खोज

दुःखका साथ भन्नुपर्दछ– नेपालले आफ्नो हवाई क्षेत्रमा अझै सुधार गर्न सकेन । नेपाल बर्षौदेखि युरोपेली युनियन (ईयू) को कालोसूचिमा पर्दै आएको छ । ईयूले नेपाललाई सन् २०१३ देखि कालोसूचीमा राखेको छ । पछिल्लोपटक २०२४ मई ३० मा युरोपियन युनियनले अपडेट गरेको नयाँ सूचीमा नेपाल कालोसूचीमै रहेको छ । नेपालले हवाई क्षेत्रमा सुधार गर्न नसक्नु र लगातार कालोसूचिमा दोहोरिनु चिन्ताको कुरा होह । यसले नेपालप्रति विश्व समुदायले हेर्ने दृष्टिकोणमा समेत अवको दिनमा फरक हुनेछ । नेपाल पर्यटन क्षेत्रको हिसावले महत्वपूर्ण अन्तर्राष्ट्रिय गन्तब्य सम्पदा हो । नेपाल भ्रमण गर्ने रहर विश्वका जुनकुनै देशका नागरिकलाई हुन्छ । विश्वकै अग्लो सगरमाथा र गौतमबुद्धको देश नेपालप्रति विश्व समुदायको सकारात्मक धारणा छ । तर, यही धारणा बनाएर नेपाल आउन चाहने पर्यटक नेपालको आकास सुरक्षित छैन भन्दा भ्रमण नगर्न सक्छन । यस विषयमा नेपाल सरकारको ध्यान गएकै छैन । कालोसूचिमा अन्तर्राष्ट्रिय उडान गर्ने नेपाल एयरलाइन्स, हिमालय एयरलाइन्स र बुद्ध एयरसम्म छन् । यसरी कालोसूचीमा पर्ने वायुसेवा कम्पनीले युरोपेली युनियनभित्रका मुलुकको आकाशमा उडान अनुमति पाउँदैनन् ।

सोहीकारण राष्ट्रिय ध्वजाबाहक नेवानिले समेत आफ्नो उडान विस्तार गर्न असफल रहँदै आएको छ । यो नेपालको लज्जाको कुरा हो । सन् २०१३ मा नेपाल युरोपेली युनियनको कालोसूचीमा पर्नुको मुख्य कारण अन्तर्राष्ट्रिय नियामककारी निकाय अन्तर्राष्ट्रिय नागरिक उड्डयन संगठन (आईकाओ) को गम्भीर सुरक्षा चासो (एसएससी) सूचीमा नेपाल पर्नु थियो । जसलाई उडान सुरक्षा चासो भनिन्छ । ईयूले नेपालका वायुसेवा कम्पनीभित्रको व्यवस्थापन, उनीहरूले उडान सुरक्षामा गरिरहेको लापरबाहीलाई समेत चासोका रूपमा हेरिरहेको छ । यसअघि ६ महिना अगाडि ईयूले नेपाल एयरलाइन्स र श्री एयरलाइन्सको अडिट गर्दै कमजोरी औंल्याएको थियो । अन्तर्राष्ट्रिय निकायले देखाएको अर्को चासो हवाई दुर्घटना न्यूनीकरणका लागि चाहिने स्थायी संयन्त्र प्रति समेत हो । यसलाई आईकाओले समेत पटक पटक उठाइरहेको छ । यसो हुनुमा हरेक दुर्घटनापिच्छे सरकारले गठन गर्ने पटके आयोगप्रति लक्षित छ । नेपालमा जाँच आयोगमा स्वार्थ बाझिने व्यक्तिहरू राख्ने र मुख्य कारणहरू सकेसम्म लुकाउने गरेको आरोप लाग्छ । यसले हवाई दुर्घटना न्यून हुन सकेको छैन ।

नेपाली आकास अभै सुरक्षित हुन नसकेको विभिन्न उडानहरूले स्पष्ट गरेका छन । यति, श्री र बुद्ध तथा गुण एयरका उडानहरू सुरक्षित नरहेको कुरा उडान हुँदै गर्दाका उदाहरणले स्पष्ट गरेकै छन । तसर्थ नेपाली आकासलाई सरक्षित गराउने काममा ढिलाई भैरहेको छ । नेपालको आन्तरिकतर्फका धेरै जहाज दुर्घटनामा परेको उदाहरण र इतिहास नेपालको उडड्यन क्षेत्रमा छन् । जहाज दुर्घटनामा नेपालले ठूलो मानवीय क्षति बेहोर्दै आएको छ । तसर्थ अव नेपाल सरकारले नेपालको उड्डयन क्षेत्रलाई सुरक्षित र भरपर्दो वनाउन नेपालमा पुराना र जीर्ण भएका जहाजको विस्थापन अर्थात विकल्प खोज्नुपर्ने भएको छ । विदेशमा चलाएर पत्रु परेका जहाज लिलामीमा नेपालमा आउने र ती नेपाली बायुसेवा कम्पनीले चलाउने गरेको उदाहरण अहिलेका जहाज हुन भन्दा अन्यथा हुँदैन । तसर्थ नेपालमा अव थोत्रा र पुराना जहाज चलाउनै प्रतिवन्ध गर्नुपर्दछ ।