© २०२३
तीन सय ७८ प्रजातीका वनस्पति संरक्षण गरेर राखेको जिल्ला वनस्पती कार्यालय सल्यानले आर्थीक वर्ष २०७४÷०७५ मा झण्डै तीन लाख नयाँ विरुवा उत्पादन गरेको छ । मुलपानी स्थीत वनस्पति उद्यानमा गरिएको सार्वजनीक सुनुवाइ कार्यक्रममा कार्यालय प्रमुख डम्बर बहादुर कार्कीले दुई लाख ९६ हजार तीन सय ६० विरुवा उत्पादन गरिएको बताए । आर्थीक महत्व बोकेका र औषधिय गुण भएका वनस्पतीका विरुवाहरु उत्पादन गरिएको उनले बताए । जसमा टिमुरका विरुवा पाँच हजार, सुगन्धकोकिला चार हजार पाँच सय, रिठा १३ हजार, काउलो ५३ हजार ६ सय २०, लप्सी चार हजार एक सय, अमला एक हजार पाँच सय, कुरिलो तीन हजार छ सय छन् ।
यस्तै तेजपात लगाएत १४ प्रजातीका विरुवाहरु उत्पादन भएको कार्यालय प्रमुख कार्कीले बताए । उनले भने, ‘सरकारले दुई लाख विरुवा उत्पादन गर्ने लक्ष्य दिएको थियो । हामीले लक्ष्य भन्दा ९६ हजार बढि विरुवाहरु उत्पादन गर्न सफल भयौँ ।’ यती धेरै विरुवा उत्पादन भएपनि अझै विरुवाको अभाव रहेको उनले बताए । कार्की भन्छन्, ‘किसानहरु विस्तारै जडिबुटी खेतीलाइ व्पापक बनाउनेतर्फ अग्रसर हुनुहुन्छ । त्यसैले विरुवाको माग सल्यान लगाएत छिमेकी जिल्लाहरुबाट समेत हुने गरेको छ ।’
सार्वजनीक सुनुवाइ कार्यक्रममा उनले आर्थीक वर्ष २०७४÷०७५ मा कार्यालयको आर्थीक प्रगती ९८.७६ प्रतिशत र भौतीक प्रगती शत प्रतिशत रहेको पनि जानकारि गराए । वनस्पती विभागबाट कार्यालयमा विनियोजन भएको एक करोड ६० लाख ८० हजार रुपैयाँको बजेटमा एक करोड ५३ लाख ३२ हजार नौ सय तीन रुपैयाँ खर्च भएको कार्यालय प्रमुख कार्कीले बताए । कार्यालयले वनस्पती अध्ययन, अनुसन्धान तथा बजारिकरण, वनस्पती संरक्षण तथा उद्यान विकास र जडिबुटी विकास जस्ता कार्यक्रमहरु सञ्चालन गर्दै आइरहेको छ ।
अहिले वृहत जडिबुटि कार्यक्रम अन्तर्गत त्रिवेणी गाउापालिकामा पाँचवटा जडिबुटि कृषक समूह, छत्रेश्वरिमा पनि पाँच वडा समूह तथा रुकुम मुसिकोटमा समेत पाँच वडा जडिबुटि कृषक समूह निर्माण गरेर खेती विस्तार भइरहेको कार्यालयका सूचना अधिकारि कृष्ण पुनले जानकारि दिए । असिस्टेन्ट बोटानिष्ट गोपाल शर्माले सहजिकरण गरेको सार्वजनीक सुनुवाइ कार्यक्रममा सहायक वन अधिकृत कमल घिमिरे, पत्रकार महासंघ सल्यानका सचिव शंकर केसी लगाएतकाले बोल्दै जडिबुटीको महत्व बुझेर यसको खेती गरेमा किसानले राम्रो आम्दानी गर्न सक्ने बताएका थिए । सल्यानमा विक्रम संवत् २०५६ सालमा स्थापना भएको वनस्पती कार्यालयको एक सय १३ रोपनी क्षेत्रफल जमिन छ ।