खोज

बुटवल, २५ मंसिर । कालिका बिबिएस चौथो वर्षकी लाईसा भुषालले साथीहरूसंग मिलेर हाते गुन्द्रुक बनाईन । मुला, मुलाको साग, काउलीको पात, फर्सीलाई कच्चा पदार्थको रूपमा उपयोग गरेर गुन्द्रुक र तितौराहरू बनाएका हुन । साथीहरू श्रृजना भण्डारी, अजिता भुषाल र पुजा पोख्रेल मिलेर कच्चा पदार्थलाई हातले कुटे । यसलाई राम्ररी रस निकालेर सुख्खा गराई ७२ घण्टा हावा नपस्ने गरि भाडामा राख्नुपर्ने उनले बताईन । सुकाएर अम्लाएको गुन्द्रुकमात्र नभई तितौरा समेत बनाउन मिल्ने उनले बताईन । बहुउपयोगी हुने यो मानिसको पाचन प्रकियामा सहयोगी हुने अजिता भुषालले बताईन । हाते गुन्द्रकमा भिटामीन सि, प्रोटिन, फ्याक्ट, काब्रोहाइडेट, पोटासियम जस्ता शरीरलाई चाहिने तत्वहरू हुन्छ । गुन्द्रुकमा हुने अमिलापना यसको मुख्य तत्व हो । यसबाट अचार, तितौरा, तरकारी, सुपहरू समेत बनाउन सकिन्छ । यो जाडो याममा मात्रनभई हरेक याममा उपयोग गर्न सकिन्छ । अध्ययनसंगै सीप सिक्दा आम्दानी मिलेको उनले बताईन । भर्खर शुरुवात गरेका उनीहरू बजारको मागलाई मध्येनजर गरि यसैलाई ब्यवसायिक रूपमा लैजाने योजना बनाएका छन ।

यता बुटवल कालिका क्याम्पसमा बिसिए पाचौ सेमिस्टारमा अध्ययरत आदर्श कुवर, अभिनव खनाल, एलम्बर श्रीष, अमृत गैरेको समुहले स्वचालित सेल्फ ड्राईभिङ कार जुन एआईको मद्दतबाट चल्ने गर्दछ त्यो बनाएका छन । नेपाली बाटोमा प्रयोग गर्न चाहेका उनीहरूको यो प्रविधि भने सडकको कारण सफल भएन । उनीहरूले बिदेशको वैज्ञानिक, ट्राफिक पालना, लेन सुरक्षासहितको बाटोमा लाईन देखाए । सेटेलाईटबाट बाटोको मापन गरेर सवारी साधनमा सफटवेयर फिट गरि निरन्तर अभ्यासबाट यो सफल हुने आर्दश कुवर बताउछन । आफूले अध्ययन गर्दै आएको कोर्षको विषयबस्तुसँगै नयाँनयाँ अनुसन्धानको क्रममा यो बनाउन सफल भएको उनीहरूको दाबी छ । ‘मोडल बनाउने र धेरै सवारी साधनहरूलाई बाटामा छोडिन्छ ।’—उनले भने । यसमा धेरै खर्च लाग्ने उनले बताए । नेपाली बाटो बैज्ञानिक, लेन समस्या र बाटामा खाल्टाखुल्टी हुदा यो चलाउन कठिन भएको उनि बताउछन । क्याम्पसमा जारी फेस्टमा उनीहरूले यसबारे जानकारी दिए ।

यता बिबिएस पहिलो वर्षमा अध्ययरत अभिषेक श्रेष्ठ, सुमित अधिकारी, स्वच्छा थापा, दिया अधिकारी, सुप्रिया केसीको समुहले वैदेशिक रोजगारमा जाने युवाहरूलाई लक्षित गरि सुचनामुलक सामग्रीहरूको स्टल राखेका छन । जहाँ नेपालबाट विश्वका १० वटा सरकारबाट रोजगार मान्यता पाएका वैदेशिक रोजगारमा जान सकिने देशहरूको बारेमा विस्तृत जानकारीहरू छन । ‘हामीले १० वटा देशका १० वर्षको सम्पूर्ण जानकारी दिने तथ्याकहरूसहितको सुचनाहरू राखेका छौ ।’—अभिषेक श्रेष्ठले भने । श्रमका लागि विदेशमा जाने युवाहरू धेरै ठगिनुपरेको बेला यो सुचनाहरू धेरै उपयोगी हुने उनको दाबी छ । त्यतीमात्र होईन १० वर्षको अवधिमा देशमा रेमिटेन्स कति भित्रियो त्यो देशबाट कस्ता फाईदा लिन सकिन्छ र कति कामदारमा जानेहरूको मृत्यु भए भन्ने तथ्याक समेत रहेको उनले बताए ।

यसैगरि बिबिएस दोस्रो वर्षका आयुषा अधिकारी, सन्ध्या ज्ञवाली, सृजना अर्याल, रबि रिजालले ई कमर्शको बारेमा ज्ञान दिने गरि सुचना केन्द्र राखेका थिए । जहा अहिलेको विश्वबजारमा अनलाईन प्रविधिको प्रयोगबाट कारोबार सरल, सहज र विश्व गाउको रूपमा विकास भएको कुरा बताए । ईकमर्श अन्तर्गत अनलाईन खरिदबिक्री, पेमेन्ट जुन विभिन्न सामाजिक संजालका प्लेटफर्महरू प्रयोग गरेर गर्न सकिने कुरा सृजना अर्यालले बताईन । लोकल कच्चा पदार्थलाई कम लगानी, सहज पहँुच, बजारीकरण गर्नेबारे जानकारी गराइएको उनले बताए ।

क्याम्पसका प्राचार्य घनश्याम पाठक अबको युगा प्रविधिको भएको बताए । प्रविधिबाट समस्याको ब्यवस्थापन गर्ने गरि प्रोजेक्टहरू बिद्यार्थीहरूले बनाएको उनले बताए । नया नया कन्सेप्टहरू जसबाट उनिहरूले पढाईसंगै आम्दानी गर्न सक्नेगरि विकास गरेको उनको दाबी छ । बुटवल कालिका क्याम्पसको १० औ वार्षिकोत्सब तथा अभिभावक दिवस २०८० को अवसरमा क्याम्पसमा आयोजना गरिएको टेक्नो म्यानेजमेन्ट जेस्ट २०८० मा विद्यार्थीहरूले एक दर्जन बढी प्रोजेक्ट बनाएका थिए ।