© २०२३
लुम्बिनी प्रदेशमा गुनी माननीयलाई ‘मन्त्री उपहार’ दिने प्रथा शुरु भएको छ । प्रदेशको स्थायी राजधानी तोक्ने, सरकार गिराउने र बचाउनेक्रम शुरुभएसँगै सरकारको नेतृत्व गर्ने मुख्यमन्त्रीले त्यसरी मन्त्री चयनको शुरुवाद गरेका हुन् । यस खालको अभ्यासले सक्षम, इमान्दार र राजनैतिक रुपमा खारिएका माननीय मन्त्री बन्ने अवसरबाट बन्चित भएका छन् भने पाटी भित्रै पनि यसको गुनासो बढेर गएको छ ।
त्यसरी मुख्यमन्त्रीलाई गुन लगाएवापत मन्त्री पाउनेमा शंकर पोखरेल मुख्यमन्त्री हुँदा सात जना माननीय र कुलप्रसाद केसी मुख्यमन्त्री भएपछि चार जना माननीयले मन्त्री पदको उपहार पाइसकेका छन् । केसीले अर्को एक माननीयलाई मन्त्री बन्ने लाइनमा राखेका छन् । मन्त्री उपहार पाउनेमा जसपाका तीन र एमालेको सूर्य चिन्हबाट चुनाव जितेका एक जनालाई मन्त्री पदको उपहार दिइसकेका छन् ।
मुख्यमन्त्री केसीले आफु मुख्यमन्त्री बन्नमा गुन लगाएका जनता समाजवादी पाटीका सह्सराम यादवलाई भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्रालयको मन्त्री, सुमन शर्मा रायमाझीलाई विना विभागिय मन्त्री, पुरमती ढेंगालाई विना विभागिय मन्त्री र एमालेको चुनाव चिन्ह लिएर विजयी भएका अजय शाहीलाई वीना विभागिय मन्त्री बनाइसकेका छन् । सुमन शर्मा रायमाझी शंकर पोखरेलको नेतृत्वको सरकारमा राज्य मन्त्री बनेकी थिइन । फुल मन्त्री नपाएको भन्दै उनले मन्त्री पदबाट राजीनामा दिइ विपक्षी गठबन्धनमा लागेकी थिइन । पुरमती ढेंगा पनि केही समय सम्पर्क विहीन हुँदा एमाले सरकारको पक्षमा लागेको समाचार बाहिर आएको थियो भने राजपाले एमालेले उनलाई लुकाएको आरोप लगाएको थियो ।
मन्त्री बन्ने शर्तमा दल अदलबदल गर्ने विमला वली पनि मन्त्री बन्ने लाइनमा छिन् । उनलाई मुख्यमन्त्रीले मुख्यमन्त्री निवासमा बन्धक बनाएको आरोप लागेको थियो । उनको मन्त्री पद माओवादी भित्रकै सांसदको बिरोधका कारण मुख्यमन्त्री केसीले अन्तिम समयमा काटेका थिए । वलीलाई मन्त्री बनाउदा पाटीमा योगदान गरेका व्यक्ति पछि परेको तिक्तता माओवादीमा बढिरहेको छ ।
शंकर पोखरेलले माओवादी केन्द्रले सरकारको समर्थन फिर्ता लिने संकेत पाएपछि पोखरेलले सरकार टिकाउन गुन लगाएका जनता समाजवादी पाटी (जसपा) का चार जना माननीयलाई सरकारमा लगेका थिए । त्यसरी सरकारमा जानेमा भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्रालयको मन्त्रीमा सन्तोष कुमार पाण्डे, राज्यमन्त्रीमा सुमन शर्मा रायमाझी, भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयको मन्त्रीमा विजय बहादुर यादव, उद्योग, पर्यटन वन तथा वातावरण मन्त्रालयको मन्त्रीमा कल्पना पाण्डेलाई मन्त्री पदको उपहार दिएका थिए । एमालेकै चुनाव चिन्हबाट चुनाव जितेका धर्मबहादुरलाल श्रीवास्तवले शिक्षा तथा सामाजिक विकास मन्त्रालयको मन्त्री उपहार पाएका थिए । शंकर पोखरेलको सरकार विरुद्द विपक्षी गठबन्धनमा लागेपछि उनले मन्त्री पद पाएका थिए ।
एमालेकै एक सांसदका अनुसार निवर्तमान मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेलले लुम्बिनी प्रदेशको स्थायी राजधानी बनाउने क्रममा गुन लगाएका एमालेका प्रमुख सचेतकको समुहमा रहेर योगदान गरेका प्यूठानका सांसद हरि रिजाललाई ग्रामिण तथा शहरी विकास मन्त्री र अर्घाखाँचीका चेतनारायण आचार्यलाई आन्तरिक मामिला तथा कानून मन्त्री उपहार दिएका थिए । प्यूठानका हरि रिजाललाई त देउखुरीमा रहेको प्राविधिक शिक्षालय विस्थापित गर्नेगरी मन्त्रालय नै स्थापना गराएका थिए भने आन्तरिक मामिला तथा कानून मन्त्री चेतनारायण आचार्य पनि पोखरेलको निर्देशनमा शिक्षालयमा मन्त्रालय सार्ने चलखेल गरिरहेका थिए । यसबीचमै उनको मन्त्री पद गुमेको छ ।
प्रदेश सरकारको मन्त्रीमण्डलमा सक्षम र योगदान गरेको व्यक्तिलाई मन्त्री बनाउनुको सट्टा आफ्नो एजेण्डामा सहयोग गर्ने र सरकार टिकाउनका साथै नयाँ सरकार बनाउनमा गुन लगाउने सांसदलाई मन्त्री बनाउने गलत प्रथाले स्वार्थी माननीयहरुले झण्डा हल्लाउन त पाएका छन् तर उनीहरुको साख भने गिरेको छ ।