खोज

१४ वर्षमै विवाह वन्धनमा वाँधिएकी रोल्पा नगरपालिका ४ की मीना विष्ट विवाह गरेको २ वर्षमै संवन्ध विच्छेदका लागि अदालत पुगिन । श्रीमानले दिनहुँ कुटपिट गरेको,, खान लाउन नदिई वेवास्ता गरेको जस्ता आरोप लगाउदै मुद्धा दायर गरकी थिईन । अदालतवाट उनकै माग वमोजिम फैसला भयो ।
साविक रोल्पा रांकोटकी ७१ वर्षिया हस्तमाली वली श्रीमान पंचवहादुर वली संग संवन्ध विच्छेद गरि पाउन अदालतमा मुद्धा दर्ता गरिन । ७१ वर्षिय श्रीमान पञ्चवहादुर वली र आफु वीच पारिवारिक संवन्ध राम्रो हुन नसकेको हुदा वाँकी जीवन एक्लै जीउने विचारले दर्ता गरिएको मुद्धामा अदालतले संवन्ध विच्छेदको फैसला ग¥यो ।
यी मुद्धा रोल्पा जिल्लामा घट्ने संवन्ध विच्छेदका प्रतिनिधि घटना हुन । सानैमा विवाह गर्ने, ठूलो भए पछि पछुताउने देखी युगौ सम्म संगै वसेकाहरु जीवनको उत्तराद्र्धमा संवन्ध विच्छेदको निर्णयमा पुग्नु सामान्य घटनाको रुपमा लिन नहुने जानकारहरु वताउछन । समाजमा मौलाउदै गएको विकृतीको प्रतिफलका स्वरुप यस्ता घटना वढ्दै गएको मेलमिलापकर्ता सुन्दर वलीको वुझाई छ । समाज तथा परिवारमा समेत अनुशासनले सिमा नाघ्दै जाँदा यस्ता विकृतीहरु वढै जान्छन ओलीले भने । यस्ता घटनाले पारिवारिक विखण्डन र सामाजिक द्धैष वढ्दै जान्छ ओलीको भनाई छ ।
जिल्ला अदालतको अभिलेखमा वर्षभरि परेका मुद्धा मध्ये सवभन्दा वढी सम्बन्धविच्छेदका मुद्धा भेटिने गर्छन । संवन्ध विच्छेदको उजुरी गर्ने मध्ये अधिकांश महिला हुने गरेको वताइएको छ । श्रीमानले खान लाउन नदिएको, कुटपिट गर्ने गरेको तथा वेवास्ता गरेको आरोप लगाई संवन्ध विच्छेदको उजुरी आउने गरेको रोल्पा जिल्ला जिल्ला अदातलका मुद्दा दर्ता फाँटका ईन्चार्ज टुकलाल विकले जानकारी दिए । महिलाले अंश लिएर संवन्ध विच्छेद गर्न पाउने गरि कानून वने संगै सामान्य पारिवारिक मनमुटाव हुदा पनि महिलाहरु संवन्ध विच्छेदको निर्णयमा पुग्ने गरेको वताईन्छ ।
आर्थिक वर्ष २०७२÷०७३ मा ११६ वटा संवन्ध विच्छेदका दर्ता भएका थिए । यसरी दर्ता भएका मुद्धा मध्ये १५ जनाको मुद्धा अंश सहित संवन्ध विच्छेदको माग गरिएको थियो भने १०१ जनाले अंश दावि नगरेरै संवन्ध विच्छेदको माग गरेका थिए । यसैगरि आर्थिक वर्ष ०७३÷०७४ मा यो संख्या वढेर १२२ पुगेको थियो । जस अनुसार १४ जनाले अंश दावि गरेर संवन्ध विच्छेदको मुद्धा दर्ता गएका थिए भने १०८ जनाले अंश दावि विनै संवन्ध विच्छेदको माग गरेका थिए । आर्थिक वर्ष ०७४÷०७५ मा यो संख्या अझै वढेको देखिन्छ । उक्त आर्थिक वर्षमा कुल मुद्धा १२९ वटा दर्ता भएकोमा १४ जनाले मात्रै अंश दावि गरेका थिए । ११५ जनाले संवन्ध विच्छेद गर्दा श्रीमानको अंश नचाहिने भन्दै शुद्ध विच्छेदको माग गरेका थिए ।
संवन्ध विच्छेदका मुद्धा मध्ये अधिकांश मुद्धा श्रीमान विदेश रहेका महिलाहरुले दिने गरेको वताइएको छ । देखा सिकी गर्ने प्रवृत्ती, सामाजिक संजालको दुरुपयोग जस्ता कारणले पनि संवन्ध विच्छेदको घटना वढेको हुन सक्छ रोल्पा जिल्ला अदालतका मेलमिलापकर्ता वलीले भने । उमेर नपुग्दै आदर्श जीवनको परिकल्पना संगै अपरिपक्व निर्णयले वालविवाह गर्ने उमेर छिपिए संगैको परिपक्वताले संवन्ध विच्छेद गर्ने गरेको अधिवक्ता श्रीमनकुमार पोख्रेलले वताए । वैदेशिक रोजगारीमा जानु पर्ने वाध्यताका कारण लामो समयसम्म श्रीमान श्रीमतीको भेटघाट नहुनु,चेनताको अभाव , अशिक्षा र गरिवीले जिल्लामा संवन्ध विच्छेदलाई मलजल गरिहेको पोख्रेलले वताए ।
हरेक वर्ष यति ठूलो संख्यामा आईरहेको पारिवारिक विखण्डनले जिल्लाको समग्र प्रगतीमा समेत वाधा पुग्ने महिला मानव अधिकार रक्षक संजाल रोल्पाका अध्यक्ष तीर्था आचार्यको भनाई छ । घरमा हुने सामान्य मनमुटाव लाई व्यवस्थापन गर्न सके संवन्ध विच्छेद न्यूनिकरण हुन सक्ने आचार्यको भनाई छ । स्थानीय सरकारले विपे्रशनको सही व्यवस्थापन, सामाजिक संजालको दुरुपयोग रोक्ने तथा सकारात्मक सोंच संवन्धी परामर्शहरु संचालन गर्न सके समस्या न्यूनिकरण हुने आचार्यले सुझाव दिईन । वावु आमाको संवन्ध विच्छेद पछि छोराछोरीको विचल्ली, पेशा व्यवसायमा अन्यौलता तथा अनाहक रुपमा धनजनको समेत क्षति हुदा दीर्घकालिन रुपमा आर्थिक,समाजिक र सांस्कृतिक हिसावले कुनै न कुनै असर परिरहने आचार्यको भनाई छ ।