© २०२३
नवलपरासी, ७ मंसिर । जिल्लाको रामग्राम नगरपालिका १५ र १६ वार्ड लक्षित हर्कुई सिचाई आयोजना खोलामा सिल्ट(नदिजन्यपदार्थ) जम्मा भएर जल भण्डार कम भएका कारण आयोजना प्रभावित बनेको छ । करोडौ रुपिया लगानी गरि निर्माण गरिएको सिचाई आयोजनको बाँध नजिकै बालुवा जम्मा हुदा जल भण्डार कम भएको कुरा नगरपालिकालाई पटक पटक जानकारी गराउँदै आएको भए पनि नगरपालिकाले चाँसो नलिदा आयोजना प्रभावित बनेको हो ।
सिचाई आयोजना भित्र जम्मा भएको बालुवा सफाई नहुदा किसान सिचाई गर्न नपाएर मर्कामा पर्ने भएका छन् । लुम्बिनी प्रदेश सरकार सिचाई डिभिजन कार्यालयको सहयोगमा निर्माण गरिएको उक्त आयोजनाको सर पानी स्रोतको सरसफाई नहुदा आयोजनाको जल भण्डार हुने स्थानमा बालुवा जम्मा भएको स्थानियले बताए । आयोजना निर्माण भयो,तर यसको दिर्घकालिन योजना बन्न नसक्दा सिचाई आयोजना प्रभावित बनेको छ । सरकारको करोडौ लगानीको सिचाई आयोजना डिभिजन कार्यालयको लापार्वाहीले किसानले सिचाई जल पाउन समस्या देखिएको रामग्राम १५ सुक्रौलीका रामकिसुन केवटले बताए । उनले सिचाई आयोजनको बाँधन नजिक जमेको बालुवा देखाउदै भने, सिचाई कार्यालयले यो बालुवा झिक्ने कार्य गरेको छैन् । नहरमा पानी कहाँबाट जान्छ । आयोजना बनेको दुई तिन बर्षसम्म राम्ररी सिचाई भईरहेको थियो । तर अहिले तुरिया खोलाको बाढी र भलले खोलामा बालुवा जम्मा भएको छ । खोलाको सफाई पनि नगरपालिको गरेको छैन् । यस बर्ष सिचाई गर्न समस्या नै देखिएको उनले बताए ।
सिचाई आयोजनको समस्याबारे नगरपालिकालाई अवगत गराएको तर चाँसो नलिएको वार्ड नं.१५ का वार्ड अध्यक्ष धनपत यादवले पनि बताए । सिचाई आयोजनामा जम्मा भएको बालुवा झिकिदिदा किसानलाई मात्रै राहत नभई नगरपालिकालाई पनि सो बलुवा विक्रि गरेर करोडौ राजश्व पनि संकलन हुन सक्ने आधार भए पनि नगरपालिका नेतृत्व कानमा तेल हालेर बसेको आरोप समेत उनले लगाए । नगरपालिकामा आफ्नै एक्साभेटर समेत रहेको छ, उनले भने,तर त्यो एक्साभेटर नगरपालिका नजिकै झरहीमा घुमेको घुमे गरेको छ । त्यही झरहीमा बालुवा नजिकै बाँधमा राख्ने फेरी ति बालुवा खोलामा बगेर जाने र फेरी पनि त्यही बालुवाको बाँध बनाउनमा एक्साभेटर लगाइएको छ । यता किसानलाई राहत र नगरपालिकालाई राजश्व आउने अवस्था हुदा पनि नगरपालिका प्रशासन र नेतृत्व मौन बसेको उनको भनाई थियो । वार्ड अध्यक्षले बेलामा जानकारी गराई दिने हो,उनले भने,तर नेतृत्वले चाँसो लिएर काम गरिदिनु पर्छ । वार्डमा सहजीकरण गर्ने कार्य हामी गरि नै हाल्छौ । तर नेतृृत्वको अदुरदृष्टिले हामी दुःखी भएको बताउदै उनले भने, नेतृृत्व जनता प्रति जवाफदेही देखिएन् ।
उनका अनुसार सो आयोजना क्षेत्र भित्र झण्डै ६ किलोमिटर सिमसार क्षेत्रमा बालुवा जम्मा भई अहिले बगर बनेको छ । त्यसलाई सफाई मात्रै गराउदा लाखौंको बालुवा र भष्कट फोहोरको रूपमा झिक्न सकिन्छ । नझिक्दा अब्यवस्थित रूपमा चोरी निकासी भई रहेकै छ, उनले भने, आखिरमा नगर र जनतालाई के फाइदा भयो ? ३ भागमा क्रमशः६ हजार ३२ बर्गफिट,३ हजार ८ सय २५ बर्ग फिट र ३ हजार ८ सय ४० बर्गफिट गरि कुल १३ हजार ६ सय ९७ बर्गफिटमा बालुवा र भष्कट जम्मा भएका छन् । यदि त्यसलाई सफाई गरि कम्तीमा ५ फिट गहिरो मात्रै बनाइयो भन्ने ६८ हजार ४ सय ८५ घन फिट बालुवा र भष्कट हुन्छ । एक ट्याक्टरमा एक सय घनफिट हुन्छ । बजार मुल्य १ हजार टेक्टरको उठाउदा पनि सरदर १० रुपिया प्रति फिटको दरले राजस्व उठाइयो भन्ने ६ लाख बढि राजश्व पनि संकलन हुन्छ । यता त्यती नै पानी भण्डारण क्षमता सिचाई योजनालाई थपिन्छ ।
सिचाई बाँधले पहिला हुकई, तोनवा, बकेनवा, सुक्रौलीको सयौ विघा जमिनमा सिचाई भएको थियो । अहिले हिउँदमा सिचाईका लागि पानी प्रयाप्त हुन्छ कि हुदैन्, उनले आयोजनाको बाँध देखाउदै भने, तपाई आफै हेर्न सक्नु हुन्छ खोला भरि बालुवा जम्मा भएको छ । पानी भण्डार कहाँ हुन्छ ? स्थानियले घर बनाउनदा जगमा भर्ने माटो भस्कट र निर्माण समाग्रिको रूपमा बालुवा पनि प्राप्त हुन्थ्यो । तर खोई किन ध्यान नगएको होला ? नगरपालिका कर्मचारीलाई त मतलब भएन, भएन, जनता माझ ठूलो सपना र प्रतिवद्धता देखाएर चुनाव जित्ने जनप्रतिनिधिलाई चुनावको बेला बोल्ने मौषमी बोली मात्र रहेको देखिन थालेको छ । अहिलेसम्म नगरपालिकाको कर्मचारी तन्त्रले काम अगाडी बढाउन नसक्दा नगरपालिकामा कर्मचारी र पदाधिकारीको कार्यशैली प्रति नगरबासीले असन्तोष ब्यक्त गर्दै आएका छन् । नगरपालिकालाई राजश्वको लाभ होस वा नहोस किसानलाई राहत हुने गरि सिचाँई अयोजना स्थलमा जम्मा भएको बालुवा सफा गराउनु पर्ने कृषक हक हित संरक्षण मञ्चका अध्यक्ष सम्भु उपाध्यायले बताए ।