खोज

मौसमबीदहरूका अनुसार यो बर्षको प्रि मनसुन सुरु भैसकेको छ । प्रि मनसुनको समयमा हावाहुरी चल्ने, आकास धुम्म हुने, चट्याङ पर्ने लगायतका धेरै प्राकृतिक बिपदका समस्या हुन्छन । विगत केही दिनयतादेखि मुलुकका विभिन्न भागमा हावाहुरी तथा मनसुनपूर्वको वर्षाको प्रभाव तुलनात्मक रूपमा बढी देखिन थालेको छ । नवलपरासी र चितवन जिल्लामा प्रि मनसुनको प्रभाव देखिएको छ । त्यहाँ हावाहुरीसहित असिना पानीले बालीनालीमा ठूलो असर पुगेको छ । अझैपनि मौसम सफा हुन नसक्दा हावाहुरीको जोखिमसंगै असिना पानीले खाद्यान्न बालीमा क्षति पु¥याउने अवस्था देखिएको छ । अहिले देशका विभिन्न स्थानमा बेलुकापख दिनहुँजसो निरन्तर आउने हावाहुरीका कारण मानवीय क्षतिका अतिरिक्त भौतिक क्षति बढ्दै गएको छ । पश्चिम क्षेत्रमा हावाहुरीकै कारण बिजुलीको पोल ढल्दा बिजुली आपूर्तिमा अवरोध सिर्जना भइरहेको छ । मौसमविद्का अनुसार मनसुन भित्राउन सक्रिय बनेको स्थानीय वायु विकास हुने क्रम तीव्र भएकाले वेगयुक्त हावाहुरी तथा मेघगर्जनसहित चट्याङ पर्ने सम्भावना बढिरहेको छ । नेपालका विभिन्न भूभागमा आउँदा केही दिनसम्म हावाहुरी तथा पूर्व मनसुनी वर्षाको सम्भावना अधिक रहने अनुमान गरिएको छ । यस्तो बेला सही मौसमी सूचनाको आवश्यकता पर्दछ । यसतर्फ सम्बन्धित निकायले ध्यान पुयाउनुपर्छ । यसका अतिरिक्त सर्वसाधारणले हावाहुरी चल्ने समयमा आफू तथा परिवारको रक्षाका लागि पूर्व सावधानी अपनाउनु र त्यत्तिकै सजग हुनु जरुरी छ ।

प्रि मनसुनको समयमा चल्ने हावाहुरीका कारण बिद्युतीय जोखिम बढिरहेको छ । हावाहुरीका कारण विद्युत पोल ढल्ने समस्यामात्र होइन, ठूला ठूला रुखहरूले समेत जोखिम निम्त्याएका छन । हुरीका कारण ती ठूला रुख ढल्दा एकातिर त्यसले मानवीय क्षति बढिरहेको छ । सहर सौन्दर्यको नाममा हुने बुढा र ठूला रुख कटान, छटान र व्यवस्थित गर्नु जरुरी छ । हरेक बर्ष रुखको हाँगा नछिमोलिएकै कारण हाँगा भाँचिएर मानवीय दुर्घटना भएको समाचार सुन्न परिरहेको छ । तसर्थ बर्षा अघिको प्रि मनसुनको अवस्थामा उत्पन्न हुने प्राकृतिक जोखिम अन्त्यको लागि पहल गर्नु जरुरी छ । अर्कोतर्फ संरक्षण तथा व्यवस्थापन हुन नसकेका रुखहरू हटाउनु पर्दछ । यस्ता अरू धेरै कारण पनि छन, जसले मानव जीवनलाई जोखिममा पारेका छन् । चट्याङ त्यस्तै जोखिमको अर्को रूप हो । यसबाट बच्नुपनि चुनौतिको बिषय छ । आगामी दिनमा प्रि मनसुनको समय मात्रै होइन बर्षासमेत नजिक आएकोले प्राकृतिक प्रकोपबाट जोगिनु हामी सवैको जिम्मेवारी हो । यो बर्ष चट्याङका कारण तीनजनाको मृत्यु भैसकेको छ । पछिल्लोसमय चट्याङ मानवका लागि चुनौतिको रूपमा देखापर्दैछ । चट्याङबाट बच्ने तथा सावधानी अपनाउनेतर्फ अव ध्यान दिनैपर्दछ । मौसमबीदहरूले समेत प्रि मनसुनको बेला सवैभन्दा बढी चट्याङको जोखिम औंल्याएकोले सम्वन्धित निकायले आम नागरिकलाई सूचित गर्नु जरुरी छ । त्यसैगरी प्रि मनसुनकै बेला नवलपरासी र चितवनमा बालीनालीमा लाखौंको क्षति भएको छ । सरकारले प्रभावित कृषकहरूलाई राहत दिनुपर्दछ । उक्त क्षेत्रमा असिनाले बाली सोत्तर बनाएकोले किसान चिन्तित हुनुपर्ने अवस्था उत्पन्न भएको छ । अतः प्रि मनसुनमा अपनाउनुपर्ने साबधानीसंगै बालीनालीमा हुने क्षतिमा राहतको पनि जरुरी छ । चट्याङ, भेल तथा पहिरोजस्ता मानवीय क्षति रोक्नेतर्फ सरकारले पहल गर्नु जरुरी छ ।