खोज

बुटवल, चैत – वि.स. २०७८ साल कात्तिक १८ गते बुटवल उपमहानगरपालिका वडा नम्बर -७  शिवनगरमा ‘नन्दनी गौ संरक्षण केन्द्र’ स्थापना भयो । लक्ष्मी पुजाको अवसर पारेर तत्कालिन बुटवल उप–महानगरपालिका प्रमुख शिवराज सुवेदी, उप प्रमुख गुमादेवी आचार्य सहितले गौशाला उद्घाटन गरेका थिए ।
बुटवल र यस आसपासमा रहेका छाडा चौपाय गाई, साँढेलाई संकलन गरी गौशालामा लगेर राख्ने त्यहाँ संरक्षण गर्ने उद्देश्यले शुरु गरिएको यो गौशाला अहिले संकटमा छ । तर बुटवल उपमहानगर भने दिगो व्यवस्थापन गर्ने भन्दै काम गर्नमा ढिलाइ गरिरहेको छ ।

उपमहानगरपालिकाले गौशाला सञ्चालन, संरक्षणका लागि अभिभावकत्व निर्वाह गर्ने गरी पुर्व सम्झौता भएपनि त्यो गौशाला सञ्चालनको लागि थप नगरपालिकाले चाँसो नदिएको कारण कर्मचारीहरु समेत तवल विहिन भएका थिए । एक जना कर्मचारी र एक जना सुरक्षा गार्ड लामो समयदेखि तलव विहिन भएको बखतमा नन्दनी गौ संरक्षण केन्द्रका अध्यक्ष नारायण घिमिरे सहितको टोलीले नगरपालिकामा डेलिगेसन गएपछि अहिले २ लाख केन्द्रको खातामा प्राप्त भएको हो । अध्यक्ष घिमिरेका अनुसार केही दिन पहिला नगरपालिकामा गौ संरक्षण समितिका नै डेलिगेसन गएको थियो । सोही डेलीगेशनको पश्चात नगरपालिकाले कुल विनियोजित बजेटको ३५ लाख मध्ये मात्रै २ लाख गौ संरक्षण केन्द्रको खातामा उपलब्ध गराएको उनले जानकारी दिए ।

उनले भने–‘ अव बैशाख महिना देखि अन्य संस्थालाई सञ्चालन गर्न दिने गरी नगरमा कुरा भएको छ, अव हामीहरुले भन्दा पनि त्यो संस्थाले हेर्ने छ, अहिलेलाई कर्मचारीको तलव, अन्व सहित २ लाख मात्रै नगरपालिकाले खातामा उपलब्ध गराएको छ । ’बैशाख महिना देखि अव आफुहरुले गौशाला नहेर्ने समेत उनको भनाई छ ।

शिवनगर सामुदायिक वनको ३ हेक्टर क्षेत्रफलमा दाताहरुको सहयोगमा निर्माण गरिएको गाई राख्ने संरचना, गोदमा घर, सुरक्षा गाडी कोठा सहित विरामी गाई राख्न मिल्ने समेत सेड निर्माण गरिएको छ । गाई लाई दाना खुवाउने सेड, गाई राख्ने सेड सहितका सबै संरचना दाताहरुको सहयोगमा निर्माण गरिएका हुन । कुनै समय २ सय भन्दा बढि चौपायहरु राख्ने गरिएको यो गौशालामा सञ्चालन खर्च नसकेको कारण विस्तारै घटाउदै गएर अहिले ६० वटा गाई रहेका छन् । केही समय पहिला भित्र रहेका साँढेहरुले गाई, बाच्चा बाच्छीहरुलाई सताएपछि छाडीएको थियो ।

सडकमा रहेका चौपाय राख्ने, बुटवलमा छाडा चौपाय मुक्त शहर बनाउने योजना सहित सुरुवात गरिएको यो गौशालामा कुनै बेला बुटवलका नगर प्रहरी, नेपाल प्रहरील, ट्राफिक प्रहरीले समेत छाडा चौपाया नियन्त्रण गरेर उक्त गौशालामा राख्ने गरेका थिए । तर अहिले यो अभियान सुस्ताएको छ भने चौपायहरु सडकभरी देखिन थालेका छन् ।

गौशाला सञ्चालनका लागि दाताहरुबाट संकलन भएको दाना, चापट लगायतको सहयोगबाट चल्दै आएको थियो । छाडा चौपाय सडक मा आउँदा दुर्घटना जोखिम बढ्नुको साथै कुरुपता हुदै आएको छ । कतिपय समयमा छाडा चौपायको कारण नै हुने गरेको पाईन्छ ।

शिवनगर सामुदायीक वन उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष मनोज गौचनले गौशाला सञ्चालनको लागि विभिन्न दाताहरुले लामो समय देखि सहयोग गर्दै आएको बताउँदै शिवनर सामुदायिक वनले उपलब्ध गराएको जग्गामा यो संरचना निर्माण भएको बताए । उनले गौशाला सञ्चालन समितिको मुख्य संरक्षकत्व बुटवल उपमहानगरपालिका नै रहेको भन्दै स्थानीय तह यसको व्यवस्थापन गर्न पन्छिन नहुने उनको भनाई रहेको छ । उनि भन्छन्–‘ गौशाला सञ्चालन भएपछि धेरै छाडा चौपाय नियन्त्रणमा रहेका थिए, अहिले संकटको कारण पुनः सडकमा चौपाया देखिन थालेका छन्, पुनः पुरानै स्थितिमा जस्तै यो गौशाला सञ्चालन गर्नुको विकल्प छैन ।’
बुटवल उपमहानगरपालिले पनि तिलोत्तमा गौशाला सञ्चालन तथा व्यवस्थापन गर्दै आएको संस्थालाई नै बैशाख देखि दिने तयारी गरिएको बुझीएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय कृष्णभावनामृत संघ (ईस्कोन)सँग सहकार्य मा बैशाख देखि दिने तयारी गरिएकोे हो ।
यता
बुटवल उप–महानगरपालिकाका प्रमुख खेलराज पाण्डेयले हाल गौशाला सञ्चालन गरिरहेको भन्दा अझ बढि चौपाया व्यवस्थापन गर्न आवश्यक रहेको कारण थप चौपाया व्यस्थापनका लागि अर्को संस्थालाई दिने तयारी गरिएको बताए ।
बुटवल टुडे संगको कुराकानीमा उनले अहिले ५०/६० वटा मात्रै गाई व्यवस्थान गरेर सिंगो बुटवलका चौपाया व्यवस्थापन नहुने भन्दै कम्तीमा पनि ४ सय देखि ५ सय चौपाया व्यवस्थापन गर्ने संस्थाको खोजी गरिएको बताए । उनले भने–‘ थोरै संख्यामा व्यवस्थापन गरेर भएन, अव यसलाई अझ बढि व्यापक रुपमा व्यवस्थापनगर्न जरुरी छ, हामी त्यसको तयारीमा लागेका छौं । ’