© २०२३
लमही, १६ मंसिर । आफूहरूले बनाएका माटोका भाँडाहरू बिक्री नभएर गोदाममै थन्किएपछि लुम्बिनी प्रदेश सरकारका भूमि ब्यवस्था तथा कृषि मन्त्रीलाई बजारीकरणको ब्यवस्थापन गरिदिन आग्रह गरेका छन् । नागरीकहरूका समस्या सुन्न गढवाको खैराखालमा पुगेका प्रदेश सरकारका कृषि मन्त्री भण्डारीलाल यादवसंग स्थानीयहरूले यस्तो गुनासो गरेका हुन् ।
गढवा–३ खैराखालका चुन्नुराम कुमालले आफूहरूले उत्पादन गरेका माटोका भाँडाहरू बिक्री नभएर गोदाममै थन्किएको गुनासो गरे । माटो र दाउराको जोहो गरी एनकेन बनाएका भाँडाहरू स्थानीय स्तरमा बिक्दैनन् टाढा लैजाने साधन छैन । प्रदेश सरकारले भाँडाहरूको बजारीकरण गर्न बाहिर लैजाने साधनको ब्यवस्था गरिदिनु पयो–चुन्नुरामले भने । ‘अहिले युवा जनशक्ति बिदेश जाने लहर फैलियो । हामी बिदेश जान नपरोस भन्ने चाहान्छौं । युवाशक्तिलाई पनि पुख्र्यौली पेशाप्रति जागरुक बनाउन सरकारको ध्यान जानु प¥यो’–लखनऊ बिश्वबिद्यालयमा बिएससी एजी अध्ययनरत सोही गाउँका स्थानीय छविलाल थारु कुमालल भने ।
हामी महिलाहरू धेरैले माटोका भाँडाहरू बनाउने गर्छौं । यो हाम्रो पुख्र्यौली पेशा हो । यसको संरक्षण र जगेर्ना गर्न नयाँ प्रबिधिको तालिम आवश्यक छ । आधुनिक भट्टी र बिद्युतिय मसिनरी औजारहरू तथा तालिमको जरुरी छ–स्थानीय राजकुमारी थारु कुमालले बताईन । माटोका भाँडाहरू उत्पादन गर्न दाउरा र माटो प्रयाप्त छैन । केहि समयपछि हामीले प्रयोग गर्दै आएको माटोको खानी रित्तिन्छ र दाउराहरू पनि नपाउने अवस्था हुन्छ, यसका लागि स्थानीय सरकार र प्रदेश सरकारको सहयोग आवश्यक छ–सोही गाउँकै महेन्द्र थारु कुमालले बताए ।
शुक्रवार स्थानीयका समस्या सुन्न गढवा ३ को खैराखालमा पुग्नुभएका मन्त्री भण्डारीलाल यादवसंग स्थानीयहरूले आफूहरूले बनाएका माटोका भाँडाहरू बजारीकरणमा ध्यान दिन सुझाब राखेका छन् । कार्यक्रममा उपस्थित अधिकांश नागरिकहरूले प्रदेश सरकारलाई माटोका भाँडा टाढा लगेर बिक्रीवितरण गर्न पिकअप भ्यान अत्यावश्यक भएको माग गरेका हुन् ।
स्थानीयका माग सुन्दै मन्त्री यादवले हालै प्रलेश सरकारले कार्यबिधि बनाएर पास गरिसकेको र अब तत्काल किसानहरूका लागि कार्यक्रमहरू गर्न प्रस्तावना माग गर्ने तयारी भैरहेको बताए । समूह बनाएर प्रस्ताब लिएर आउनुस हामी किसानका माग संबोधन गर्ने छौं– मन्त्री यादवले उनीहरुलाई भने । माटोका भाँडाहरू मानव स्वास्थ्यकालागि पनि लाभदायक हुने भन्दै मन्त्री यादवले भाँडाहरूको उत्पादन र बजारीकरणका लागि प्रदेश सरकारको ध्यानाकर्षण भएको बताए । बिसानहरूकालागि कृषि ज्ञानकेन्द्र, भेटेनरी र मुख्यमन्त्री आर्थीक बिकास कार्यक्रम मार्फत सुचनाहरू खोल्न थालीएको भन्दै योजना माग्न किसानहरू कार्यालयमा धाउनुपर्ने बताए । जनताहरूले नेतालाई भोट मात्र हाल्ने होइन, योजना माग्ने र खर्बदारी गर्ने काम पनि गर्नुपर्छ उलले भने । लोकतन्त्र आएपछि देशमा धेरै बिकास भएको र अहिले लोकतन्त्रका बिरुद्ध सडकमा भैरहेका गतिविधी प्रति पनि जनता र आम किसानहरूले खर्बदारी गर्नुपर्ने उलको धारणा थियो ।
फियान नेपालको प्राबिधिक सपोर्टमा सञ्चालीत खैरा खाद्य अधिकार समूहले माटोका भाँडाहरू उत्पादन र प्रबर्धनलाई पटक पटक सरकारका निकायहरूको ध्यानाकर्षण गराउँदै आफ्ना अधिकारहरूलाई अगाडी बढाएको फियान लुम्बिनीका संयोजक शुरेस गौतमले कार्यक्रममा जानकारी दिए । कूल ५५ घरधुरीको बसोवास रहेको खैराखाल थारुकुमाल बस्तिका ३३ घरधुरीले माटोका भाँडाहरू बनाउने पेशालाई अंगाल्दै आएको स्थानीय अगुवा दामु थारु कुमालले बताए ।
यसअघि सहकर्मी समाज, दक्षिण देउखुरी अधिकार मञ्च र स्थानीय सरकारले पनि माटोका भाँडा पोल्ने आधुनिक भट्टी निर्माणमा सहयोग गरेपछि आफ्नो पुख्र्यौली पेशाप्रती स्थानीयको ध्यान गएको उलले बताए । वडा कार्यालयको सिफारीसमा गतबर्ष पर्यटन बिकास डिभिजन कार्यालय बाँकेले ६४ लाख ९२ हजार लगानी गरेपछि भाँडा राख्ने गोदाम घर, सो रुम, भाँडा पोल्ने भट्टीघर, १५ थान भाँडा बनाउने बिद्युतिय मसिन र २ थान माटो पेल्ने मसिन उपलब्ध गराएको छ । अब हामीलाई उत्पादन गरेका भाँडाहरू बिक्री गर्न पिकअप भ्यान र मसिनहरू चलाउन प्राबिधिक तालिम अबश्यक छ– कार्यक्रममा उपस्थित स्थानीयहरूले कृषिमन्त्री यादवसंग माग गरे ।