© २०२३
नवलपुर, ३१ भदौ ।
केही दिनयता पुर्वी नवलपरासीका विभिन्न भागमा धानमा विभिन्न रोग देखिन थालेपछि किसान चिन्तित भएका छन् ।
किसानले यो वर्ष कम पानी परेकै बाबजुद पनि धान रोपाई जिल्लामा ९८ प्रतिशत सकिएको भए पनि अहिले धानमा सेतो किरा लाग्दा पहेलो हुने र बोट नसप्रने समस्या देखा परेको जिल्ला कृषि ज्ञान केन्द्र नवलपुरले जनाएको छ ।
एक हप्तादेखि जिल्लाको कावासोती, मध्यविन्दु, देवचुली र गैंडाकोट नगरपालिका र बिनयी त्रिवेणी गाउँपालिकाका धेरै क्षेत्रमा यस्तो समस्या देखिएपछि यो वर्ष जिल्लामा धानको उत्पादन घट्न सक्ने ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ ।
विशेष गरेर सावित्री र हाइब्रिड जातका धानका बोटमा किराको प्रकोप बढी देखिएको छ । सेतो पुतली लाग्दा धानका बोट पहेँलो हुँदै विस्तारै सुक्ने अवस्थामा पुगेको मध्यबिन्दु १ का किसान राजकुमार थारुले बताए । पाँच दिनअघि एकाध बोटमा देखिए पनि अहिले खेतभरी सेतो पुतली फैलियो‚’ थारुले भने, ‘पात र डाँठ खाइदिएर बोट नै सुक्ने अवस्थामा पुर्याउने रहेछ । समयमा नै समाधान नगरेमा धान उत्पादन घटने भयो ।’
कृषि ज्ञान केन्द्र नवलपुरका बालीविद् मिरा चौधरीले सेतो पुतलीले धानमा क्षति पुर्याएको बताईन् । प्राविधिकको सल्लाहविना नै धान हरियो बनाउन युरिया मल राख्दा प्रकोप थप बढ्न सक्ने जोखिम रहेको उनको भनाई छ । रोग लागेको थाहा पाएपछि कृषि प्राविधिकलाई खबर गरेर मात्र औषधि र रासायनिक मल हाल्नुपर्ने चौधरीले बताईन् ।
किराको प्रकोप बढेको पनि कति क्षेत्रफलमा रोग फैलिएको छ भन्नेबारे यकीन तथ्यांक सरकारी निकायसँग नभए पनि पाँच हजार हेक्टर बढी क्षेत्रफलमा यो रोग देखा परेको जनाईएको छ । किसान भने छिटोभन्दा छिटो प्रकोपको समाधान खोजिदिन स्थानीय तह र कृषि ज्ञान केन्द्रलाई आग्रह गरिरहेका अमरापुरीका कृषक राम थापाले बताए ।
यो वर्ष पूर्वी नवलपरासीमा १८ हजार आठ सय १६ हेक्टर क्षेत्रफलमा वर्षे धान लगाइएको छ । ७६ हजार नौ सय ५६ मेट्रिक टन धान उत्पादन हुने अनुमान थियो । बोटमा रोग लागेपछि उत्पादन घट्न सक्ने कृषि ज्ञान केन्द्र नवलपुरले जनाएको छ ।