खोज

संघीय, प्रदेश र स्थानीय ३ तहका सरकारले दुग्ध उत्पादन बढाउन पशुपालनलाई प्राथमिकता दिई बजेट छुट्याई किसानलाई अनुदान समेत दिइरहेको अवस्थामा सरकारी स्वामित्वको दुग्ध बिकास संस्थानले मिल्क होलिडे सुरु गरेको छ । दूधको माग भन्दा उत्पादन बढी भएको भन्दै संस्थानले केही दिनदेखि कतिपय स्थानमा घोषित र कतिपय स्थानमा अघोषित रूपमा नै मिल्क होली डे गरेको छ ।
संस्थानको बुटवल स्थित कार्यालयले मंगलबार, बुधवार र बिहीबार ३ दिनसम्म दूध संकलन गर्ने सहकारी तथा दुग्ध संकलन केन्द्रहरूलाई पत्र नै पठाएर किसानले उत्पादन गरेको दुध खरिदै गरेन । ३ दिनसम्म दूध बिक्री नभएपछि किसानले आफन्तलाई बाँडने र फ्याँक्ने सम्म गरेका छन् ।
तिलोत्तमा नगरपालिकाको वडा नम्वर १४ स्थित सामूहिक बहुउद्देश्यीय पशुपालक कृषक समूहका सञ्चालक ज्ञान प्रसाद भुर्तेलले ३ दिनसम्म संस्थानले दूध खरिद नगर्दा स्थानीय बजारमा केही बिक्री गरेको र धेरै इष्टमित्रलाई बाँडेर सकेको बताए ।
थोरै उत्पादन गर्ने भए समस्या कम हुन्थ्यो होला दैनिक ३ सय लिटर हुन्छ के गर्ने अब यस्तै भए तिनै गाई भैंसीलाई खुवाउने र पोख्ने बाहेक के गर्ने भुर्तेलले गुनासो गरे । सरकारले पशुपालनलाई प्राथमिकता दिईरहँदा संस्थानका भ्रष्ट कर्मचारीले निजी कम्पनीसँगको मिलेमतोमा किसानलाई मारेर अकुत सम्पत्ति कमाउन थालेको भन्दै उनले आक्रोस पोखे ।
टिकुलीगढ दुग्ध उत्पादक बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाका उपाध्यक्ष समेत रहेका भुर्तेलले सरकारले यसलाई गम्भिर रूपमा लिएर किसानले उत्पादन गरेको दूध खरिद गर्ने वातावरण बनाउनु पर्ने बताए ।
तिलोत्तमा ५ स्थित पञ्चामृत दुग्ध उत्पादक सहकारी संस्थाका अध्यक्ष माधव पाठकले सरकारी स्वामित्वको संस्थान र निजी क्षेत्रको सुजल डेरी उद्योगले दूध नलिँदा किसान निकै मर्कामा परेको बताए । दूध बाहिर बिक्री हुन छाडेपछि सहकारी किसानबाट न्यून दूध मात्रै खरिद गरेको उनले बताए । आफै पशुपालक किसान रहेका पाठकले एक दुई वटा किसानलाई भएपनि फाइदा होला भनेर आफूले ३ दिनसम्म दूध घरै राखेको बताए ।
दूधको यस्तो समस्या यस क्षेत्रमा मात्र नभई देशैभर भएको संस्थानका कर्मचारीहरूले बताएका छन् । दूधको मुख्य खपत हुने काठमाडांैमा समेत अहिले दूध धेरै मौज्दात रहेको छ । बुटवलबाट ५ दिनअघि दूध लिएर गएका ४ वटा ट्यांकर अहिले काठमाडौंको बालाजुमा पालो कुरेर बसेका छन् । संस्थानको बुटवल स्थित कार्यालय लुम्बिनी दुग्ध बितरण आयोजनाका प्रमुख नरेश कुमार जोशीले ३ दिनपूर्ण रूपमा दूध संकलन बन्द गरेपछि पनि शुक्रबारदेखि पहिला जस्तो धेरै दूध खरिद गर्न नसक्ने बताए । रूपन्देही, नवलपरासी, नवलपुर, कपिलवस्तु र स्याङ्जाबाट दैनिक २५ हजार लिटरसम्म दूध बिगतमा खरिद गर्ने गरेपनि अब दैनिक १५ हजार लिटर भन्दा बढी खरिद गर्न नसक्ने बताए । काठमाडौंमा नै दूध धेरै भयो बुटवल भैरहवामा किसान आफैले समेत बिक्रि गर्न थाले हामीसँग धेरै मौज्दात राख्ने क्षमता छैन जोशीले भने । आयोजनाले बुटवलमा दूध संकलनसँगै दुग्ध परिकार पनि बनाउने गर्दछ । दधि,ध्यू,पनिर, फ्रेस मिल्क, रसवरी, आइसक्रिम बनाएपनि त्यो प्रशोधनका लागि पर्याप्त उपकरण र जनशक्ति नभएको तत्काल बजारको पनि समस्या भएको उनले बताए । यस्तै समस्या रहे अर्को सातापनि ३ दिन मिल्क होली डे गर्ने जोशीले बताएका छन् ।