खोज

पाल्पाको तिनाउ गाउँपालिका र कपिलबस्तुको सिवकोटवा गाउँमा झाडापखालाको प्रकोप फैलिँदापनि सम्वन्धित निकायको उदासिनताले नियन्त्रणमा समस्या देखिएको छ । झाडापखालाका कारण तिनाउ गाउँपालिकामा एकजनाको मृत्यु भैसकेको छ भने कपिलवस्तुको सिपकोटवामा थुप्रै विरामी परेका छन । हरेक गर्मीयाम सुरु हुँदैगर्दा झाडापखालाको पनि प्रकोप सुरु हुन्छ । खासगरि कपिलवस्तुमा हरेक बर्ष झाडापखालाको प्रकोप फैलिने गरेको छ । दुवै जिल्लामा फैलिएको झाडापखाला नियन्त्रणमा भने अहिलेसम्म सरकारी निकायको खासै ध्यान गएको देखिएको छैन । सरकारले समयमा नै रोग नियन्त्रण र उपचार गर्नका लागि ध्यान नदिँदा नागरिकहरूले ज्यान गुमाउनुपरेको छ । झण्डै दुईसाता अघिदेखि कपिलवस्तुको सिवकोटवामा फैलिएको झाडापखालाकै कारण एकको मृत्यु भैसकेको छ । झाडापखाला अझै नियन्त्रणमा आउन नसक्दा प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दा थप चिन्तित भएका छन् । दुबै स्थानमा गरि गाउँ नै प्रभावित हुने अवस्था आएको छ । झाडापखालाका बिरामी नागरिकहरूको उपचारमा सरकारले हेलचेक्राई गरिरहेको छ । झाडापखाला फैलिएको लामो समय बितिसक्दा समेत आवश्यक चिकित्सक र औषधि प्रभावित क्षेत्रमा पठाउन सरकारले किन सकेन ? प्रभावित क्षेत्रमा स्वास्थ्यकर्मी नै जान हिचकिचाउने गरेका छन् भने सरकारले यस्तो बेला कसरी स्वास्थ्यकर्मीलाई सम्बन्धित क्षेत्रमा पठाउने भन्ने नै सोचेको छैन । सरकारी काममा यसै पनि ढिलासुस्ती हुने गर्छ । यस्तो बेलामा पनि स्वास्थ्य मन्त्रालयले नागरिकहरूको जीवनमाथि हेलचेक्राईं र खेलाची गरिरहेको छ । आखिर किन ? सरकारको यसमा दायित्व र जिम्मेवारी नै हुनुपर्ने हैन र ? कपिलवस्तु नगरपालिका– ३ सिवकोटवा गाउँको २९ घरको खानेपानी नलमा इकोली (दिसाजन्य पदार्थ) भेटिएकोले झाडापखालाको प्रकोप फैलिएको पुष्टी भैसकेको छ । स्थानीयको एन्टिजेन परीक्षण गर्दा एकजनामा हैजाको पोजेटिभ केस देखिएको छ । त्यसको केही दिनपछि सो गाउँको ७४ घर धुरीको एक सय ३३ नलको खानेपानीको नमुना परीक्षण गर्दा २९ नलको खानेपानीमा इकोली भेटिएको छ । सरकारले नलको पानी प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाउनुपर्ने अवस्था देखिएको छ । पानीमा दिसाजन्य पदार्थ मिश्रण हुनुलाई इकोली भनिन्छ । यो समस्या कपिवस्तुमा धेरै नै देखिएको छ । दुई बर्ष अघि पनि कपिलवस्तुमा झाडापखालाको प्रकोप फैलिएर नरोकिँदा यस्तै समस्या देखापरेको थियो । यस बिषयमा सम्वन्धित निकायको ध्यान जाओस् ।

शिवकोटवामा जाँच गरिएको पानी मानिसको स्वास्थ्यमा प्रतिकूल असर पार्ने खालको रहेको पाइएको छ । साढे दुई वर्षअघि जिल्लाको कृष्णनगर महराजगन्ज, मायादेवीलगायतका स्थानमा झाडा पखालाको प्रकोप फैलिँदा पाँचजनाको मृत्यु भएको थियो । त्यत्रो मानबीय हताहती हुँदापनि सरकारले झाडापखाला नियन्त्रणका लागि पहल गरेन । जसका कारण अहिले इकोलीले समस्या उत्पन्न गरिदिएको छ । इकोलीले हैजा, झाडापखाला, टाइफाइड जस्ता दूषित पानीजन्य सरुवा रोग फैलन सक्ने भएकाले समयमै पानी शुद्धीकरणसम्बन्धी सचेतनामूलक क्रियाकलाप सञ्चालन गर्नुपर्ने स्वास्थ्यकर्मी बताउँछन् । सिवकोटवामा संक्रमणको जोखिम रहने भएकाले स्वास्थ्य सावधानी अपनाउनुका साथै पानी शुद्धीकरण गरी पिउनुपर्नेतर्फ अव स्थानीयले समेत ढिलाई गर्नुहुँदैन ।
कपिलवस्तुजस्तो ऐतिहासिक पुरानो नगरभित्रकै खानेपानीमा इकोली भेटिनु दुःखद कुरा हो । यसतर्फ नगरवासी सचेत हुनुपर्ने र सरसफाइमा ध्यान दिनुपर्ने खाँचो छ । अवको दिनमा सिवकोटवासहित नगरभित्र सरसफाइको विशेष कार्यक्रम सञ्चालन गरिनुपर्ने आवश्यकता देखिएको छ । झाडापखालाको संक्रमणले स्थानीय नागरिक प्रभावित भएकोले अवका दिनमा नगरवासीसमेत आफंै सचेत हुनुपर्ने खाँचो छ । समयमा नै झाडापखालाको रोकथाम र नियन्त्रणतर्फ ध्यान नदिने हो भने अवस्था अझै जटिल हुने भएकोले समयमै सम्वन्धित निकायको ध्यान जाओस् । दक्षिण क्षेत्रका गाउँमा जनचेतनाको अभावले गर्दा पनि धेरै रोगको संक्रमण बढ्ने गरेको अवस्था छ । समयमा स्वास्थ्यकर्मी नपुग्दा पनि समस्या बढेको देखिएकोले सरकारले पाल्पा र कपिलबस्तुको झाडापखाला नियन्त्रणमा ढिलाई गर्नु हुँदैन ।