खोज

नवलपरासी, २४ पुस ।
जिल्लामा लसुन तस्करीले अहिले पुनः सुरक्षा निकायको आँखा छल्दै लसुन तस्करी सल्बलाउन थालेको छ । जिल्लाका शुरक्षा निकायले लसुन तस्करी रोक्ने भन्दै विभिन्न स्थानमा चेकजाँच गरेपनि गाडीबाट लसुन साटफेर गरी पिकअप मार्फत भारतीय बजारमा पु¥याउन थालिएको हो ।

ट्रकका ट्रक चिनियाँ लसुन जिल्लामा आउने र पिकअपमा अनलोड गरि सिमावर्ती नाकाबाट भारतिय बजार पु¥याउने गरिएको स्थानीयको दाबी छ । लसुन भण्डारण गर्ने कार्य समेत राजमार्ग क्षेत्रका वर्दघाट, भुतहा, भुमही, बासा लगायतका बजारमा गर्ने गरिएको छ । हुलाकी राजमार्गको पिपरा, जमुनिया, भटवलिया, परासी बजारमा समेत लसुन भण्डरण गर्ने र केही प्रहरीको सहयोगमा भारतीय बजारमा पु¥याउने गरिएको छ, एक स्थानीयले भने, करोडौको कारोबार अहिले लसुनमा छ, ठूला प्रतिष्ठित ब्यापारी समेत लसुन तस्करीमा लागेका छन् । सुरक्षा अधिकारीहरूको बैठकमा तस्करी नियन्त्रण गर्ने छलफल हुने र तस्करी रोक्ने निर्देशन भए पनि केही प्रहरी भित्रै रहेका भाईरस प्रहरीका कारण लसुन तस्करी रोक्न शुरक्षा निकाय असफल देखिन्छ ।

लसुन तस्करी भनिए पनि सिमासम्म लैजानका लागि तस्करसँग विल बिजक हुन्छ, त्यसैलाई आधार बनाई लसुन सिमा क्षेत्रसम्म पु¥याउने गरिएको छ । राती सेटिगँमा सिमा पारी पु¥याउने गरिएको छ । यसमा राजस्व अनुसन्धान कार्यालयले जुन फर्मको नाममा लसुनको बिल बिजक जारी गरिएको छ, त्यको भण्डारणबाट कुन फर्मको नाँउमा बिल जारी गरि विक्रि गरिएको हो, पछ्याउदै गईयो भन्ने तस्करी नियन्त्रण गर्न सकिन्छ, तर त्यो हदसम्म आन्तरिक राजस्व कार्यालयले काम गर्न सक्छ कि सक्दैन ? त्यो प्रश्न अनुत्तरित छ । तस्करहरूले पनि सुरक्षा निकाय प्रमुखहरू जति हल्ला गर्ने भए पनि त्यो भन्दा मुनिका प्रहरी अधिकृतहरूलाई मिलाए पछि काम बन्ने गरेको बताएका छन् ।

आखिर प्रहरीलाई पनि चाहिएको पैसो नै हो, उनले दाबी गरे, माथिल्लो अधिकारीहरू निर्देशन न गर्ने हुन ? समात्ने त आखिर तल्लो तहकै प्रहरी हुन्,उनीहरू सुचना गरि नै हाल्छन् । भारतबाट माल समान नेपाल भित्रयाउनु भन्दा अहिले नेपालबाट भारततर्फ मालसामान तस्करी गर्न सहज पनि भएको उनीहरूले महशुस गर्ने गरेका छन् । किन कि चिनियाँ मालबस्तुको विलबिजक हातमा हुन्छ, मिलेको प्रहरीलाई त्यही कागजपत्र देखाउँदै आफ्नो बाटो लाग्ने हो । त्यसमा सुरक्षा निकायले साथ दिन्छ कि दिँदैन ? यो पनि अन्यौल नै रहेको छ । विगतमा पनि राजस्व अनुसन्धान कार्यालय बुटलका प्रमुख अनुसंधान अधिकृतको सरुवा नै भएको थियो । जिल्लाभित्र राजश्व अनुसन्धान कार्यालय बुटवलले सिमावर्ति बसहिया नाकामा छापा मारेर कागजपत्र लगे पनि अनुसन्धान कार्य प्रति नै टिकाटिप्पणी हुन थालेपछि आन्तरिक राजस्व कार्यालयका प्रमुख अनुसंधान अधिकृतको सरुवा भएको थियो ।

राजस्वको छापा पछि तस्करीको रुट र गोदाम सारेर लसुन तस्करी गर्न थालिएको आरोप पनि लागेको थियो । सोही कारण पनि उनलाई अर्थमन्त्रालयले सरुवा गरेको हुन सक्ने कार्यालय निकट स्रोतले जानकारी गरायो । बसहिया नाका तस्करीमा उपयोग भए पनि लसुन भण्डारण गर्ने गोदाम भन्ने बेलाटारी बजार नजिकैको गँगापुरमा सारिएको स्थानीयले कुरा उठाउन थालेका थिए । नेपालमा कानुनसम्मत बैधानिक रूपमा चिनिया लसुन बिक्री गर्न पाउने भए पनि भारतमा प्रतिवन्धित हुँदा सो लसुन तस्करी हुने गरेको दाबी हुँदै आएको छ । तर नेपालमा विलबिजक जारी गरी नै लसुनको ओसार पसार हुने अवस्था भए पनि त्यसको खपत र खरिद बिक्री प्रति छानविन हुनुपर्ने कुरा उठ्दै आएको छ ।

नेपालका राजस्व अंनुसाधान प्रमुख मात्रै नभई सिमावर्ति भारत निचलौल उप जिल्ला अधिकारी(एसडिएम) को पनि सरुवा भएको थियो । लसुन तस्करीमा भारतको एसडिएम र निचलौल कोतवालीको पनि मिलोमतो भएको आरोप लाग्दै आएको थियो । अहिले पनि लसुन बेलाटारी, गंगागापुर, पिपरपाती लगायतका गाँउमा अघोषित गोदामा भण्डारण गर्ने र राती राती पिकअप भ्यानमा राखेर सिमाक्षेत्रमा पु¥याउने गरिएको छ । प्रहरी निरिक्षकहरू रहेको क्षेत्रमा प्रायःलसुनको ओसार पसार गर्न सहज हुने हुँदा तस्करहरू पनि तिनै क्षेत्रमा सर्न थालेको उनको भनाई थियो । अहिलेको नाका बसहियासँगै पकलिहवाको बलिनगर र महेशपुरको गोपालपुर गाउँ भएर छिर्ने गरेको छ ।

चाइनिज लसुन नेपालमा प्रति किलो २७० रूपैयाँमा खरिद गरी भारतमा ३२० मा बिक्री गर्दा प्रतिकिलो ५० रूपैयाँ मुनाफा हुने गरेको अवैध कारोबारमा संलग्नहरू बताउँछन । नजिकै अघोषित विभिन्न स्थानमा भण्डारण गरिन्छ । यो कुरा शसस्त्र प्रहरीले तस्करी माथि निगरानी गरेको स्वाँग मात्र देखाउँछ । जनतालाई ठाँउ ठाँउमा प्रहरी छन्,तस्करी रोकिएको भ्रम छरिएको हुन्छ । तर विचमै ड्युटी सेटिगँ मिलाईएको हुन्छ, यसलाई ड्युटी सेटिगँ कारोबारको रूपमा कारोबार गर्ने तस्करहरूले बताउने गरेका छन् । जिल्ला स्तरमा यो कुरा उठ्दा ब्यापक प्रहरी परिचालन गरिएको दाबी गरिन्छ । हेर्दा पनि प्रहरी परिचालन गरिएको देखिन्छ । तर तस्करी गराउने प्रहरीको यो ड्युटी सेटिगँ मोडेलले चर्चा पनि उत्तिकै रहेको छ । तस्करी रोक्नका लागि नै डिआईजि कार्यालयबाट पनि घुमुवा प्रहरीहरू परिचालन भएको जिल्ला चर्चा छ । उनीहरूले पनि लसुन तस्करीबारे अहिले खासै केही काम गर्न सकिरहेका छैनन् ।