© २०२३
बुटवल, २४ फागुन । बुटवल उपमहानगरपालिकाले आफैले गरेको निर्णय विपरित टेम्पो दर्ता नगरी ज्यादती गरेको चालकहरुले गुनासो गरेका छन् ।
२०७५ सालमा ३० वटा टेम्पो नगरभित्र सञ्चालन गर्न दिने निर्णय गरेको उपमहानगरले विभिन्न बहानामा १४ वटा टेम्पो दर्ता नगरी महंगो जरिवाना असुलेर चल्न नदिंदा स्वरोजगार मजदुरहरु समस्यामा परेको समेत उनीहरुको गुनासो छ ।
उपमहानगरले ई रिक्सा भने पहिले गरेको निर्णयमा उल्लेख संख्या भन्दा धेरै दर्ता गरेको तर टेम्पोमाथि विभेद गर्दा ज्यादती भोग्नुपरेको टेम्पो चालकहरुको गुनासो छ ।
नगरपालिकाले ई रिक्साको हकमा रुपन्देही जिल्लामा बसोबास भएकालाई दर्ता गरिदिने तर टेम्पोको हकमा बुटवल उपमहानगरभित्र बसोबास गरेको हुनुपर्ने विभेदकारी निति बनाएर अनुमति पाएका संख्यामा समेत कटौति गरेर अन्याय गरेको तिनाउ टेम्पो यातायात प्रालिका अध्यक्ष महेन्द्र श्रेष्ठले बताए ।
उपमहानगरका कर्मचारीले टेम्पोलाई दर्ता नभएको भन्दै ५ हजार जरिवाना असुल्ने गरेको छ । जबकि १०–१५ टन ओभरलोड बोक्ने ट्रकहरुलाई समेत अधिकतम २ हजार जरिवाना हुने कानुनी व्यवस्था छ ।
टेम्पो चालकहरुले सवारी साधन यातायात कार्यालयबाट रुट परमिट,जांच पास र पञ्जीकृत लगायत सबै प्रकृया पूरा गरी कर समेत तिरेको अवस्थामा स्वतः चल्न पाउनुपर्ने नियम विपरित बुटवल उपमहानगरपालिकाले पुनः आफूकहां दर्ता नगरी चल्न नदिने भनेपछि मजदुरहरु समस्यामा परेको टेम्पो चालक जिवलाल भुसालले गुनासो गरे ।
यातायात व्यवस्था कार्यालय लुम्बिनीबाट सबै कानूनी प्रकृया पूरा गरेका टेम्पोहरुलाई बुटवल उपमहानगरले ५ हजार रुपैयां जरिवाना गरेर ज्यादती गरेको भुसालले दुखेसो पोखे ।
१० –१५ टन ओभरलोड बोक्ने ट्रकहरुलाई समेत जरिवाना स्वरुप अधिकतम २ हजार जरिवाना हुने कानूनी व्यवस्था रहेपनि स्वरोजगार मजदुरले चलाउने टेम्पोलाई एकपटकमा ५ हजार जरिवाना लिएर उपमहानगरले चरम अन्याय गरेको भुसालले गुनासो गरे ।
‘दिनभरमा एकहजार पनि आम्दानी हुंदैन तर उपमहानगरका कर्मचारीले मानवीय संवेदनशीलता समेत बिर्सेर ५ हजार जरिवाना असुल्छन्’–टेम्पो चालक पुष्पा न्यौपानेले भनिन्–‘घरमा आम्दानीको अरु बाटो छैन, दुई छाक टार्न र बालबच्चा पढाउन टेम्पो चलाएर गुजारा गरौं भन्दा पनि गरिखान दिएनन्, त्यहीमाथि कहीं नभएको जात्रा हांडी गाउंमा भने झैं टेम्पोबाट ५ हजार जरिवाना असुल्छन् ।’
मजदुर नेता बागबहादुर बुढामगरले ई रिक्सा र टेम्पोलाई उपमहानगरले समान नीति र व्यवहार गर्नुपर्नेमा पक्षपातपूर्ण व्यवहार गर्दा स्वरोजगार मजदुरहरु बिचल्लीमा परेको गुनासो गरे ।
प्रमुख जिल्ला अधिकारी,ट्राफिक प्रहरी प्रमुख समेतको वैठकमा उपमहानगरले प्रदुषण चेकजांच गरेर आए १४ वटा टेम्पो तत्काल दर्ता गरिदिने बताएपनि प्रदुषण चेकजांच गरेर जांदा पनि दर्तामा आलटाल गरेर दुख दिने गरेको बुढाले बताए ।
प्रदुषण चेकजांचमा ठीकठाक भएको प्रमाण पेश गर्दा पनि राजस्व शाखाका कर्मचारीले फेरि अर्को बहाना बनाएर नगर बाहिर बसोबास गर्नेहरुका टेम्पो नगर्ने भन्दै पन्छिएको उनले बताए ।
नगरभित्र गैर कानूनीरुपमा सञ्चालित टेम्पोहरुलाई प्रालिले करको दायरामा ल्याई व्यवस्थित गर्ने जिम्मेवारी माग्दा समेत उपमहानगरपालिकाले बेवास्ता गरेको र यसबाट हुने दुर्घटना र अन्य समस्याप्रति उपमहानगर गैरजिम्मेवार देखिएको बुढाले बताए ।
नगरभित्र करिब सय वटा टेम्पो सञ्चालनमा रहेपनि प्रालिले उपमहानगरले गरेको निर्णय अनुसार ३० वटामात्रै दर्ता गरिदिन अनुरोध गर्दा पनि नगरेर आफूहरुमाथि अन्याय गरेको टेम्पो चालक पुष्पा न्यौपानेले बताइन् ।
बुटवल उपमहानगरका कर्मचारी ई रिक्सा र टेम्पो हेर्ने अधिकारी डोलराज पौडेलले टेम्पो चालकहरुले उपमहानगरले तोकेको मापदण्ड र कागजपत्र पूरा नगरेकाले केही टेम्पो दर्ता नगरेको र दर्ता विना चलेका टेम्पोलाई प्रशासनिक कारवाही वापत ५ हजार लिने गरेको स्वीकार गरे ।
रुपन्देही नागरिक समाजका अध्यक्ष इश्वरी चापागाई बुटवल उपमहानगरले टेम्पो चलाएर गुजारा गर्ने निम्न वर्गका स्वरोजगार मजदुरमाथि अचाक्ली महंगो जरिवना असुलेर अमानवीयताको पराकाष्ठा देखाएको टिप्पणी गरे । ‘उपमहानगरपालिकाले आफुखुशी ऐन कानून बनाएर स्वरोजगार भएर बांच्न पाउने नागरिकको अधिकार हनन् गर्न पाउंदैन’–चापागाईले भने–उपमहानगरले यस्ता विभेदकारी र अन्यापूर्ण नीति नसच्याए कानुनी उपचार खोज्नुपर्ने हुन्छ ।’