रकम निकासा गरिदिने प्रतिवद्धता जनाएपछि निर्माण कम्पनीेले काम अगाडि बढाएको हो । निर्माण कम्पनीले काम गरेको नापजाँच गरेर त्यस वापतको हाल सम्म २ करोड १६ लाख रुपैयाँ भुक्तानी लगेको छ ।
निर्माण कम्पनीका प्रमुख रामचन्द्र भटराई भन्छन्, “काम गरेन भने निर्माण कम्पनीलाई दोष लगाइन्छ । तर निर्माण कम्पनीले किन काम गरेन, समस्या के भयो जस्ता कुराहरु खोजिदैन काम गरे अनुरुपको रकम भुक्तानी पाए काम सकिने हो तर समस्या भुक्तानीको हो ।”
झण्डै तीन सय मेट्रिक टन क्षमता भएको यो शित भण्डार निर्माण हुने भयो भन्ने सुन्दा यहाँका किसानहरुमा उत्साह छाएको थियो तर हरायो । अहिले कछुवाको गतिमा काम भएको छ । लामो समय सम्म बेबारिसे अवस्थामा थियो । रकमको समस्याका कारण निर्माण समितिले काम रोक्नु पर्ने समय आउनु दु.खको कुरा हो । पछिल्लो समयमा निर्माण समितिले नै काममा ढिलाई गरेको स्थानीय सरकारका प्रतिनिधि प्रदिप खनाल बताउँछन् ।