© २०२३
लमही, २३ कात्तिक ।
मंसिर ४ नजिकिएसंँगै देशका अन्य निर्वाचन क्षेत्र जस्तै दाङको क्षेत्र नम्बर २ मा पनि निर्वाचनको माहोल तातेको छ । उम्मेदवारहरुले आफ्नो प्रचारप्रसारलाई पनि व्यापक बनाउँदै लगेका छन् । दाङ २ का लागि यसपालिको चुनाव कस्ले जित्ने वा हार्नेसँग मात्र सिमित छैन । एमाले महासचिव तथा पूर्व मुख्यमन्त्री शंकर पोख्रेल र माओवादी केन्द्रकी प्रभावशाली नेतृ तथा पूर्व मन्त्री रेखा शर्माबीचको प्रतिस्पर्धाले देशभरीमा नै चर्चाको विषय बनेको छ ।
एमालेले गुमाएको गढ
यसरी हेर्दा गठबन्धन अगाडि देखिए पनि स्थानीय निर्वाचनमा क्षेत्रमा आएको मत विश्लेषण अपूर्ण हुने देखिन्छ । किनकी घोराही उपमहानगरपालिकाको क्षेत्र र प्रतिनिधीसभा दाङ क्षेत्र नं. २ को भूगोल भने करिब ४० प्रतिशत फरक छ । स्थानीय तहको निर्वाचनमा घोराही उपमहानगरपालिकामा पर्ने चार वटा वडाहरु केन्द्रको चुनावमा भने यस क्षेत्रमा नभएर देउखुरी क्षेत्र नं १ मा पर्छन् भने तुलसीपुर उपमहानगरका चार वटा वडा यस क्षेत्रमा आएर गाभिन्छन् साथै सिंगो बंगलाचुली गाउँपालिका पनि यस क्षेत्रमा गाभिन आउँछ ।
यस्तै घोराही उपमहानगरपालिकामा पर्ने तर यस निर्वाचन क्षेत्रमा नपर्ने वडाहरु हुन् वडा नं १, २, ३, ५. । यी चारैवटा वडामा नेकपा (एमाले) का उम्मेदवार विजयी भएका थिए । नेकपा (एमाले) को गढ मानिने यी वडाहरु यस क्षेत्रमा नपर्नुको प्रत्यक्ष घाटा एमालेका उम्मेदवार शंकर पोखरेललाई पर्ने देखिन्छ । यो क्षेत्रमा नेकपा (एमाले) गठबन्धन भन्दा करिब ४५ सय भोटले अगाडि थियो ।. स्थानीय तहमा नेकपा एमालेको लागि हर्षको विषय बनेका वडा नं १, २, ३ र ५ अब यस निर्वाचनमा शंकर पोखरेलको लागि चिन्ताको विषय बन्न सक्छ । यद्यपि पछिल्लो समय बंगलाचुलीमा एमालेले पार्टी प्रवेश र संगठन विस्तार अभियानलाई व्यापक बनाएकोले त्यसको असर आउँदो निर्वाचनमा कस्तो देखिने हो ? यो विषय रोचक छ ।
तुलसीपुरको मतले गठबन्धलाई बहुमत
यस्तै जसरी घोराहीका चार वटा वडा बाहिरिदा त्यसको प्रत्यक्ष घाटा एमालेलाई पर्न सक्छ त्यसको ठिक विपरित यस निर्वाचन क्षेत्रमा गाभिन आउने तुलसीपुर उपमहानगरपालिकाका चार वडाहरुले गठबन्धलाई फाइदा पु¥याउन सक्छ ।
तुल्सीपुरबाट यो क्षेत्रमा गाभिन आउने वडाहरु हुन् वडा नं १६, १७, १८, १९. । यी चार वडा मध्ये दुईवटा वडामा नेकपा (एमाले), एउटामा नेपाली कांग्रेस र एउटामा माओवादीको उम्मेदवार विजायी भएका थिए । यसमा पनि वडा नं १६ मा गठबन्धनमा कुरा नमिलेपछि एकल एकल प्रतिस्पर्धा गर्दा माओवादीका उम्मेदवार विजयी भएका थिए । यसको अर्थ यो हो कि अहिले यस वडामा रहेको कांग्रेसको मत र एकीकृत समाजवादीको मत पनि गठबन्धन थपिने हुँदा समग्रमा यी चार वडामा गठबन्धन करिब २ हजार मतले अगाडि देखिन्छ. यहाँसम्मको तथ्यांक हेर्दा यस क्षेत्रमा गठबन्धनको समग्र मत नेकपा (एमाले) ले भन्दा करिब ११ हजार बढी हुन आउने देखिन्छ ।
थपिएको बंगलाचुलीले गठबन्धनलाई झनै सहयोग
अहिलेको चुनावमा उथलपुथल ल्याउने अर्को पक्ष हो बंगलाचुली गाउँपालिका । बंगलाचुली गाउँपालिका पनि यही निर्वाचन क्षेत्रमा पर्न आउँछ । भर्खरै भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा बंगलाचुली गाउँपालिकामा गठबन्धनको तर्फबाट माओवादीका तुल्सीराम पुन सुवाश ५ हजार ७ सय ४९ मतका साथ विजयी भएका थिए भने नेकपा (एमाले) का भेषराज खत्री ३ हजार ६ सय ७८ मत ल्याएर पराजित भएका थिए.। यहाँ गठबन्धनको भोट एमाले भन्दा २ हजार ७१ बढी देखिन्छ. ।
शंकरको व्यक्तित्वले गठबन्धलाई अप्ठयारो
यसरी हेर्दा एमाले महासचिव शंकर पोखरेल हेभीवेट भए पनि आउँदो निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रकी रेखा शर्मा हेभी भोट् हुन सक्छिन । तथ्यांकको आधारले मात्र हेर्ने हो भने दाङको निर्वाचन क्षेत्र नं २ मा गठबन्धन करिब १५ हजार मतले अगाडि देखिन्छ तर चुनाव भनेको अंक गणित मात्र होइन बीज गणित पनि हो ।
शंकर पोखरेलको व्यक्तित्वले यो मतान्तर घटाउनै सक्दैन भनेर यसै भन्न सकिने अवस्था भने छैन । लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री समेत भइसकेका र हाल एमालेको महासचिव समेत रहेको हुनाले पोख्रेलेको हेभीवेट व्यक्तित्वले आगामी निर्वाचनमा गठबन्धलाई अप्ठयारो पार्न सक्ने सम्भावना पनि उत्तिकै छ ।
बदर मत होलान् त सदर ?
प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा निर्वाचन स्थानीय तहको चुनावबाट भिन्न भएता पनि हालसालै भएको स्थानीय तहको मत परिणामलाई पूर्ण रुपमा अस्विकार गर्न भने गर्न सकिदैन । भर्खरै भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा घोराही उपमहानगरमा नेकपा (एमाले) का नरुलाल चौधरी ३१ हजार ७२८ मतका साथ नगर प्रमुखमा विजयी भएका थिए भने कांग्रेस र माओवादीको गठबन्धनका साझा उम्मेदवार हेमराज शर्मा ‘डायमण्ड’ ले २६ हजार ३ सय ६८ मत ल्याएका थिए. नरुलाल चौधरी र हेमराज शर्माको मतान्तर ५ जहार ३ सय ६० थियो. ।
मेयर पदका अन्य उम्मेदवारमा राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीकी सरिता देवकोटाले ५ हजार ३ सय २४ भोट ल्याएकी थिइन् भने गठबन्धनमा कुरा नमिल्दा नेकपा (एकीकृत समाजवादी) ले पनि छुट्टै उम्मेदवार उठाएको थियो.। एकीकृत समाजवादीबाट राम प्रसाद चौधरीले ११ सय ४३ मत ल्याएका थिए.। घोराही उपमहानगरपालिकामा १ हजार ७ सय ३० मत भने बदर भएको थियो.। मतदाता शिक्षाको अभाव एवं तल माथि गरेर धेरै भोट हाल्नु पर्ने झन्झटिलो प्रक्रियाले गर्दा बदर भएको अधिकांश मत आफ्नो रहेको गठबन्धनको दावी छ ।