ट्रेंडिंग:

>> सेमीफाईनल समिकरण पुरा >> मेन्स तथा भेट्रान्स डवल ब्याडमिन्टन प्रतियोगिता सुरू >> लुम्बिनी प्रदेशको दोस्रो आवधिक योजना विकास परिषदबाट पारित >> पश्चिमाञ्चल यातायात समितिको कार्यालयमा प्रकाश गैरेलाई स्वागत >> दाङको तुलसीपुर उत्कृष्ट उपमहानगरपालिका घोषित >> देश विकासको लागि अहिलेको गठबन्धन हो : उपप्रधानमन्त्री सिंह >> नेपालमा सडक संजाल नै प्रमुख यातायातको माध्यम भएको दाबी >> सिद्धि बिनायकको रजत महोत्सव, सम्मान तथा प्रतिभा प्रस्फुटनका कार्यक्रम >> कोरियाबाट फर्केर दुई युवाले शुरु गरे होटल हाईलाईट >> लालटिनको २८ औ रक्तदान >> निजी क्षेत्रको मनोवल उकास्न सरकारसँग आग्रह >> अर्थमन्त्री पौडेलको उपचार काठमाडौंको बर्न अस्पतालमा हुँदै >> पोखरा भ्रमण वर्ष उद्घाटनका क्रममा बेलुन पड्किँदा अर्थमन्त्री विष्णु पौडेल र मेयर आचार्य घाइते >> ‘बस्नयोग्य शहरको सपना साकार पार्न लागिरहेका छौं’ >> बस्नयोग्य शहर बुटवल >> आनन्दलोकमा ट्यूमरको शल्यक्रिया >> आजको मौसम : तराईका हुस्सु, हिमाली भू-भागमा हल्का हिमपात >> १०० मेगास्क्रिन टि.भि नेपाली बजारमा >> कांग्रेस-एमाले गठबन्धनले बनाए संविधान संशोधन कार्यदल >> लयमा आउँदै छ लट्टेश्वर महादेव गौधाम >> ‘‘श्रमजीवीको पक्षमा स्थानीय सरकार छ’’ >> रनभुल्लमा बुटवल ! >> प्रथम सहिद लखन कप फुटबलमा मौडीचौर रोल्पा विजयी >> रानीमहलको सन्देश >> गुल्मी अस्पतालमा विद्युतीय चिकित्सा अभिलेख प्रणाली सुरु >> ‘दिल्ली दरबार’मा संचिताको सिर्जना >> फैलिएला त ‘पठन संस्कृति’ >> सरकारले अटोलाई उत्पादनशिल क्षेत्रमा राख्नुपर्छ । –नाडा अध्यक्ष चौधरी >> उत्खननको अखडा बन्यो खजुरा खोला >> सम्पूर्ण युवा क्लब अन्तिम चारमा >> प्राधिकरणको सिइओ नियुक्तिमा गृहमन्त्रीको हस्तक्षेप, कांग्रेस नेतालाई ल्याउने तयारी >> बिहे गरेको १० महिनामै श्रीमतीको हत्या, पाँच वर्षदेखि फरार श्रीमान् पक्राउ >> सानदार मःमः पसलमा ग्याँस विस्फोट हुँदा मृत्यु हुने तीन पुगे >> त्रिशूली नदीमा मोटरसाइकलसहित खसे चालक, सशस्त्रको गोताखोर परिचालन >> मानवसेवा आश्रमको भवन निर्माणको लागि समिति >> भारतीय थानाबाट नेपाली गाँजा तस्कर फरार, चौकीदार निलम्बित >> परराष्ट्रमन्त्री राणा ओमन प्रस्थान >> अमेरिका पठाइदिन्छु भनी २१ लाख ठगी गर्ने दुईजना पक्राउ >> भूमिसम्बन्धी अध्यादेश अस्वीकार गर्ने जसपा नेपाल र लोसपाको निर्णयपछि देउवा छलफलमा >> एकीकृत समाजवादीले बोलायो स्थायी कमिटी र पोलिटब्यूरो बैठक >> मानव अधिकार आयोगले थाल्यो बालमन्दिरको जग्गा हिनामिना घटनाको अनुसन्धान >> कालिका मानवज्ञान माविद्वारा उत्कृष्ट नतिजा ल्याउने विद्यार्थीलाई छात्रवृत्ति  >> सुन प्रतितोला एक लाख ७० हजार नाघ्यो >> एक सय बढी फरार प्रतिवादी पक्राउ >> रोहिणी गाउँपालिका अध्यक्ष चढ्ने गाडीमा तोडफोड >> कुटपिटबाट एक जनाको मृत्यु >> कक्षा १२ को परीक्षातालिका सार्वजनिक (तालिकासहित) >> एनसेलले सुरू ग¥यो भोवाईफाई आईफोनबाट सेवाको सुरुवात >> नेपालीको पहिचानः शिरमा टोपी >> सच्याऊः सामाजिक सञ्जाल विधेयक

राजा परीक्षित र सुनको महिमा

५ असार २०८१, बुधबार
५ असार २०८१, बुधबार

सुन एउटा धातु हो । यसलाई सुवर्ण, स्वर्ण, सुनौलो विभिन्न नामबाट पुकारिन्छ । सुवर्ण, स्वर्ण जे भने पनि उही हो र उस्तै हो । खासगरेर सुनलाई गरगहनामा प्रयोग गर्ने गरिन्छ । कहिले कुनै मानिसको अन्तिम अवस्था आयो भने उसलाई सुनपानी खुवाउने प्रचलन पनि छ । यो सुनपानी खुवाउनाले हुने फाइदा जान्नु भन्दा पनि यो चलन चल्तीमा आएको कुरा बनेको छ । कतिले थाहा पाएर सुनपानी खुवाउँछन भने कतिले थाहा नपाएर पनि अन्तिम अवस्थामा खुवाउनुपर्छ भनेर खुवाउँछन । कुनै स्थान अपवित्र भएको खण्डमा सुनपानी छर्केर पवित्र बनाउने पनि भनिन्छ । सुन अर्थात यो धातुलाई चोखो धातुमा मानिन्छ भन्ने कुरा यसबाट प्रष्ट हुन्छ ।

सुनमा खिया लाग्दैन । यसको रंग पहेंलो हुन्छ । पहेंलो रंग हुने भएकाले यो हेर्दा पनि सुन्दर देखिन्छ । यो बहुमूल्य धातु हो । केही समययता सुन तोलाको साठी हजारबाट एक्कासी आकाशिदै गएर केही दिन पहिले एकलाख चालिसहजार भन्दा वेशी मूल्य पुगेको थियो । यसरी सुनको मूल्य आकासिनुमा विविध कारणहरू छन् भन्ने गरिन्छ । पहिले त कोरोनाको कारणले मूल्य वृद्धि भयो भनियो । त्यसपछि रुस युक्रेन युद्धका कारणले मूल्य वृद्धि भयो भनियो । जे नामबाट वृद्धि भएको भए पनि यसको मूल्य अहिले जमिनमा छैन र सर्बसाधारणले खरिद गर्न सक्ने अवस्था पनि छैन । वास्तवमा जसको साथमा सुन हुन्छ त्यो धनीमानीमा गनिन्छ । यो अहिलेको उपाधि होइन परम्परादेखि यही चलिआएको छ । आजभोली सुन खरिद गर्न सक्ने क्षमता धेरैमा छैन । हिन्दू धर्म अनुसार जन्मँदा र मर्दा सुनको आवश्यक्ता पर्दछ । जन्मादा ठाउँ शुद्धिकणमा प्रयोग गरिन्छ भने निधनको अवस्थामा पहिले भने जस्तै अन्तिम अवस्थामा सुनपानी खुवाउन र तेह्रौं दिनको कार्य सम्पन्न गर्नका लागि मृतात्माको प्रतिमादेखि लिएर विभिन्न गरगहना तयार गरेर दान गर्ने गरिन्छ । यसैगरेर विभिन्न पूजाआजामा पनि सुनको प्रयोग गरिन्छ ।

पहिले एक समय थियो गहनाको प्रतिष्पर्धा । कसको छोरी वा बुहारीले कति गरगहना लगाएकी छिन् ? यसमा प्रतिस्पर्धा गर्ने जमाना पनि थियो । सानो उमेर छँदा हाम्री आमाले फुली, बुलाकी, श्रीफूल, चन्द्रमा, किलिप, हातमा छापे औंठी कानमा ढुंग्री, माडवारी र लस्करी लगाएको सम्झना आउँछ । अरू दिनमा भन्दा तीज पर्वमा गाउँका हरेक महिलाहरू गहनामा ठाँटिएर डाँडाकटेरी भन्ने चौतारीमा छमछमी नाचेको दृश्य अहिलेपनि मानसपटलमा बसेको छ । गहना भिर्नका लागि को भन्दा को कम ? हरेकमा प्रतिस्पर्धा देखिन्थ्यो । घरमा पुगेर हो वा सुनको मूल्य सस्तो भएर हो हरेकका नाक कान, घाँटी र औंलामा पनि गहना झल्कन्थे । आजभोली यो तामझाम केही कम भए जस्तो लाग्छ । पुरै हटेको भने छैन । आफूलाई अली सभ्य भन्नेहरूले आजभोली सुनबाट मन हटाएको अवस्था छ । मैले बाल्यकालमा देखेजस्तो गहना भिरेको आजभोली अलिक कम देख्ने गर्छु । तर पनि यही समयमा यसको मूल्यले आकास छोएको छ । आकास छोएको पनि के भन्ने यो यही मूल्यमा स्थिर हुन्छ भन्ने कुनै ग्यारेन्टी छैन । यो भोलीका दिनमा झन वृद्धि हुन पनि सक्छ । कली युगमा सुनलाई प्राथमिकतामा राखिदैन भन्ने गरिन्छ । कलियुग र सुनका वारेमा महाभारतमा एउटा रोचक कथा छ । अभिमन्यु पुत्र परीक्षित जतिवेला भारत वर्षको राजा भएका थिए । राजा भएको समयमा उनी वनमा सिकार खेल्न जाने गर्दथे । केही समय यस्तै वित्यो । एकदिन सिकार खेल्न गएको समयमा उनलाई प्यास लागेछ । उनी वनमा पानीको खोजीमा लागे । हिंडदा केहीपर पुगेपछि उनले एउटा कुटी देखे । राजा परीक्षित कुटीको नजिक पुगे । कुटीको नजिकमा एकजना सन्त ध्यानमा बसेका थिए । उनले सन्तलाई ध्यानबाट उठाउने प्रयत्न गरे तर उनले आँखा खोलेनन् । राजा परीक्षितको शिरमा मुकुट (श्रीपेच) थियो । त्यो सुनको थियो । सन्तले आँखा नखोलेपछि राजा परीक्षितले नजिकमा मरेको एउटा सर्प रहेछ ती सन्तको घाँटीमा लपेटेर त्यहाँबाट हिंडे । जतिवेला उनले सन्तको घाँटीमा सर्प लपेटे त्यही समयबाट घडी पलाको हिसाबले कलियुग प्रवेश गरेको समय रहेछ । राजा परीक्षितको शिरमा रहेको सुनको मुकुटको कारणले गर्दा उनलाई त्यतिविधि अत्याचार गर्ने प्रवृति मनमा जागेर आयो भनिन्छ । त्यसै घटनाले गर्दा सन्तका पुत्रले राजा परीक्षितलाई सर्पले डसेर मर्नु परोस भन्ने श्राप दिए । राजा परीक्षितले यज्ञ गरेर सर्प दाह गर्न चाहेका थिए तर पछि उनलाई धेरैले यो कर्म पाप कर्म हो भन्ने सन्देश दिएकाले उनले यो यज्ञ रोके । केही सर्पहरू त्यो यज्ञमा होमिएर नष्ट भए । बाँकी अरू सबै बचे । यही घटनाले गर्दा तक्षक नागले डसेर अन्तमा राजा परीक्षितको ज्यान गयो । यो महाभारतमा उल्लेख भएको कथा हो । यो कथा गहिरोगरी सम्झने हो भने अति रोचक छ भन्ने लाग्दछ । महाभारतका सबैकथा रोचक हुँदा हुँदै पनि यो सुन र कलियुगसंग जोडिएर आएको हुनाले अहिले पनि उस्तै सान्दर्भिक छ भन्ने लाग्दछ । कलियुगमा सुनको चर्चालाई यस कथाले राम्ररी समेटेको छ ।

सुनको मूल्य बढेका कारणले हुन सक्छ आजभाली विभिन्न मार्गबाट हाम्रो मुलुकमा सुन आउने गर्दछ । कहिले कम्मर पेटीमा झुण्डिएर आउँछ । यसैगरी कहिले मोटर साइकलबाट र कहिले विभिन्न बहानमाबाट आउने गर्दछ । कम्मर पेटीबाट झण्डै सय किलो आएको हुनाले सुर्खेतका एकजना पूर्व साँसदको उपनाम नै सुनबुढा भन्ने रहेको छ । अहिले पनि उनी त्यही नामबाट चिनिन्छन् । वर्तमानको कुरा गर्ने हो भने पूर्वसभामुख देखि कतिपय साँसद र मन्त्रीका नाम समेत यसै सुनकाण्डमा जोडिएर आउने गरेको हामीले सुनेका छौं । सर्बसाधारणले सुन ओसारपसार गर्दा तोला वा किलोसम्म हुने गर्दथ्यो । पूर्व सभामुख जस्तो मानिस सुनकाण्डमा जोडिएको घटनामा त तोलाको कुरा होइन किलोबाट पनि माथि उठेर लम्वरी र क्वीन्टलका कुरा आएका छन् । यतिविधि के को सञ्चय गर्न लागेका होलान ? कहिले प्रश्न गर्न मन लाग्छ । तर प्रश्न कसलाई गर्ने ?
राजा परीक्षितको सुनको मुकुट हुनु र त्यही समयमा प्यासले गर्दा पानी खोज्न जानुपर्ने अनि कलिको घडीपला अनुसार कलियुग आरम्भ हुनुले उनको मनमा मरेको सर्प सन्तका घाँटीमा राख्ने कुविचार जाग्न गयो । सबैलाई जोडेर हेर्ने हो भने सुनले गहना बनेर झकिझकाउ देखिने मात्र नभएर उज्यालो जीवनमा अँध्यारो थपिदै जाने समेत रहेछ । वर्तमानमा सुनको कारोवार गर्नेहरूले एकपटक राजा परीक्षितको जीवनमा घटेको घटना याद गर्नुपर्ने थियो । दुईचार करोडको लहैलहैमा लागेर राजनीति पनि सेलायो । जीवन समाप्त भएको भन्दा अझ निच जीवन बाँच्नु परेको अवस्था आइलाग्यो । सुनलाई बहुमूल्य धातु मान्ने हो भने यसलाई यसैको रूपमा प्रयोग गर्नुपर्ने रहेछ भन्ने एउटा राम्रो पाठ राजा परीक्षितको जीवनबाट र वर्तमानमा पूर्व सभामुख र उनका आसेपासे सबैबाट सिक्न सकिन्छ । यसकारण स्वर्ण दिवस मनाऔं, सुवर्ण अवसरको प्रयोग गरौं । सुनौलो विहानीको अपेक्षा गरौ तर सुन विनाको मात्र । यदि सुन नै हातमा लिएर संकल्प गर्छु भन्ने भावना मनमा जाग्यो भने सुन जति अर्काको हातमा नारकीय जीवन आफ्ना लागि हुने रहेछ । चेतना भया ।

 

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?