© २०२३
रूपन्देही जिल्लाको शुद्धोधन गाउँपालिकामा–४ वटा स्वाथ्य चौकी छिन् । गाउँमा सामान्य स्वास्थ्य चौकी र नीजि मेडिकल बाहेक अन्य स्वास्थ्य थप विशेषज्ञ सेवाको लागि बुटवल आउनुको विकल्प छैन, शुद्धोधन गाउँपालिकाका स्थानियहरूलाई ।
सुत्केरी व्यथाले च्याँपेका आमाहरू कतिपय बुटवल ल्याउँदा ल्याउँदै अवस्था गम्भिर हुने गरेको विगतको ईतिहास छ, भने कतिपयको सुत्केरी आमा तथा बच्चाको मृत्यु पनि भएको स्थानिय बताउँछन् । तर अव शुद्धोधन गाउपालिका वडा नम्बर–२ (साविक खडवा बनगाई गाविस) भुजौली आसपासका आमाहरू सुत्केरी हुनकै लागि बुटवल आउनुपर्ने बाध्यता हट्ने भएको छ । गाउँमै विशेषज्ञ सेवा सहितको २४ सै घण्टा सुत्केरी सेवा, ल्याब देखि लिएर अन्य चिकित्सकिय सेवाहरू गाउँमा नै उपलब्ध हुनेछन् । जसको लागि अझै केही महिना भने लाग्ने छ ।
सुद्धोधन गाउँपालिका वडा नम्बर–२ स्वाथ्य चौकी बनाउनको लागि जग्गा अभाव थियो । गाउँमा स्वाथ्य सेवा सबैलाई चाहिएपनि उपयुक्त जग्गाको खोजीमा तत्कानि गडवा बनागाई गाविसका सचिव हाल शुद्धोधन गाउपालिका १ र २ का सचिव लक्ष्मण प्रसाद ज्ञवालीको पहलमा जग्गा खोज्ने कार्य भएको थियो । सोही अनुसार खडवा बनगाई हेल्थ पोष्ट रहेको छेवैमा रहेको ठुलो पोखरीलाई जग्गाकोरूपमा छनौट गरी अहिले ३ तलाको भवन निर्माण गरिएको छ ।
वडा नम्बर १ र २ का वडा सचिव लक्ष्मण प्रसाद ज्ञवाली भन्छन्–‘पहिलो पटक स्वाथ्य मन्त्रालयबाट आएको ३ करोड रूपैयाँ जग्गा नभएकै कारण फिर्ता भएको थियो, पछि पोखरीको पानि सुकाएर त्यहि नै भवन निर्माण गर्ने गरी कार्य अगाडी बढायौं, अहिले भवन ठडीएको छ । ’
तिन तलाको भवनमा विभिन्न चिकित्सकिय सेवाको साथै आत्सीमक विरामीकोलागि २४ सै घण्टा सेवा प्रभाह गर्ने गरी योजना गाउँपालिकाले बनाएको छ । २४ शै घण्टा सुत्केरी सेवा प्रदान गर्ने गरी मन्त्रालयबाट स्वीकृत आएको र सोही अनुसार दरबन्दी निर्धारण समेत भएको छ ।
भवन निर्माणको ९८ प्रतिशत कार्य पुरा भएको छ भने स्वाथ्य चौकीलाई चाहिने आवश्यक उपकरण खरिद, जडान कार्य भने बाँकी रहेको छ । वडा सचिव ज्ञवाली भन्छन्–‘दसैं तिहारको बीचमा भवन निर्माण कार्य पुरा हुन्छ, त्यपछि त्यहि नै सबै स्वाथ्य सेवाहरू उपलब्ध हुन्छन् । ’
३ करोड रूपैयाँ लागतमा भवन निर्माण गरिएको हो । जसमा पहिलो तलामा एउटा ठुलो हल सहित ६ वटा कोठा रहेका छन् भने दोस्रो तल्लामा पनि सोही प्रकृतिको कोठाहरू रहेका छन् । तेस्रो तलमा एउटा ठुलो सभा हल निर्माण गरिएको छ । २ कठ्ठा क्षेत्रफल रहेको उक्त स्वाथ्य चौकीको भवन निर्माण कार्य वि.स. २०७३ मा सिलन्यास गरिएको थियो । गत साउन महिनामा काम सम्पन्न गर्ने सम्झौता ठेकेदार संग भएपनि केही समय ढिला भएको र अहिले वाहिरी कार्यहरू, वाल (पार्खल) लगाउने, गेट, विच बाटो सम्याउने लगायतका कार्यहरू अहिले जारी रहेका छन् । भवन निर्माण समितिका सदस्य उमाकान्त चापागाईंका अनुसार अहिले निर्माणधीन भवनको ननिकै अर्को भवन समेत निर्माण हुदै छ । ३२ लाख रूपैयाँको लागतमा भवन निर्माण हुने छ ।
शुद्धोधन गाँउपालिकाको वडा नम्बर–२ भुजौलीमा रहेको स्वाथ्य चौकी सञ्चालनमा आएपनि खासगरी तत्काल उपचार पाउनुपर्ने आकस्मीक(ईमेजेन्सी)का विरामीले गाउँमा नै उपचार पाउँदा बढि लाभांवित हुने अपेक्षा गाउँपालिकाले लिएको शुद्धोधन गाउपालिकाका अध्यक्ष किसुनचन्द चौधरी बताउँछन् । उनका अनुसार गाउँपालिकाले उक्त स्वाथ्य चौकीलाई एउटा मुख्य गहनाको रूपमा लिएको छ । गाउँपालिका अन्य ४ वटा स्वाथ्य चौकी, फर्साटिकर स्वाथ्य चौकी, मानकपडी स्वाथ्य चौकी र मानमेरिया स्वाथ्य चौकी र खडवा वनगाई स्वाथ्य चौकी रहेका छन् । जसमा भवन लगायतको अवस्था राम्रो रहेको स्वाथ्य चौकी फर्साटिकर रहेको छ । यस्तै गाउपालिकाको मानकपडी स्वाथ्य चौकीलाई बर्थिङ्ग सेन्टर बनाउने की अहिले निर्माणाधीन अवस्थामा रहेको खडवा बनगाई स्वाथ्य चौकीलाई बनाउने भन्ने विषयमा छलफल जारी रहेको गाउँपालिकाका अध्यक्ष चौधरीले बताए ।
उनले भने–‘चाहिने उपकरण मन्त्रालयबाट आशा गरेका छौ, यदि आएन भने हामी आफै नै खरिद गर्ने सोँचमा रहेका छौं । ’ गाउँपालिकामा स्वाथ्य चौकी निर्माण सम्पन्न भएपछि स्थानियहरू खासगरी सर्पदंशका विरामीहरूलाई तत्काल उपचार गर्नको लागि पनि सहज हुने अपेक्षा गरिएको छ ।