खोज

नवलपरासी, १० असोज ।
जिल्लाको सुस्ता गाउँपालिकाको बालुवाखानी क्षेत्रमा अवैध उत्खनन भई रहेका छन् । स्थानिय प्रहरी र जनप्रतिनिधिहरूको सँलग्नतामा बालुवा उत्खनन गरि तस्करी गर्ने कार्य तिब्र रूपमा हुन थालेको स्थानियले आरोप लगाएका हुन् ।

सुस्ता ४ नसर्हीको रेता क्षेत्रमा रहेका उखडा ऐलानी जग्गाको रूपमा जोतभोग गरिरहेका बालुवा खानीबाट लाखौ मुल्य बराबरको बालुवा उत्खनन गरि स्थानिय क्रसर उद्योग तथा भैरहवासम्म बालुवा जाने गरेको स्थानियले बताए । यसमा प्रहरी मौन छ,जनप्रतिनिधिलाई मतलब छैन्, उनले भन्ने यसको तात्पर्य के होला ? जो सकुैले बुझ्न सक्छ ।

वार्ड कार्यालयले माटो विक्रि भनेर केही राजस्व बुझेको पत्र बनाई दिइएको छ,तर माटोको नाँउमा बालुवाखानीबाट माटो झिकेको झिक्यै छन् । प्रहरी रमिता हेरेर बसेको छ । समान्य किसानले आफ्नो खेतको माटा आफ्नो घरमा लैजादा पनि केरकार गर्ने,सोधखोज गर्ने प्रहरी हाईवामा लोड गरेर इलाका प्रहरी कार्यालय बेलाटारी कै अगाडीबाट ढुवानी गर्दा आफुलाई जानकारी नभएको सो कार्यालयका प्रहरी निरिक्षकले प्रतिकृया दिइएका थिए । प्रकृया पुर्यारै लगेको हुन सक्ने उनको बहानाबाजी अभिब्यतिm रहेको थियो ।

सो उत्खननमा बदमासी भइरहेको स्वम् सुस्ता गाउपालिका अध्यक्ष टेकनारायण उपाध्यायले बताए । खानी क्षेत्रमा जोतभोग भए पनि पर्ति सरह भएको बताउदै अवैध उत्खननबारे कसरी वार्डले सिफारिस गरेको छ ? त्यसको सोधखोज त प्रहरीले गर्नु पर्ने हो,तर मिले पछि के सोधखोज गर्ला भनेर प्रतिकृया दिएका थिए । उत्खननबारे जानकारी नभएको गाउपालिकाका प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत हुमलाल भुसालले प्रतिकृया दिएका थिए । सो बालुवा वर्दघाट १३ स्थित सुमन सप्लायर्सद्धारा सञ्चालिन क्रसर तथा बालुवा प्रसोधन केन्द्रमा गई रहेको थियो । साता दिन देखी उत्खनन भई रहेको हल्ला हुन थाले पछि ढाकछोप गर्न सुस्ता ४ वार्ड कार्यालयले असोज ६ गते साविक नर्सही ३ ख को ६६ नम्बर कित्ताको खेतीयोग्य जग्गाबाट १० हजार घनफिट माटो झिक्ने भनेर अनुमति पत्र बनाई दिएको छ । सोही अनुमतिपत्र सप्लायर्सका सञ्चालक सतिस हरिजनले प्रहरीलाई बुझाएका थिए ।

वार्ड कार्यालयले बनाएको अनुमतिपत्र जिल्ला समन्वय समितिमा पनि पठाएको बोदार्थ उल्लेख गरे पनि बुधवारसम्म पत्र जिससमा नपुगेको जिसस प्रमुख भगौती यादवले जानकारी गराए । उत्खनन तत्कालन रोकि आवश्यक अनुसंधानका लागि प्रहरी चौकी र गाउपालिकालाई निर्देशन गरिएको उनले बताए । उत्खननबारे थप अनुसंधानका लागि स्थलगत गरिन्छ, उनले भने, अबैध र प्रकृया नपुर्याई उत्खनन गरेको पाइएमा कानुन बमोजिम कारवाही अगाडी बढाईने छ । क्रसरको स्थापना गर्दा नै क्रसरलाई आवश्यक कच्चा पदार्थ कहाँबाट पाउने भन्ने कुरा स्रोतको सहमतिले मात्र पाउने कानुनी प्रावधान छ । तर क्रसरहरू अहिले जहाँ सुकै जुन सुकै अवस्थाका मालबस्तुको अवैध कारोबार गर्ने गरेका छन् । नियमन गर्ने निकायहरू मौन बस्तुमा के रहस्य होला ? दवाव प्रभाव झेल्न सामथ्य छैन्,कि मिलोमतो छ ? त्यसको पनि नागरिक समाजले चाँसो ब्यतm गरेका थिए ।