खोज

विद्यालय जाने समयमा कामको शिलशिलामा कहिले भारत त कहिले रोल्पा गरीन । १४ वर्ष उमेरसम्म अक्षर चिनेकी थिइनन् । विद्यालय जाने उमेर पनि नाघेको थियो । विद्यालय जाने जहाँ इच्छा त्यहाँ उपाय भने जस्तै प्रौढ विद्यालयले मेरो जीवन शैली फेरियो, यि भनाई हुन लमहि नगरपालिका देउपुर निवासी १८ वर्षिय मोनिका पुनको ।
उनी लमहीमा सन्चालन भएको आदर्श नमुना माध्यमिक विद्यालय देउपुर कक्षा १० मा अध्यनरत छिन । उनलाई प्रौढ विद्यालय प्रति गर्भ छ । पहिले अनौपचारिक विद्यालयमा पढ्दा आमा, दिदीहरूसंग पढ्दा त खासै लाज लागेन तर एक्कासी औपचारिक विद्यालय कक्षा ८ मा भर्ना हुँदा आफू भन्दा साना साना नानीहरूसंग पढ्दा सुरुमा केही अप्ठ्यारो महशुस भएको वताइन । तर पछि भने विस्तारै सहजता भएको वताउँछिन । अझै पनि मेरो पढाइलाई निरन्त्तता दिने उनको भावी योजना छ । उनि जस्तै लमही नपा ६ की शुसिला वस्नेतलाइ प्रौढ महिला विद्यालयले नयाँ जीवन दिएको वताउँछिन ।
आफू सानो छँदा वुवा आमाको मृत्यू भए लगतै अनाथ वनेकी वस्नेत १४ वर्षको उमेरमा प्रौढ विद्यालयमा पढन थालेको वताइन । उनले भनिन्, सोना छँदा त पढाइको खासै महत्व वुझिन ठूलो भए पनि विद्यालय जान लाज भयो । प्रौढ विद्यालय संचालन भएको जानकारी पाए लगतै पढन आए ।
उनीहरू जस्तै लमही नपा कोलहीकी १८ वर्षिय शान्ती चौधरी प्रौढ विद्यालयमा पढन पाउँदा आफ्नो जिवन फेरीएको वताउँछिन । सामान्य लेखपढ गर्न नजान्दा सवैले हेप्ने गरेको तथा कुनै पनि कार्यक्रममा जाँदा समेत हस्ताक्षर गर्न नसक्दाको पिडाले सताएको वताउँदै प्रौढ विद्यालयमा पढ्न पाउँदा जीवन फेरीएको वताइन । उनि ४ वर्षदेखि प्रौढ विद्यालय लमहीमा पढ्दै आएकी छिन । लमही निवासी ५५ वर्ष वर्षिय लोकादेवी भण्डारी भन्छिन–मलाइ सामान्य अक्षरहरू समेत थाहा थिएन । प्रौढ विद्यालयमा पढ्न थाले पछि सामान्य अक्षर मात्र होइन राम्रोसंग लेखपढ गर्न सक्ने भएको वताइन ।
उनिहरू जस्तै लमहीका धेरै महिलाहरूले प्रौढ विद्यालयले जीवनशैली फेरीएको वताउँछन । सामान्य अक्षर समेत लेखपढ गर्न नसक्ने महिलाहरू प्रौढ विद्यालय जान थाले पछि लेख्न पढ्नमा दख्खल छन् ।
साथै सामाजिक अभियन्ताको नेतृत्व गर्न सक्ने, प्रविधीमा समेत दख्खल भएको वताउँछन । लमही निवासी ४५ वर्षिय सिमा डाँगी प्रौढ विद्यालयमा ३ वर्ष देखि अध्ययन गर्दै आएकोले समाजिक कार्यमा नेतृत्व गर्न सक्ने भएको बताइन । सानोमा पढ्न लेख्न पाएको थिएनँ अब कहाँ गएर पढ्ने भन्ने चिन्ता थियो लमहीमा महिलाहरूले पढ्न पाउने गरि प्रौढ विद्यालय सन्चालनमा आए लगत्तै हाम्रो जीवन फेरीएको छ । तीन वर्षदेखि अध्ययन गर्दै आएकी डाँगीले बताइन् ।
उनी जस्तै लमहीमा स्थापना भएको गृहिणी प्रौढ महिला विद्यालयले धेरै महिलाहरूको जीवनमा परिवर्तन आएको वताउँछिन सहयोगी शिक्षिका निमा भट्टराई । २०६८ सालमा स्थापना भएको सो विद्यालयवाट हाल तहगत रूपमा २५ जना महिलाहरू अध्ययनरत छन । पछिल्लो समयमा बढ्दै गएको प्रविधी विकाशसंगै शिक्षा अनिवार्य भएको भन्दै १५ देखि ५० वर्ष उमेरका महिलाहरू विद्यालय आउने गरेको विद्यालयका सहयोगी शिक्षक भट्टराईले बताइन । फाईल तस्वीरः स्रोत गुगल