खोज

एक किसानले सल्यानमा गाई चराउन जंगल गएको बेला नयाँ र अनौठो खालको गुफा फेला पारेपछि अहिले यसको चर्चा हुन थालेको छ । जिल्लाको छत्रेशवरि गाउापालिका वडा नम्बर तीन सान्नानचौर स्थीत रानी सामुदायीक वनभित्र विभिन्न आकृती र बाजागाजा बज्ने अनौठो खालको गुफा भेटिएको हो । उक्त गुफामा स्थानीयहरु गएर गुफाभित्रै प्राकृतिक अवस्थामै रहेको बाजा बजाएर नाचगान समेत गरेका छ ।
स्थानीय मोतीला घर्तीले केहि साता अघि रानीबनमा गाई ग्वाल गएको बेला उक्त अनौठो गुफा भेटाएका थिए । उनले भने, ‘ग्वाल गएको बेला गुफा देखेँ । यसो हेरेको अनौठा आकृतीहरु देखियो । त्यसपछि गाउँका अरुलाइ खबर गरेँ ।’ मोतीलालले गाउँका अरु व्यक्तिलाइ पनि खबर गरेपछि तीनदिन अघि मंगलबार गुफा हेर्न युवा नेता हिमाल योगी सहितको समूह गएको थियो । शंखमुल झिमपे खर्सुवास सडकखण्ड अन्तर्गत मिलनचोकबाट ३० मिनेटको पैदल यात्रा पछि उक्त गुफा सम्म पुग्न सकिने हिमालले जानकारि गराए । ‘मिलनचोकबाट ३ किलोमिटर भित्र रानीवनमा गुफा रहेछ । हाम्रो टिम त्यहाँ पुग्दा अचम्ममा पर्याे,’ उनले भने ।
उनी लगाएतको समूहले उक्त गुफाभित्र पसेर प्राकृतिक अवस्थामा रहेको मादल बजाएर नाचगान र रमाइलो पनि गरेका छन् । र यसको भिडियो तथा तस्वीर मोवायलमा कैद गरेका छन् । कुनै नाम नदिइएको उक्त गुफा तीन सय मिटर लामो, दुई सय ५० मिटर अग्लो र आठ मिटर चौडाईको रहेको आफुहरुले अनुमान गरेको हिमालले बताए । गुफा पाँच तलाको रहेको छ भने पाँच सय बढि चमेराहरु गुफामा बस्ने गरेको उनले जानकारि दिए । गुफाभित्र विभिन्न देवीदेवता, मादल लगाएतका आकृती रहेको उनले जनाए । हिमालले भने, ‘अनौठो त के छ भने, प्राकृतीक अवस्थामा रहेको मादल मज्जासंग बज्छ । हामीले त्यहि मादल बजाएर गीत पनि गायौँ ।’
गुफा बाहिरको प्राकृतिक सुन्दरता र हरियालीले गुफाको थप शोभा बढाएको छ । बस्तीदेखि टाढा जंगलमा रहेको उक्त गुफा पत्ता लगाउने कुरा त्यत्ति सहज थिएन । स्थानीयहरु निकै बहादुरी देखाएर आफ्नो ज्यान जोखिमा राखेर गुफाभित्र पस्ने आँट गर्नुले नै यतिवेला विचित्र गुफा भनेर उल्लेख गर्न सहज भएको छ । ‘गुफाको मुख्य द्धारबाट प्रवेश गर्दादेखि भित्ताहरुमा देखिने विभिन्न आकृतिहरुले मानिसहरुलाई टक्क अडिएर एकपटक वरिपरि नियाल्न बाध्य बनाउने छ,’ हिमालले भने ।
भर्खरै पत्ता लागेको यस गुफाको संरक्षण, व्यवस्थापन तथा प्रचारप्रशारको आवश्यकता यतिखेर देखिएको छ । खासगरि स्थानीय सरकाले गुफाको संरक्षण र प्रचारप्रसारमा विशेष ध्यान पुर्याएर योजना अघि सार्नपर्ने देखिन्छ । गुफाको महत्व र ईतीहाँस बुझाउन सकेमा अत्यन्तै रमणिय स्थानमा रहेको उक्त अनौठो गुफा सबैको आकर्षणको केन्द्र बन्न सक्दछ ।
स्थानीय तहका जनप्रतिनिधीहरुले पत्रकार, संचारकर्मी र गुफाको महत्व बुझेका मानिसहरुलाइ यस क्षेत्रको अवलोकन गराइ प्रचारप्रसारको थालनी गरि आवश्यक बजेट पनि छुट्यान सकेमा अनौठो खाले गुफाको संरक्षण र विकासमा टेवा पुग्ने छ । छत्रेश्वरी तथा समग्र सल्यानको पर्यटन प्रवद्र्धनका लागी गुफाले महत्वपूर्ण भुमिका खेल्ने बलियो सम्भावना छ । गुफाको भौतिक पूर्वाधार क्षेत्रको विकास हुन सकेको खण्डमा गुफा अवलोकन गर्नका लागि यहाँ दिनहुँ सयौँको संख्यामा पर्यटक भित्रने सम्भावना छ ।