© २०२३
प्रदेश सरकार स्थापनापछि केही समय अलमल भएको सरकारले निःशुल्क रूपमा वितरण गर्दै आएको औषधि वितरण प्रक्रिया अहिले सहज भएको छ । पहिलो क्षेत्रीय मेडिकल स्टोर्सको रूपमा साविक पश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्रका १६ वटा जिल्लामा औषधि सप्लाई गर्दै आएको बुटवलको क्षेत्रीय मेडिकल स्टोर्सले अहिले प्रदेश नम्बर ५ का ६ वटा जिल्लाहरूमा औषधीको सप्लाई गर्दैै आएको छ । नेपाल सरकारको नीति अनुसार ७० प्रकारका औषधिहरू निःशुल्क रूपमा उपलब्ध हुँदै आएको छ ।
अहिले ५ नम्बर प्रदेश सरकार सामाजिक विकास मन्त्रालय अन्तर्गत स्वास्थ्य निर्देशनालयमा परिणत भएको क्षेत्रीय मेडिकल मेडिकल स्टोर्सले अहिले प्रदेश ५ को लागि आवश्यक पर्ने पर्याप्त मात्रामा औषधिहरू राखेको छ ।
स्वास्थ्य निर्देशनालयका बरिष्ठ फार्मेसी अधिकृत (आठौं) बुद्धिराज काफ्लेका अनुसार अहिले एलोपेथिक औषधि मात्रै उपलब्ध गराउँदै आएको निर्देशनालय औषधि खरिद तथा वितरण शाखाले अबको एक महिनामा आयुर्वेदिक औषधि समेत उपलब्ध गराउने गरी योजना अगाडि बढाइएको जानकारी दिए ।
उनका अनुसार नेपाल सरकारबाट ७० प्रकारका औषधि सप्लाई गर्दै आएकोमा केन्द्रीय विभागबाट पत्र प्राप्त गरिसकेकोले अब आयुर्वेदिक औषधी पनि वितरण गर्ने योजना बनाएको जानकारी दिए ।
उनले भने–‘अबको एक महिनामा आयुर्वेदिक औषधी वितरणको लागि हामी तयारी गरिरहेका छौ ।’ औषधी खरिदको लागि टेन्डर आह्वान सहित खरिद प्रक्रिया लगायत विभिन्न प्रकृतिको कार्य सहित बढिमा एक महिना भित्रमा औषधी आउने करिब १०–१५ दिन भित्रमा सबै जिल्लाहरुमा रहेका आयुर्वेदिक स्वास्थ्य संस्थामा औषधी वितरण गरिने जानकारी दिए ।
प्रदेश नम्बर ५ का ६ वटा जिल्लामा सरकारले निःशुल्क रुपमा उपलब्ध गराएको गर्ने औषधी प्राप्त मात्रमा भएको प्रदेश नम्बर ५ स्वाथ्य निर्देशनालयले जनाएको छ । केही समय पहिला संरचना परिर्वतन सँगै औषधी खरिद प्रक्रियामा ढिला भएको कारण केही समस्या आएपनि अहिले त्यस्तो नभएको निर्देशनालयले जनाएको छ । सामाजिक विकास मन्त्रालय स्वास्थ्य निर्देशनालय बुटवलका सूचना अधिकारी हरिप्रसाद आचार्यले प्रदेश ५ को ६ वटा जिल्ला हरु साविक लुम्बिनी अञ्चलमा औषधी खरिद तथा आपूर्ति शाखाले पठाउने ७० प्रकृतिका निःशुल्क औषधी प्राप्त मात्रामा भएको जानकारी दिए । उनले भने–‘हामी संग सर्पले टोकेमा प्रयोग गरिने एन्टी स्नेक भेनम ६ महिना सम्मको लागि प्राप्त छ भने एन्टी रेविज भ्याक्सीन पनि ४ महिनाको लागि स्टोर गरिएको छ ।’ यस्तै सामाजिक विकास मन्त्रालय स्वाथ्य निर्देशनालय प्रदेश नम्बर ५ का बरिष्ठ फार्मेसी अधिकृत (आठौ) बुद्धिराज काफ्ले ले अत्यावश्यक लगायतका सबै जसो औषधीहरु प्राप्त मात्रामा भएको जानकारी दिए । उनले ६ वटा जिल्लामा साविकको क्षेत्रीय मेडिकल स्टोर्सले हर्ने गरेको र नेपालगञ्जमा रहेको मेडिकल स्टोर्सले पनि अन्य ६ वटा जिल्लामा औषधी सप्लाई गर्ने गरेको कारण समस्या नरहेको बताए । उनका अनुसार अझै पनि केन्द्रबाट प्रदेश मातहतमा निर्देशनालय भएपनि सोही अनुसारको औषधी नआएको कारण प्रदेशमा २ वटा स्थानबाट ६÷६ वटा जिल्लामा औषधी सप्लाई हुँदै गरेको जानकारी दिए ।
उनका अनुसार अत्यावश्यक औषधी सबै प्रकृतिका रहेका छन् । नेपाल सरकारले ७० प्रकृतिको निःशुल्क औषधी जिल्ला अस्पताल, स्वाथ्य केन्द्र, उप स्वाथ्य चौकीमा पठाउने गरेको गरेकोमा अहिले स्वाथ्य निर्देशनालयमा ७० प्रकारका १ सय ७ प्रकृतिका औषधीहरु रहेका जानकारी दिए ।
परिवार नियोजनका साधन, टिवी ल्याप्रेसीको औषधी, प्यारासिटामोल, महिलाको लागि प्रयोग गरिने आईरन चक्की, साधारण खालको एन्टीवाईटीक देखि लिएर निमोनियाको विरामीलाई दिईिने औषधी, जुकाको औषधी, जीवन जल लगायतका औषधीहरु प्राप्त मात्रामा रहेका छन् । प्रदेश ५ स्वाथ्य निर्देशनालयले हिजो (बुधवार) बाट नै पहिलो चरणको औषध विभिन्न जिल्लाहरुमा पठाउने कार्य सुरु गरेको छ । पहिलो चरणको सुरुवातमा रुपन्देही जिल्लाबाट औषधीको वितरण सुरु गरिएको बरिष्ठ फार्मेसी अधिकृत बुद्धिराज काफ्ले ले जानकारी दिए । उनका अनुसार रुपन्देहीमा ३९ प्रकारका औाषधी पठाएको छ । प्रदेश जनस्वाथ्य कार्यालय अन्र्तगत ति औषधीहरु जिल्ला अस्पताल र विभिन्न पालिकाहरुमा रहेका स्वाथ्य चौकी, उप– स्वाथ्य चौकीमा जाने छन् ।
रुपन्देहीमा आईरन १० लाख चक्की, सिटामोल ६ लाख ३० हजार, एन्टीवाईटीक, बच्चाको लागि प्रयोग गरिने प्यारासिटामोल झोल (औषधी) ३६ हजार, आउँ– मासी परेको औषधी २ लाख प्रति पठाएको छ ।
सरकारले यसरी पठाएको औषधीहरु मध्ये ७० प्रकारका जिल्ला अस्पताल, ५८ प्रकारको स्वाथ्य केन्द्र र ३५ प्रकारका उप स्वाथ्य चौकीमा प्रदान गरिँदै आएको छ । जुन ३÷३ महिनाको अन्तरमा औषधी पाउँदै आइएको हो ।