© २०२३
दाङ, ३ पुस ।
प्रगतिशील लेखक संघ नेपाल दाङ शाखाले ३० औँ स्थापना दिवसको अवसरमा ६ जना साहित्यकारलाई पुरस्कृत र एकजना राजनीतिज्ञलाई सम्मान गरेको छ ।
प्रलेस दाङका अध्यक्ष भुवन देवकोटाको अध्यक्षता तथा प्राध्यापक डा. भागवत शर्माको प्रमुख आतिथ्य तथा वरिष्ठ साहित्यकार एवम् पत्रकार नारायणप्रसाद शर्माको विशिष्ट आतिथ्यतामा आइतबार भएको कार्यक्रममा श्रष्टाहरुलाई सम्मान गरिएको हो ।
यस वर्षको प्रगतिशील साहित्य पुरस्कार प्रलेस दाङका संस्थापक सदस्य सुन्दर गौतमलाई प्रदान गरिएको छ । यसैगरी पद्मप्रसाद शर्मा र शान्ता देवि अधिकारीले स्थापना गरेको अनन्त–टीका प्रतिभा पुरस्कार डा. विन्दु शर्मालाई, रामप्रसाद जैसी र नारदमणि पोख्रेलले स्थापना गरेको चिन्तामणि–जमुना साहित्य पुरस्कार टीकाराम रेग्मीलाई प्रदान गरिएको छ ।
ऋषिराज जंगलीले स्थापना गरेको लिला–फना–बसन्ता श्रष्टा सम्मान साहित्यकार पद्मप्रसाद शर्मालाई प्रदान गरिएको छ । यसैगरी भक्तिराम ज्ञवालीले स्थापना गरेको गोविन्द ज्ञवाली साहित्य पुरस्कार दुर्गादवी अधिकारीलाई र श्याम चिसले स्थापना गरेको गोविन्द चिस सर्जक पुरस्कार श्रीधर भावुकलाई प्रदान गरिएको छ ।
यसैगरी, प्रलेसले हरेक वर्ष एकजना वामपन्थी चिन्तक एवम् वरिष्ठ साहित्यकारलाई सम्मान गर्दै आएकोमा यस वर्ष रश्मीराज नेपालीलाई सम्मान गरेको छ ।
कार्यक्रममा प्राध्यापक डा. शर्माले कम्युनिष्ट विचारधारामा विचलन बढ्दै गएको हुँदा यसको असर आम जनमानसमा पर्दै गएको बताए । उनले प्रगतिवादी साहित्य र प्रगतिशील साहित्य कम्युनिस्ट विचारधाराबाट मात्रै नभई अहिलेको आवश्यकतालाई मध्यनजर गरेर अघि बढ्न जरुरी रहेको तर्क गरे । ‘प्रगतिशील विचारधारामा अहिले धेरै पक्षका वादहरु मिसिँदै गएको छ, यसका लागि स्पष्ट रुपमा कम्युनिष्ट विचारधाराको प्रवाह हुनु आवश्यक छ,’ उनले भने, ‘विचारधाराको विचलन रोक्न आवश्यक छ ।’
हरेक वामपन्थी शक्तिहरुको आवाज र विचारलाई एक ठाउँमा ल्याउन सकेमा जनमतको सम्बोधन गर्न सक्ने आधार बन्ने औँल्याउँदै यसमा प्रगतिवादी साहित्य उत्तम विकल्प रहेको जिकिर गरे ।
वरिष्ठ साहित्यकार शर्माले प्रगतिशील विचार, वाद र सिद्धान्तका बारेमा बहस कम हुँदै गएको प्रति चिन्ता व्यक्त गरे । प्रगतिशीलता बुझ्न हरेकले माक्र्सवाद, लेनिनवादको सिद्धान्त अध्ययन जरुरी रहेको तर्क गर्दै अक्टोबर क्रान्तिपछि प्रगतिशील र वादको अवधारणाले उचाई पाएको हुँदा अब बोलीमा मात्रै नभई व्यवहारमा लागू गर्न जरुरी रहेको बताए ।
‘मुखले प्रगतिशील विचारधारा र दर्शनले मात्रै पुग्दैन अब व्यवहारमा पनि लागू गर्नैपर्छ । मूल बाटो छाडेर नै अहिले विचलन आएको हो,’ उनले भने, ‘प्रगतिशील विचारवादीहरुले ब्राण्ड भजाएर मात्रै हुँदैन, चरित्र दर्शन प्रगतिशील हुनुपर्छ, त्यसका लागि व्यवहार र चरित्र बदलिनुपर्छ ।’
उनले समाजले समाजवादबाट लाभ लिनुपर्नेमा व्यक्तिवादी चरित्र हावी भएको तर्क गरे । विद्यमान निराशाको चित्रलाई हटाउँदै संकट टार्न अब प्रगतिशील साहित्यबाट मात्रै सम्भव हुने उनको भनाई थियो । ‘द्वन्द्वात्मक विचार धारा अहिले आवश्यक भएको हुँदा समाजमा प्रगतिशील विचारधारालाई जीवन्त बनाउन समाजमा यसको चेतना बढाउनु पर्ने हुन्छ,’ उनले भने ।
पूर्व सांसद सुश्मा शर्मा घिमिरेले दसरा मसरा जस्तै बन्दै गएको माक्र्सवादी पक्षधरहरुमा वैचारिक स्पष्टता जरुरी रहेको तर्क गरिन् । प्रगतिशील विचार धारालाई स्पातिलो बनाउन माक्र्सवाद, प्रगतिशील विचारधारा सिद्धान्तको सशक्त प्रशिक्षण जरुरी रहेको आवश्यकता औँल्याइन् । उनले भनिन्, ‘कम्युनिष्ट विचारकहरुमा अहिले धेरै कुराको प्रभाव पर्दै गएको छ, उनीहरु अहिले एउटै विचारधाराको प्रभावमा छैनन्, दसरा मसरा जस्तै बन्दै गएको माक्र्सवादी पक्षधरहरुमा वैचारिक स्पष्टता जरुरी छ ।’
कार्यक्रममा प्रलेस पूर्व केन्द्रीय उपाध्यक्ष शशीधर भण्डारी, प्रेस काउन्सिल सदस्य शरद अधिकारी, प्रलेस सल्लाहकार पुरुषोत्तम खनाल, पुरस्कार संस्थापक ऋषिराज जंगली, सम्मानितहरुका तर्फबाट टीकाराम रेग्मी, रश्मीराज नेपाली, प्रलेस केन्द्रीय सल्लाहकार पद्मप्रसाद शर्मालगायतले भनाई राखेका थिए ।
सम्मानित पुरस्कृत श्रष्टाहरुको परिचय बारे प्रलेस दाङका पूर्व अध्यक्ष केशव थापाले जानकारी गराएका थिए भने कार्यक्रमको सहजीकरण जिल्ला सचिव डिल्ली मल्ल संगीतले गरेका थिए ।