खोज

सरकारको लापरबाहीका कारण फलफूल र तरकारीमा हुने बिषादीको मात्रा परीक्षण रोकिएको छ । बुटवल कृषि उपज तथा थोक बजार केन्द्र र नेपालगञ्जको रानी तलाउ सब्जी मण्डीमा स्थापना गरिएको बिषादी अबशेष द्रुत विश्लेषण इकाइमा बिषादी परीक्षण हुन छाडेको छ । इकाइमा कर्मचारीको व्यवस्थापन हुन नसक्दा परीक्षण रोकिएको हो । इकाइलाई प्रदेश अन्तर्गत कसरी राख्ने भन्ने बिषयमा टुङ्गो नलाग्दा भएका कर्मचारी पनि सरुवा माग्दै अर्को कार्यालयमा गइरहेका छन् भने इकाइमा नयाँ कर्मचारीको व्यवस्था हुन सकेको छैन ।
बुटवलको इकाइमा रहेका तीन कर्मचारीमध्ये दुई कर्मचारी बिदा र काज सरुवा भएपछि फलफूल र तरकारीको बिषादी परीक्षण ठप्प भएको छ । नेपालगञ्जमा पनि एक जना कर्मचारी सरुवा भएपछि परीक्षण हुन सकेको छैन । बुटवलमा गत आश्विन र नेपालगञ्जमा जेष्ठ महिनादेखि बिषादी परीक्षणको काम नभएको ती इकाइ कार्यालयहरूले जनाएका छन् ।
चार जनाको दरबन्दी रहेको बुटवल इकाइमा करारमा रहेका एक जनाको म्याद आषाढ मसान्तमा सकिएपछि आउन छाडेका छन् भने अर्का एक जना प्राविधिक सरुवा भई हिँडेका छन् । आश्विन २० गतेदेखि फलफूल र तरकारीको बिषादीको मात्रा परीक्षणको काम रोकिएको इकाइका प्राविधिक तथा बाली संरक्षण अधिकृत रामबहादुर खत्रीले बताए । ‘एक जना कर्मचारी म्याद थपिएन, एक जना सरुवा भई जानु भो,’ खत्रीले भने–‘कर्मचारी नहँुदा परीक्षणको काम रोकिएको छ ।’ नेपालगञ्ज इकाइका बाली संरक्षण अधिकृत सकिल अहमले जेष्ठ महिनासम्म करारमा रहेका कर्मचारीको सहयोगमा परीक्षण भएपनि सेवा सुबिधा उपलब्ध गराउन नसक्दा ती कर्मचारीले छाडेसँगै काम पनि रोकिएको बताए ।
ती दुई बिषादी अबशेष द्रुत विश्लेषण इकाइमा उपकरण जडान कार्य, प्रयोगशाला स्थापनाका साथै कर्मचारीसमेत व्यवस्थापन गरि विगत एक बर्षदेखि बिषादीको मात्रा परीक्षण हुँदै आएको थियो । नेपाल सरकार कृषि मन्त्रालयले केन्द्रीय कार्यक्रम अनुसार तरकारी तथा फलफूलमा राखिने विषादीको मापन गर्न सबै प्रदेशमा विषादी अवशेष दु्रत विश्लेषण प्रयोगशाला निर्माण गरेको थियो ।
कृषि मन्त्रालय, बाली संरक्षण निर्देशनालय र व्यवसायिक कृषि तथा व्यापार आयोजना (प्याक्ट) को संयुक्त लगानीमा विषादी परीक्षण केन्द्र निर्माण भएको हो । केन्द्रीय कार्यक्रम अनुसार सातैवटा प्रदेशमा परीक्षण केन्द्र निर्माण गरिएको छ । कुन कुन तरकारी तथा फलफूलमा के कती मात्रामा विषादीको दर देखियो भने खान नहुने या हुने भन्ने आधारमा इकाइले परीक्षण गर्ने गर्दछ । बढी बिषादी देखिएमा फलफूल, तरकारी नष्ट गर्ने र व्यापारी तथा किसानलाई निर्देशन दिँदै आएको छ । बुटवल इकाइका बाली संरक्षण अधिकृत रामबहादुर खत्रीले चालु आर्थिक बर्षमा चार नमुनामा खान अयोग्य हुने गरी बिषादी भेटिएको जानकारी दिए । उनका अनुसार लौकाका दुई नमुना, भाण्टा र भेडे खुर्सानीको एक एक नमूनामा बिषादीको बढी मात्रा भेटिएको हो ।
केन्द्रिय कृषि प्रयोगशालाका बरिष्ठ बाली संरक्षण अधिकृत राजीवराज भण्डारीले उक्त इकाई प्रदेश अन्तर्गत कसरी राख्ने भन्ने बिषयमा छलफल भइरहेको बताए । प्रयोगशालालाई कसरी व्यवस्थित गर्ने भनी कर्मचारी दरबन्दी र बजेट समेत प्रस्ताब गरिएको उनको भनाइ छ । इकाइलाई प्रदेश या केन्द्र अन्तर्गत राख्ने भन्ने बिषयमा टुङ्गो छिट्टै लाग्ने र त्यसपछि यसको काममा प्रभावकारिता आउने भण्डारीले बताए ।
तस्वीरमाः बिषादी अबशेष द्रुत विश्लेषण इकाइ बुटवलका बाली संरक्षण अधिकृत रामबहादुर खत्री प्रयोगशाला देखाउँदै । तस्वीरः बुटवल टुडे