© २०२३
वैकल्पिक विधिले बालबालिकालाई सिकाइसँग जोड्न नसकेपछि विद्यालयहरुले अभिभावकसँगको छलफलपछि पालोगरी स्कुल बोलाइरहेका छन् । कतिपय विद्यालयका शिक्षकहरु भने आफै बालबालिकाको टोल टोल र घरघरमा पुगी सिकाउने गरेका छन् ।
कोरोना महामारीका कारण पठनपाठन ठप्प भएका प्यूठानका अधिकांश विद्यालयहरुले सावधानी अपनाएर विद्यार्थीको भौतिक उपस्थितीमा पठनपाठन सूचारु गरेका छन् । वैशाखदेखि लागु हुँदै आएको शैक्षिक शत्र यसवर्ष असारबाट शुरु गर्ने सरकारले निर्णय गरेको थियो । शैक्षिक शत्रको शुरुवाती दिनदेखि नै विद्यालय ठप्प थिए ।
जिल्लाका दुई स्थानीय तह प्यूठान नगरपालिका र मल्लरानी गाउँपालिका बाहेक सवै स्थानीय तहले भौतिक उपस्थितीमा पढाउन थालेको विद्यालयहरुले बताएका छन् । नौवहिनी गाउँपालिका क्षेत्रका विद्यालयहरुमा भदौ सात गतेदेखि नियमित रुपमा पठनपाठन भइरहेको छ ।
विद्यार्थीहरुलाई जोर विजोर बारमा बोलाउने गरिएको ज्ञानज्योती माध्यमिक विद्यालय नौवहिनी गाउँपालिका २ लिघाका प्रधानाध्यापक श्यामबहादुर जिसीले जानकारी दिए । आइतवार, मंगलवार, विहिवार १, ३, ५, ७ र ९ कक्षाका विद्यार्थी र सोमवार, बुधवार, शुक्रवार २, ४, ६, ८ र १० कक्षाका विद्यार्थी विद्यालय आउने गरेको उनले सुनाए । ‘स्कुल खुलेदेखि विद्यार्थीहरु नियमित रुपमा आइरहेका छन्’,उनले भने,‘विद्यार्थीहरुमा कुनै समस्या छैन्, कोरोनाको पूर्ण सावधानी अपनाएका छौँ ।’ गाउँपालिकाले विद्यालयमा मास्क, सेनिटाइजर र साबुन दिएको उनले बताए ।
धेरै समयपछि विद्यालय खुल्दा विद्यार्थीहरु उत्साहित भएर पढ्न आइरहेको लिघाकै अन्धनासक माध्यमिक विद्यालयका प्रधानाध्यापक नेपालसिँह पुरीले अनुभव सुनाए । जोर, विजोरको बारेमा कक्षागत रुपमा जानकारी गराएपछि आफ्नो बारमा विद्यार्थीहरु आउने गरेको उनको भनाई छ । ‘सात गतेदेखि नियमित पठनपाठन भएको छ’, उनले भने, ‘शैक्षिक शत्रको दुई महिनापछि विद्यालय खोलेका हौँ, अनलाइन कक्षा संचालन गर्न हाम्रोजस्तो दुर्गम क्षेत्रमा नहुँदो रहेछ ।’ ५ सय ३० जना विद्यार्थीहरु अध्ययनरत रहेको उनले बताए । शिक्षक विद्यार्थीका लागि मास्क, सेनिटाइजर, हातधुने साबुन सहित स्वास्थ्य सामग्री खरिद गर्नका लागि गाउँपालिकाले १ लाख ८ हजार रुपैयाँ बजेट दिएको पुरीले सुनाए ।
स्वास्थ्य मापदण्ड अपनाएर विद्यालय संचालन गर्नका लागि प्रत्येक विद्यालयको खातातामा स्वास्थ्य सामग्री खरिदका लागि बजेट पठाइएको नौवहिनी गाउँपालिकाका निमित्त प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत अरविन्द्र बर्माले जानकारी दिए । विद्यालय नियमित खुले नखुलेको गाउँपालिकाले अनुगमन गरिरहेको समेत उनले सुनाए ।
पठनपाठनको वैकल्पिक विधि सफल नभएपछि विद्यालय सवै विद्यालयहरु सूचारु भएको झिमरुक गाउँपालिका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत कमल प्रसाद भुसालले जानकारी दिए । ‘विद्यालयलाई प्राथना नगर्न भनेका छौँ’,उनले भने,‘विद्यार्थीहरुबीच दुरी कायम सहित स्वास्थ्य मापदण्ड अपनाएर पठनपाठन भइरहेको छ ।’ कक्षा कोठामा ३० जना भन्दा बढी विद्यार्थी भएमा दुई समूहमा विभाजन गरेर पढाइरहेको उनले जानकारी गराए । गाउँपालिकामा ४६ सामुदायिक र ८ संस्थागत गरी ५४ वटा विद्यालयहरु रहेको भुसालले बताए ।
जिल्लाका मल्लरानी गाउँपालिका र प्यूठान नगरपालिका बाहेक सवैले विद्यालय भौतिक उपस्थितीमा पठनपाठन थालेको शिक्षा विकास तथा समन्वय इकाई प्यूठानका प्रमुख शिव पण्डितले जानकारी गराए । ‘विद्यालय खुलेपछि शिक्षक, विद्यार्थीमा कोरोना जोखिम बढेको लगाएतका समस्या, गुनासा आएका छैनन्’,उनले भने,‘विद्यालयले स्वास्थ्य मापदण्ड अपनाएर पढाइरहेका छन् ।’ जिल्लाभर सामुदायिक ३ सय ९७ र संस्थागत ४६ गरी कुल ४ सय ४२ वटा विद्यालयहरु रहेको पण्डितले जानकारी गराए ।
विद्यालय सूचारु नगरेका मल्लरानी गाउँपालिकामा २२ र प्यूठान नगरपालिकामा ५२ वटा विद्यालयहरु रहेको उनको भनाई छ । पण्डितका अनुसार स्वर्गद्धारी नगरपालिकाले विद्यार्थीहरुको घरदैलोमा पुगेर पठनपाठन थालिरहेको छ । जिल्लामा सवैभन्दा पहिले भौतिक रुपमा नौवहिनी र झिमरुक गाउँपालिकाले पठनपाठन थालेका हुन् ।
जिल्लामा पछिल्लो समय कोरोना संक्रमणको दर घट्दै गएको स्वास्थ्य कार्यालय, प्यूठानका जनस्वास्थ्य अधिकृत पुष्कल श्रेष्ठले जानकारी दिए । उनले आईतबारसम्म पिसिआर परिक्षणबाट ८ जना र एन्टिजिन परिक्षणबाट ६० जना गरि कुल ८६ जना संक्रिय संक्रमित रहेको बताए ।
३२ वटा मोवाइलबाट
पढाउँदै माण्डवी
माण्डवी गाउँपालिका–३ नयाँगाउँमा रहेको माण्डवी गाउँपालिकाले फरक शैलीबाट पठनपाठन थालेको छ । विद्यालयले विद्यार्थीहरुलाई मोवाइलमा फोन गरेर पढाउने गरेको हो । कोरोना जोखिमले विद्यार्थीहरुलाई भौतिक उपस्थिती गराउन सहज नदेखिएपछि फोनकलबाटै पढाई थालिएको प्रधानाध्यापक मेघराज पौडेलले जानकारी दिए । सवै विद्यार्थीहरुसँग इन्टरनेट चल्ने मोवाइको पहुँच नभएपछि साधारण मोवाइलबाट विद्यार्थीहरुलाई फोन गरेर पढाउने व्यवस्था मिलाइएको पौडेलले बताए ।
अनलाइन कक्षा भन्दा फोनकल धेरै प्रभावकारी देखिएको प्रधानाध्यापक पौडेलले जानकारी गराए । विद्यालयले दश समूहमा विद्यार्थीलाई विभाजन गरेर पढाउने गरेको छ । त्यसका लागि गाउँपालिकाले दिएको बजेटमा विद्यालयले ३२ वटा साधारण मोवाइल खरिद गरेको छ । उक्त विद्यालयमा शिक्षकले प्रयोग गर्ने एक मोवाइलमा एक पटकमा आधा दर्जन विद्यार्थी जोडिन सक्छन् ।