खोज

उद्योगको खानीसम्म पुग्ने सडक निर्माणका कारण बेलझुण्डी खानेपानीले वितरण गरेका एकहजार धारामा लेदो सहितको धमिलो पानी आउने गरेको छ । खानेपानीको मुहान रहेको क्षेत्रवाटै उद्योगकालागि सडक निर्माण गर्नथालेपछि पानी प्रदुषित भएको हो । सोना सिमेन्ट उद्योगले खानी क्षेत्रमा सडक निर्माण गर्ने र पानी शुद्धिकरणका लागि एउटा टिटमेन्ट प्लान्ट उद्योगले बनाईदिने सहमति भएपनि सिमेन्ट उद्योगले नबनाईदिएका कारण पानीको मुहान दुषित भएको स्थानीयहरु बताउछन् ।
तुलसीपुर उप महानगरपालीकाको १६, १७, १८ र १९ नं वडामा सञ्चालीत बेलझुण्डी खानेपानी यतिवेला प्रदुषित भएको छ । बेलझुण्डी खानेपानी तथा सरसफाई उपभोक्ता समितिले वितरण गरेका १ हजार ५६ वटा धारामा अहिले लेदो सहितको धमिलो पानी आउने गरेको स्थानीयहरु बताउछन् । सोना सीमेन्टको खानीसम्म पुग्ने सडक निर्माणका क्रममा खानेपानीको मुहान प्रदुषण भएको स्थानीय दामोदर बस्नेतले बताए । सडक निर्माण गरेपनि उप महानगरपालीकाका चार वडाले उपभोग गर्ने पानीको मुहान प्रदुषित गराउन नहुने बस्नेतले बताए । “सडक निर्माण गर्दाको माटो सवै मुहानमा पस्ने गरेका कारण पानिमा लेदो सहितको धमिलो पानी आएको हो” बस्नेतले भने । मुहानै मिचिनेगरी सडक निर्माण गरीरहेको डिभिजन सडक कार्यालयले पानी पिउन पाउने जनताको अधिकारको हनन गर्न नहुने बस्नेतको तर्क छ । सडक निर्माणका लागि नक्साङकन देखी साडट हेर्ने सम्मको जीम्मा पाएको डिभिजन सडक कार्यालयको बदमासी भएको उनको भनाई छ ।
सडक निर्माण गर्दा पानीको मुहानमा समस्या उत्पन्न हुने भन्दै खानेपानी संस्थाले त्यसको रोकथामकालागि उद्योगसंग पटकपटक छलफल समेत गरेको थियो । सोना सिमेन्ट उद्योगले आफैले गरेको सहमति उल्ङ्घन गर्दा समस्या आएको बेलझुण्डी खानेपानी तथा सरसफाई उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष प्रदिप गौतमले जानकारी दिए । वर्षाद्को समयमा हुनसक्ने विपद्को आँकलन गरी २०७४ पौष महिना देखी नै रोकथाम गर्ने विधिका विषयमा उद्योगसंग लिखित निर्णय समेत भएको अध्यक्ष गौतमले बताए । “उद्योगका प्रबन्धक हरी पाठक, स्थानीय राजनीतिक दल र खानेपानी समितिका विचमा पानी शुद्धिकरणका लागि टिटमेन्ट प्लान्ट उद्योगले बनाईदिने सहमति भएको थियो” गौतमले भने । उद्योगले टिटमेन्ट प्लान्ट बनाउनुको साटो बलजफ्ती सडक निर्माण गरेको उनको भनाई छ ।
तर सिमेन्ट उद्योगका कारण पानी प्रदुषण नभएको सोना सिमेन्ट उद्योगका प्रवन्धक हरी पाठक बताउछन् । उनका अनुसार उद्योगका कारण पानि प्रदुषण भएको प्रमाणित भए उद्योगले टिटमेन्ट प्लान्ट बनाईदिने हो तर नहुदा सम्म सम्पुर्ण खर्च उद्योगले ब्यहोर्न सक्दैन । “उद्योगले अहिले रुन्टीगढि लेखमा चुनढुङ्गा उत्खनन् गरेको छैन त्यसैले उद्योगले प्रदुषण कसरी गर्छ” पाठकले भने । सडक निर्माणका क्रममा प्रदुषण भएको हो भने सडक कार्यालयलाई नै प्रश्न उठाउनुपर्ने पाठकको भनाई छ । सामाजीक काममा सहयोग गर्न उद्योग तयार रहेको भन्दै पाठकले उद्योगले नै करोडौको काम गरीदिनुपर्ने सोच बदल्नु जरुरी रहेको बताए ।
२०३५ सालमा स्थापना भएको बेलझुण्डी खानेपानीका ३ वटा मुहानहरु रहेका छन् । २ वटा मुहान तुलसीपुर उप महानगरपालीका १९ नं वडामा र अर्को एउटा रोल्पाको रुन्टीगढि गाँउपालीका क्षेत्रमा पर्दछ । बेलझुण्डी खानेपानीले ९ सय ७४ निजि तथा ८१ वटा सार्वजनीक धाराहरु वितरण गरेको जनाएको छ । बेलझुण्डी खानेपानीले झण्डै ३५ वर्षदेखी साविकका बिजौरी र मानपुर गाविसका उपभोक्तालाई सफा र स्वच्छ पानी वितरण गर्दै आएको स्थानीयहरु बताउछन् । विगत एक महिना देखी पानी प्रदुषण भएका कारण उपभोक्तालाई सफा पानी वितरण गर्न नसकिएको समितिका अध्यक्ष गौतमले जानकारी दिए ।
स्थानीयस्तरमा समस्याको समाधान नभएपछि समिति जिल्ला प्रशासन कार्यालमा लेदो सहितको पानी वोकेर डेलीगेशन समेत गएको थियो । प्रमुख जिल्ला अधिकारी गजेन्द्रबहादुर श्रेष्ठले पहिलो प्राथमिकता पानी भएको बताउदै मुहान क्षेत्रको अनुगमन गरी प्रतिवेदन बुझाउन डिभिजन खानेपानी कार्यालयका ईन्जीनियर सहितको समिति समेत बन्यो । गत साता उक्त समितिले मुहान क्षेत्रको अनुगमन गर्दा उद्योगकै उत्खनन्का कारण प्रदुषण भएको अनुगमन समितिका संयोजक तिलक न्यौपाने बताउछन् । उद्योगको स्टोर क्षेत्र र मुहान २ सय मिटरमा र सडक १ सय ५० मिटरको दुरीवाट खनेकोले पानी फिल्टर हुन नसकेको न्यौपानेको भनाई छ । “धेरै प्रदुषण भएका कारण खानेपानी संस्थान संग भएको एउटा फिल्टरले कामगर्न नसक्दा लेदो सहितको पानी आएको हो” न्यौपानेले भने । अनुगमनको बिस्तृत विवरण सहितको प्रतिवेदन विहिवार सम्ममा प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई बुझाउने तयारी गरेको न्यौपानेको भनाई छ ।