© २०२३
बुटवल, १३ असोज ।
सरोकारवालाहरू आआफनो अधिकारसंगै दायित्व र जिम्मेवारी निर्वाह गर्न सके सडक दुर्घटना न्यूनीकरण हुने एक कार्यक्रममा बोल्ने बक्ताहरूले जोड दिएका छन । चाडपर्वहरूमा हुने सवारी चाप एवं दुर्घटनालाई मध्येनजर गर्दै सुरक्षित यात्रा नेपालले आयोजना गरेको दुर्घटना न्यूनीकरण, सुरक्षित, सहज र मर्यादित यात्राका लागि सरोकारवालासंग अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बोल्ने बक्ताहरूले सडक दुर्घटनाको कारण खोज्ने र रोक्नेगरि परिणाममुखी कार्यक्रममा जोड दिनुपर्ने बताए । कार्यक्रममा बुटवल उपमहानगरपालिकाका नगरप्रमुख खेलराज पाण्डेयले दुर्घटना न्यूनीकरणको अभियानमा स्थानिय सरकारलाई सरोकारवाला निकायहरूको साथ जरुरी रहेको बताए । छाडाचौपाया, सवारी ब्यवस्थापन, पार्किङ, सडक मर्मतसम्मका धेरै समस्याहरू रहेको भन्दै उनले शुरुवात भएका काममा सबैको अपनत्व जरुरी रहेको बताए । ‘केवल स्थानिय पालिकाको मात्र दायित्व होईन ।’— उनले भने । सबै सरोकारवाला निकायहरू बजेट छुटाएर लाग्न उनले सुझाव दिए । बुटवलको बसपार्क ब्यवस्थापन गर्न शुरु गर्दा यसमा कठिनाई आएको भन्दै प्रश्न उठाउनेभन्दा पनि सहकार्यको हात अघि बढाउन सुझाव दिए ।
कार्यक्रममा नेपाल प्रहरी लुम्बिनी प्रदेशका प्रमुख नायब महानिरीक्षक कुबेर कठायतले सवारी दुर्घटनासंग प्रहरी स्वत जोडिने भन्दै दक्ष जनशक्ति र प्रविधिको अभाव संस्थामा रहेको बताए । कार्यक्रममा राजमार्ग सुरक्षा तथा ट्राफिक ब्यवस्थापन कार्यालय बुटवलका निमित्त प्रहरी प्रमुख उमेश अमात्यले चाडपर्वलक्षित सुरक्षित र मर्यादित यात्राको विषयमा प्रकाश पारे । दुर्घटना हुनुको मुख्य कारणमा मानविय, यान्त्रिक, सडक र वातावरणिय मुख्य कारण भएको भन्दै मानविय र यान्त्रिक कारणको समाधान भएमा दुर्घटना न्युनिकरण हुने उनले बताए । दुर्घटना भैसकेपछि त्यसको उद्वार र उपचारमा सहजता आउन सके धेरै घाईतेहरू अंगभंग र मृत्यु हुनबाट बच्न सक्ने उनले जानकारी दिए ।
कार्यक्रममा यातायात मजदुर तथा ब्यवसायिक भलाई कोषका अध्यक्ष दिनेश फुलेलले दूर्घटना न्यूनीकरण शिक्षा र चेतनासंग सम्बन्धी कुरा भएको बताए । बढिभन्दा बढि आम नागरिकमा सवारी, सवारी नियमकानुनका बारेमा प्रशिक्षण दिनसके दुर्घटना न्यूनीकरण हुने उनले दाबी गरे । सवारी र सवारी दुर्घटनाका बारेमा पाठ्यक्रममा नै समावेश गरि बालबालिकाहरूलाई शिक्षा दिन जरुरी रहेको उनले बताए । दुर्घटना भएमा जरिवानामात्र नभई कानुनी रूपमा कडाई गर्नुपर्ने उनले बताए ।
कार्यक्रममा संस्थाका सल्लाहकार लोकराज पोखरेलले ससाना विषयमा सजगता अप्नाउन सके दुर्घटना कम हुने भन्दै सबैभन्दा बढि चालक गम्भिर हुनुपर्ने बताए । ओभरलोडको समस्यालाई रोक्न समेत प्रविधिको प्रयोगलाई जोड दिन उनले आग्रह गरे ।
कार्यक्रममा संस्थाका दिपक ढकालले पछिल्लो १० वर्षको अवधिमा संचालन भएका कार्यक्रम र आगामी योजनाबारे प्रकाश पार्दै दुर्घटना न्युनिकरण गर्न सरोकारवालाहरू एकजुट भएर लाग्नुपर्ने बताए । दुर्घटनाको जटिलताका कारण यातायात मजदुरहरू पलायनको अवस्था आएको छ । मजदुरको हकहित र अभिमुखीकरणलाई जोड दिएर संस्थागत रूपमा लाग्न जरुरी रहेको छ । बिमा प्राधिकरण लुम्बिनी प्रदेशका प्रमुख पुर्ण थापाले अभियान संचालन गरेर त्यसबाट भएका उपलब्धिबारे समेत मुल्याकन जरुरी रहेको बताए । बिमाको सुविधासंगै बीमाको दर बढ्ने उनले तर्क दिदै औषधी उपचारको खर्च बढि हुने उनले बताए । मेरो लेन, मेरो सुरक्षा अभियान लगायत धेरै तालिम चलाईएको भएपनि त्यसको प्रतिफल बाहिर ल्याउन जरुरी रहेको उनले बताए ।
कार्यक्रममा शिखर ईन्सोरेन्सका लुम्बिनी प्रदेशका प्रमुख किरण काफ्लेले कार्यक्रमका लागि कार्यक्रमभन्दा पनि परिणाममुखी कार्यक्रममा जोड दिनुपर्ने बताए ।
सुरक्षित यात्रा नेपालका अध्यक्ष कृष्ण बेल्बासेले नेपालमा राजनितिक परिवर्तन हुदा पनि आम नागरिकको पक्षमा सरकार गम्भिर बन्न नसकेको बताए । दुर्घटनाको कारण हतारलाई मानिने भन्दै उनले दुर्घटना कम गर्न सबैको हातेमालो जरुरी रहेको बताए । चालकप्रतिको सम्मान घटेको भन्दै उनले अब जागरण गराउन जरुरी रहेको उनले बताए । चालक, सहचालकहरूको शिक्षा र स्वास्थ्यलाई निशुल्क गर्न सके यसबाट प्रत्यक्ष फाईदा उपभोक्तालाई हुने उनले दाबी गरे । चालकको मानसिक स्वस्थ्यसंग सवारी दुर्घटना घटबढको दरको प्रभाव पर्ने उनले तर्क दिए । यसैगरि बढ्दो सवारी चाप कम गर्ने, सडकको क्षमता अनुसारको सवारी तोक्ने जस्ता विषयमा सरकार गम्भिर हुनुपर्ने उनले तर्क दिए ।
कार्यक्रममा संस्थाका संरक्षक अर्जुन रानाभाट, पश्चिम नेपाल बस ब्यवसायीका उपाध्यक्ष नारायण घिमिरे, नेपाल पत्रकार महासंघका उपाध्यक्ष विश्वास ढकाल, संस्थाका उपाध्यक्ष प्रकाश गैरे, महासचिव प्रकाश कुमार नेपालले मापसे जाचको बिकल्पमा पछिल्लोसमय चरेससम्मको प्रयोग भएको भन्दै यस विषयमा अझ संवेदनशिल र सजग हुने बेला आएको बताए ।