© २०२३
पाल्पा र कपिलवस्तुमा दुई दिनको अन्तरालमा भएका दुर्घटनाले ठूलो मानवीय क्षति गरेको छ । मंगलवार साँझ पाल्पाको मस्याम नजिक चिरिसमा र बुधबार राती कपिलवस्तुको सुरई नाका पुलमा भएको दुर्घटनाले २० जनाको मृत्यु भएको छ । दर्जनौ घाईते भएका छन् । दुवै दुर्घटनामा लापरवाही देखिएको छ । मस्यामको चिरिसमा भएको दुर्घटना क्षमता भन्दा बढी यात्रु राखेका कारण भएको छ भने सुरई नाकामा भएको दुर्घटना ब्रेक फेल भएर भएको भनिएपनि चालकको लापरवाही देखिएको छ । दुर्घटनामा ज्यान गुमाउनेहरूको परिवारमा पर्ने बज्रपातको कल्पनासम्म पनि गर्न सकिदैन । सवारी साधनको भीड, यात्रुको चाप, सडकको दुरावस्था र चालकको लापरवाहीले दुर्घटना नियन्त्रण भन्दा पनि बढ्दै गएको छ । एकै दिनको अन्तरालमा भएको दुर्घटनाले आम नेपाली सर्वसाधारणलाई शोकमा डुबाएको छ । मानिसको इहलिला कतिखेर कहाँ सकिने हो निश्चित छैन । कतै गन्तब्यमा गैरहेको यात्रु अकालमा दुर्घटनाको शिकार बन्छ । विगतमा दशै र तिहारको बेलामा सवारी दुर्घटनाका बिभत्स घटनाहरू समेत भएको अझै स्मरणमा छन् । नेपालमा धेरै दुर्घटना दशैं र तिहारकै बीचमा हुने गरेको पाइएको छ तर पाल्पा र कपिलवस्तु दुर्घटनाले कुनै समय, तिथि र बार हेर्दैन भन्ने पुष्टी भएको छ । त्यसो त लापरवाही नगर्ने हो भने धेरै दुर्घटना नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । जस्तो मस्यामको चिरिसमा भएको दुर्घटनामा क्षमता अनुसारको यात्रु लिएर गन्तब्यमा गएको भए जीप दुर्घटना हुने थिएन । उकालो बाटो त्यसमाथि क्षमता भन्दा दोब्बर लोड दुर्घटनाका कारक थियो । उता सुरईनाका दुर्घटनामा चालकले गन्तब्यमा प्रस्थान गर्नुअघि राम्रोसंग इञ्जिनको परिक्षण गर्नुपथ्यो । त्यो नगरिएकै कारण बिभत्स दुर्घटना भयो । ती दुई दुर्घटनाबाट कैयनको अनाहकमा ज्यान गयो भने कैंयौ गम्भिर भएको विर्सन सकिदैन् । कतिपय दुर्घटनाका कारण कैयौं परिवारको भविष्य अन्धकारमा रुमल्लिएको पनि धेरै उदाहरण छन । तसर्थ सम्वन्धित निकायले दुर्घटना नियन्त्रणका उपायका लागि पहल गर्नु जरुरी छ ।
मादक पदार्थ सेवन गरेर सवारी हाँक्नु, ट्राफिक नियम कानुनको अधिकांशले जानीजानी दुरूपयोग गर्नु, क्षमताभन्दा बढी यात्रु राखेर सवारी चलाउनु जस्ता कारणले दुर्घटनाको संख्या वृद्धि भएको छ । तराई र पहाडमा हुने दुर्घटनाको प्रकृतिमा केही फरक देखिन्छ । खासगरी तराईमा हुने दुर्घटना बढ्दै गएको छ । त्यसको नियन्त्रणमा ट्राफिक प्रहरीको ध्यानाकर्षण पनि हुँदै आएको छ । फेरीपनि दुर्घटनाको ग्राफ बढिरहेको छ । मूख्य समस्या मदिराको प्रयोग मूख्य कारण हो । यद्यपि पाल्पाको मस्याम चिरिस र कपिलवस्तुको सुरईनाका दुर्घटना मानवीय कमजोरीका कारण भएको भन्दा अत्युक्ति नहोला । दुईवटा दुर्घटनाले सम्वन्धित परिवारमा रुवावासी भएको छ । दुर्घटनाका कारण उत्पन्न पारिवारीक बिछोडले पीडा थपेको छ । गत महिना भालुबाङमा भएको दुर्घटना चालकको गंभीर लापरवाहीकै कारण भएको थियो । हरेक बर्ष ट्राफिक प्रहरीले दुर्घटना नियन्त्रण अभियान सञ्चालन गर्दछ । तर, ती अभियानले दुर्घटना नियन्त्रण हुन सकेको छैन । दशैं तिहारको बेला बजार अनुगमन गरेजस्तो दुर्घटना नियन्त्रण अभियानलाई पनि औपचारिक नगरियोस् । आगामी दिनमा हुने सवारी दुर्घटनाका विभत्स घटना रोक्न सवारी सञ्चालक, यातायात व्यवसायी, प्रहरी प्रशासन र स्वयं सरकारसमेत आ–आफ्नो ठाउँबाट जिम्मेवार ढंगले लाग्न अति जरुरी छ । दुवै दुर्घटनाका मृतकप्रति हार्दिक श्रद्धाञ्जली । घाईतेहरूको शीघ्र स्वास्थ्य लाभको कामना ।