© २०२३
महिनावारीको समयमा छात्राहरुले विद्यालय छोड्ने गरेको सामुदायिक विद्यालयहरुले जनाएकाछन् । महिनावारी हुँदा विचैमा पढाई छोडेर घर जानुपर्ने समस्या रहेको छात्राहरु बताउछन् । सामुदायिक विद्यालयमा महिनावारी हुँदा छात्राहरुले प्रयोग गर्ने प्याडको व्यवस्था नहुँदा छात्राहरुलाई विद्यालय छोड्नुपर्ने बाध्यता रहेको छ । तर अहिले छात्राहरुले विद्यालय छोड्न नपरोस् भनेर प्याड वनाउने तालिम दिन सुरु गरिएको छ ।
छात्राहरुले महिनावारीको समयमा विद्यालय छोड्ने गरेका कारण अहिले जिल्लाका माध्यामिक विद्यालयमा सेनेटरी प्याड वनाउने तालीम समेत दिन थालिएको हो । जिल्लामा क्रियाशिल गैरसरकारी संस्थाहरुले आफ्नो स्रोत प्रयोग गरेर तथा केही संस्थाहरुले स्थानीय सरकारसंग समन्वय गरेर प्याड बनाउने तालीम सञ्चालन गरेकाहुन् । जिल्लामा क्रियाशिल अनौपचारीक क्षेत्र सेवा केन्द्र ईन्सेकले साविकको लक्ष्मिपुर र सौडियार गाविसमा रहेका सामुदायिक विद्यालयका कक्षा ९ र १० का छात्रा विद्यार्थीहरुलाई सेनेटरी प्याड वनाउने तालीम दिएको छ । ईन्सेकले गतवर्ष माध्यामिक विद्यालय जजरागाँउ, मावि डाँडागाँउ गोग्ली, माध्यामिक विद्यालय सौडियार र माध्यामिक विद्यालय झिङनीका विद्यार्थीहरुलाई तालिम दिईएको ईन्सेकका जिल्ला प्रतिनिधि जयनारायण पुनले जानकारी दिए । त्यसैगरी यसवर्ष माध्यामिक विद्यालय सौडियार र जयशेर माध्यामिक विद्यालय रावतगाँउका छात्राहरु तथा आमा समुहकालाई तालिम दिईएको पुनले बताए । “महिनावारीमा छात्राहरुले विद्यालय छोड्दा उनीहरु पढाईवाट बञ्चित भैरहेकोले तालीम पछि नियमित विद्यालय आउन सकुन भन्ने हाम्रो उद्देश्य हो” पुनले भने ।
तालिम लिएका विद्यार्थीहरु यसवर्ष विद्यालयमा नियमित भएको माध्यामिक विद्यालय जजरागाँउका शिक्षीका रिमा गौतमले जानकारी दिईन् । तालीम लिएका विद्यार्थीहरु कक्षा १० को परीक्षा पछि विद्यालय छोड्ने भएकोले तल्लो कक्षाका छात्राहरुलाई पनि प्याड वनाउन सीकाउने गरेको गौतमले बताईन् । “अहिले विद्यालयमा कक्षा १० सम्मको मात्र पढाई हुने भएकोले प्याड वनाउन सिकेका छात्राहरुवाट तल्लो कक्षाका छात्राहरुलाई पनि सिकाईदै आएका छौ” गौतमले भनिन् । त्यस्तै उता तुलसीपुरमा पनि महिला पुनस्थापना केन्द्र ओरेक नेपालले तुलसीपुरका सामुदायीक विद्यालयमा अध्ययन गर्ने छात्रा र शिक्षकाहरुलाई महिनावारी सरसफाई व्यवस्थापन र सेनेटरी प्याड निर्माण सम्वन्धी दुई दिने तालिम दिएको छ । तुलसीपुर उप महानगरपालिकासंग समन्वय गरी ओरेकले तालिम दिने र उप महानगरपालिकाले सेनेटरी प्याड निर्माणका लागि सहयोग र सहकार्य गर्ने सहमति अनुसार तालिम दिन सुरु गरिएको कार्यक्रम अधिकृत दिपा धितालले जानकारी दिइन् । “पहिलो चरणमा १० वटा विद्यालयका शिक्षीका र छात्राहरुलाई तालिम दिएका छौं विस्तारै यस कार्यक्रमलाई अगाडी बढाउने छौ” धितालले भनिन् । तुलसीपुर उप महानगरपालिकाका शिक्षा संयोजक देवराज विश्वकर्माले तुलसीपुर उप महानगरपालिकाका जनतालाई स्वस्थ बनाउन विभिन्न कार्यक्रमहरु सञ्चालन गरेका भन्दै भौतिक भन्दा पनि मानविय विकाशलाई पहिलो प्राथमिकता दिएर अगाडि बढेको बताए ।
अहिले तुलसीपुरका ८३ वटा विद्यालयमा शिक्षाको गुणस्तर र स्वास्थ्यको लागि विभिन्न कामहरु गर्ने विश्वकर्माले जानकारी दिए । तुलसीपुर उप महानगरपालीकाका नगर स्वास्थ्य शाखाका प्रमुख डा गोकर्ण दाहालले अहिले पनि महिनावारी हुदा धेरै विद्यार्थीहरुले कक्षा छोडनुपर्ने समस्यालाई अत्य गर्न उप महानगरपालिका र ओरेक नेपाल विच सहकार्य गरी प्रत्येक विद्यालयमा सेनेटरी प्याड निर्माणका लागि तालीम सञ्चालनगर्ने योजना रहेको बताए । “हामीले प्याड निर्माणको लागि सहयोग गर्नेछौ भने ओरेक नेपालले तालिम र सचेतनाको काम गर्ने छ” दाहालले भने । उनले पहिलो चरणमा उप महानगरपालिकाले प्रत्येक विद्यालयमा प्याड वितरण गर्ने कार्यक्रम अन्र्तगत केही प्याडहरु वितरण गरेको र आगामी दिनमा ओरेक नेपालसंग समन्वय गरी महिनावारी सरसफाई व्यवस्थापन र सेनेटरी प्याड निर्माण तालिम दिने बताए । त्यसैगरी नगर शिक्षा शाखा प्रमुख भाष्कर गौतमले विद्यार्थीहरुको विभिन्न स्वास्थ्य र शिक्षालाई मध्यनजर गरी विभिन्न कार्यक्रमहरु ल्याएको बताए । दुई दिन सम्म सञ्चालन गरेको तालिमको प्रशिक्षकमा खानेपानी डिभिजन कार्यालयका ईञ्जीनियर तिलकबहादुर केसी, ओरक नेपालकी संयोजक इश्वरी थापा र कार्यक्रम अधिकृत दिपा धिताल रहेका थिए ।