खोज

लमही, २५ असार ।
स्थानीय तहको निर्वाचन सम्पन्न भएको पनि डेढ वर्ष पुरा भएको छ । डेढ वर्षको अवधिमा निर्वाचित जनप्रतिनिधिहरूले सोचोजस्तो प्रगति गर्न नसकेको जनगुनासोहरू प्रशस्त आएका छन् । लामो समयदेखि जनप्रतिनिधि विहीन रहेका स्थानीय तहले एक वर्षअघि नेतृत्व त पाए तर जनताले चाहेको ‘गाउँगाउँमा सिहंदरबार’ अझै पाउन सकेका छैनन् ।

यसअघि कर्मचारीका भरमा मात्र चलेकाले विकासका काम हुन नसकेको गुनासो व्यापक थियो । तर, जनप्रतिनिधि आउँदा पनि सर्वसाधारणलाई प्रत्यक्ष राहत पुग्ने खालका काम भएको देखिँदैन । गाउँगाउँमा सिंहदरबार पाउने आशा बोकेका जनताहरू खानेपानीको अभाव, सडक, स्वास्थ्य सेवावाट वन्चित भएको गुनासो गर्दै आएका छन ।

दाङ जिल्लामा दश वटा स्थानीय तहहरू रहेका छन् । स्थानीय तहको विकासमा समेत राजनीतिकीकरण भएको व्यापक जनगुनासो जनताले गर्न थालेका छन् । आफ्नालाई नभएको शिर्षकमा पनि कार्यक्रम बाड्दै हिड्ने, अरूलाई भएको शीर्षकमा पनि कार्यक्रम नदिने’, राजपुर गाउँपालिका वडा नम्बर ५ जंग्रहवा निवासी चक्रबहादुर खड्काले वताए । ‘कसैलाई काखा कसैलाई पाखा लगाउन पाइन्न ।’ प्रत्येक स्थानीय तहले विकासका लागि विनियोजन गरिएको बजेट राजनीतिक भागबण्डाकै आधारमा चल्ने गरेको छ । त्यस्ता उदाहरणहरू राजपुर गाउँपालिकामा प्रसस्त छन् ।’ –उनले भने  ।

वर्षदिन नबित्दै कतिपय स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिहरू विवादमा मुछिएका छन् भने कतिपयले नीति नियमको ख्यालै समेत गरेका छैनन् । कतिपय स्थानमा दलबीच विवादका कारण नियमित कामै अघि बढ्न सकेको छैन् । जनप्रतिनिधिले पाएको अधिकारसमेत प्रयोग गर्न नसकेको खड्काले बताए ।
यो डेढ वर्षको अवधिमा जनताले सकारात्मक परिवर्तनको अनुभूति गरेका छैनौ भन्छन नागरिक समाज दाङका उपसंयोजक निम वहादुर थापा । सबै जसो पालिकाले नागरिकहरूको माग सम्बोधन शुन्य भन्दा पनि आफनाहरूको योजनामा चलेको बताए ।’ जनप्रतिनिधि आएपछि विकासको ओइरो लाग्छ भन्ने सुनेको थिए तर, त्यो निर्वाचनमा नारामै सिमित भयो राजपुर गाउँपालिका वडा नम्बर १ सुकौलीनाका निवासी देविराम सुनारले भने –‘सीमानाकामा हाम्रा दुखः दुखमै रहे, खानेपानी, सडक, सुरक्षादेखि स्वास्थ्यवाट वन्चीत छौ । बाटोघाटो, बिजुली, खानेपानी, शिक्षा, स्वास्थ्यको विकास कहिले होला खै ? यस्तै चाला हो भने पाँच बर्षसम्म गाउँको उन्नती होइन अधोगति हुने भयो । सामान्य सीटामोल लिन भारतकै भर पर्नुपर्ने बाध्यता छ ।’ निर्वाचनको बेला जनताको घरदैलोमा पुगेर जनप्रतिनिधिहरूले ठूलै आश्वासन बाडे । अधिकाशले घोषणापत्र बोकेर प्रतिवद्धताहरू बोकेर जनता माझ पुगे तर अहिलेसम्म कार्यान्वयनतर्फ मोडिएको पाइदैन उनले भने ।
यता लमही नगरपालिकाको पनि हालत उस्तै छ । जनप्रतिनिधि निर्वाचित भएर आएको डेढ वर्ष बितिसक्दा समेत नगरमा देखाउन लायक कुनै गौरवका योजनाहरू निर्माण हुन नसकेको स्थानीय पवन रिजालले बताउछन । उनले भने ‘नयाँ योजना निर्माण गर्नु त परकै कुराभयो, विगतमा निर्माण भएका पूर्वाधारलाई व्यवस्थित गर्न लमही नगरपालिका चुकेको छ ।’—उनले भने । लमही नगरपालिकाका मेयर जोगराज चौधरी भने अधिकृत विवादका कारण केही सयम काम नभए पनि बिस्तारै काम गरेको दाबी गर्छन ।

जुन रूपमा अपेक्षित काम गर्नुपर्ने थियो त्यो हुन सकेको गढवा गाउँपालिका अध्यक्ष यमनारायण शर्माले स्वीकार गरेका छन । उनले विकास निर्माणका कार्य सोचेजस्तो रुपमा हुनु नसकेको बताए । ‘हाम्रा अधिकांश प्रतिवद्धताहरू कार्यान्वयनको चरणमा रहेका छन् ।’— उनले थपे—‘स्पष्ट नीति, कानून र बजेट अभावले आफ्ना कामहरू प्रभावित बनेको छ ।’ लामो समयपछि जनप्रतिनिधि आएकाले केही तलमाथि भए पनि सेवाग्राहीलाई तत्काल सेवा प्रवाह गर्न र स्थानीय तह चुस्तदुरुस्त बनाउन अभ्यास गरिरहेको उनको भनाइ छ ।