© २०२३
पाल्पाको तिनाउ गाउँपालिका–३ मा रहेको नुवाकोट डाँडा र सोही गाउँपालिकाको नै अर्को बसन्तपुरमा नयाँ पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा विकास गर्न केबलकारलाई अगाडि सारिएको छ । बुटवलको पर्यटकीय क्षेत्रको रूपमा पहिचान बनाइसकेको स्थान मणिमुकुन्द सेन उद्यान (फूलबारी) देखि नजिकैबाट सिद्धार्थ केबलकार प्रालिले पाल्पा जिल्लाको नुवाकोट डाँडासम्म केबलकार सञ्चालनको प्रक्रिया अगाडि बढाएको छ । नुवाकोट बुटवलबाट–४ किलोमिटर पश्चिम उत्तरमा पर्दछ भने बसन्तपुर उत्तर पूर्वमा पर्दछ ।
केबुलकार निर्माणका लागि करिब १ अर्ब १० करोड रुपियाँ लगानी लाग्ने जनाइएको छ । प्रालिलाई जग्गाको व्यवस्थापन लगायतको कार्य गर्न बुटवल सामुदायिक वनले स्वीकृत दिइसकेको छ । ऐतिहासिक एवं पुरातात्विक महŒव बोकेको मणि मुकुन्दसेन उद्यान फूलबारीदेखि उत्तरपुर्वपट्टिको देउरालीबाट पाल्पाको नुवाकोटगढीसम्म संचालन हुने सो केबलकारको लम्बाई २ किमि ९० मिटर रहने छ । केवलकारको बेस स्टेशन बुटवल माबिको उत्तरपट्टिको शिखर देउराली भन्ने स्थानमा रहने र टप स्टेशन पाल्पाको नुवाकोट डाँडामा रहने बताइएको छ ।
सन् २०२० को जनवरीसम्म निर्माण सम्पन्न गरी संचालनमा आउने महत्वाकांक्षी योजनाका साथ शुरु भएको सो केवलकार सञ्चालन भएपछि प्रत्यक्ष ६० जना र अप्रत्यक्ष १ सय ५० जनाले रोजगारी पाउने कम्पनीले जनाएको छ । रोपवे नेपाल प्रालिका अध्यक्ष तथा सिद्धार्थ केवल प्रालिका निर्देशक समेत रहेका गुणराज ढकालका अनुसार केवलकार निर्माणको सबै प्रक्रिया पुरा भई प्रालिले मन्त्रि परिषदको निर्णय पर्खिरहेको छ ।
नेपाल सरकार, वन मन्त्रालयले रुख कटानको लागि समेत स्वीकृती दिइसकेको अध्यक्ष ढकालको भनाइ रहेको छ । नेपाली ईन्जिनियरहरूबाट फाइनल भएको नक्सा लगायतका डिजाईन एक पटक अष्ट्रियाबाट ईन्जिनियरहरू समेत मगाएर यसको अझै बिस्तृत डिजाईन तयार गरिने छ । अध्यक्ष ढकालले भने–‘आउने जनवरी महिना देखि निर्माणको प्रारम्भिक काम सुरु हुन्छ, रुख कटानको स्वीकृत समेत प्राप्त भैसकेको छ ।’ पाल्पाको नुवाकोट डाँडामा भैरवकामना मन्दिर निर्माण गरिएको छ ।
जसलाई मुख्य केन्द्रमा राखेर उक्त डाँडाँमा विभिन्न प्रकृतिको होटल, रिसोर्ट लगायतका करिब १० हजार व्यक्तिहरू बस्न मिल्ने खालका विभिन्न उच्च स्तरका होटल, रिसोर्ट, घुम्ने, बस्ने, पर्यटकीय स्थानहरूको अलवा विभिन्न पार्कहरू समेत निर्माण गरिने छ ।
कम्पनीका अनुसार यसलाई नेपालकै नमुनाको रूपमा विकास गरिने छ । अहिलो पाखो डाँडाको रूपमा रहेको उक्त स्थानलाई मुख्य पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा विकास गरिने छ । सबैभन्दा बढि जनताहरूको सहभागीतामा उनीहरूलाई नै रोजगार प्रदान गर्ने गरी कार्य अगाडी बढाउने कम्पनीको भनाई छ । कम्पनीका संचालक इन्जिनियर राजेन्द्रसिंह गुरुङ्गका अनुसार एउटा यात्रु पु¥याउने, ल्याउने मात्रै नभई एउटा मुख्य पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा विकास गर्ने गरी कार्य अगाडि बढाइएको हो ।
नुवाकोट डाँडाबाट भारतको नैतुनहवा प्रस्ट रूपमा देख्न सकिन्छ । खासगरी साँझको समयमा नैतुनहवामा रेल गुडेको, रेलको लाईट देख्न सकिने स्थानीयहरू बताउँछन् । बुटवलका पुराना होटल व्यवसायी, होटल व्यवसायी महासंघ नेपालका पूर्व अध्यक्ष तथा नुवाकोटमा रिर्सोट सञ्चालनको तयारी गरेका व्यवसायी माधव नेपालका अनुसार नेपाल र भारतको सम्बन्ध जोड्ने डाँडाको रूपमा नुवाकोट डाँडालाई लिन सकिन्छ ।
बुटवलको चर्को गर्मीबाट सितलता हासिल गर्नको लागि केही मिनेटको दूरीमा रहेको नुवाकोट डाँडाले साँच्चै नै पर्यटकको मन लोभ्याउन सफल हुने उनको भनाई रहेको छ । नुवाकोट डाँडाबाट सुन्दर हिमाल समेत देखिने गरेको छ । उत्तर तर्फ केही किलोमिटर दुरुमा महालंगुर हिम श्रृङ्गखला देख्न सकिन्छ ।
शुरुमा दैनिक ५ हजार यात्रु बोक्ने क्षमता रहेको सो केवलकारको अधिकतम क्षमता दैनिक १० हजार यात्रु बोक्ने रहेको छ । शुरुवातमा १ घण्टामा १ हजारका दरले स्वदेशी वा बिदेशी पर्यटक बोक्ने लक्ष्य सहित स्थापना हुन लागेको सो केवलकारमा अधिकतम ९० वटा डिब्बा रहने कम्पनीले जनाएको छ ।